Lelkowiec zimowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linki na https
drobne merytoryczne, poprawki przypisów, link do eBird, mapka
Linia 29:
|status IUCN = LC
|IUCN id = 22689735
|mapa występowania = Phalaenoptilus nuttallii map.svg
|opis mapy występowania = {{legenda|DarkOrange|w sezonie lęgowym}} {{legenda|DarkViolet|występuje przez cały rok}}
|wikispecies = Phalaenoptilus nuttallii
|commons = Category:Phalaenoptilus nuttallii
}}
__NOTOC__
'''Lelkowiec zimowy'''{{r|Mielczarek&Kuziemko}}, lelek zimowy{{r|Mielczarek&Cichocki}}, lelek Nuttala{{r|pdr}} (''Phalaenoptilus nuttallii'') – gatunek [[ptaki|ptaka]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[lelkowate|lelkowatych]] (Caprimulgidae).
 
Najmniejszy przedstawiciel rodziny w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]]. Nie wiadomo, czy odbywa wędrówki: może zapadać w odrętwienie, przeczekując niepomyślną pogodę; wtedy temperatura ciała obniża się do 18-1918–19 °C{{r|pdr}}.
 
== Zasięg występowania ==
''P. nuttallii'' występuje w zależności od podgatunku{{r|Gill&Donskerioc}}:
* ''P. nuttallii nuttallii'' – południowo-zachodnia [[Kanada]], zachodnie i zachodnio-środkowe [[Stany Zjednoczone|USA]] oraz północny [[Meksyk]].
* ''P. nuttallii californicus'' – zachodnia [[Kalifornia]] (USA), północna [[Kalifornia Dolna]] (Meksyk).
* ''P. nuttallii hueyi'' – południowo-wschodnia Kalifornia i południowo-zachodnia [[Arizona]] (USA), północno-wschodnia Kalifornia Dolna (Meksyk).
* ''P. nuttallii dickeyi'' – południowa Kalifornia Dolna (Meksyk).
* ''P. nuttallii adustus'' – południowa Arizona (USA), północny Meksyk.
Linia 47 ⟶ 49:
 
== Taksonomia ==
Gatunek po raz pierwszy opisał [[John James Audubon]] w 1844 roku, nadając mu nazwę ''Caprimulgus Nuttallii''{{r|Audubon}}. Jako [[miejsce typowe]] autor wskazał górne [[Missouri (stan)|Missouri]] pomiędzy Fort Pierre a ujściem rzeki [[Cheyenne (rzeka)|Cheyenne]] w [[Dakota Południowa|Dakocie Południowej]] w USA{{r|Audubon}}. Jedyny przedstawiciel rodzaju ''Phalaenoptilus'' opisanego przez [[Robert Ridgway|Roberta Ridgwaya]] w 1880 roku{{r|ioc|Ridgway}}.
 
=== Etymologia ===
Nazwa rodzajowa: {{gr.|φαλαινα}} ''phalaina'' – ćma; πτιλον ''ptilon'' – upierzenie{{r|hbwalive2}}.<br />
Epitet gatunkowy: [[Thomas Nuttall]] (1786-18591786–1859), angielski [[botanika|botanik]], [[ornitologia|ornitolog]] w USA latach 1808-18121808–1812, 1815-18411815–1841, 1847-18481847–1848{{r|hbwalive3}}.
 
== Morfologia ==
Długość ciała 18–21 cm; masa ciała samców 31–58 g, samic 37–58 g{{r|hbwalive}}. Wierzch ciała brązowy, srebrnoszary w czarne plamki; spód ciała czarno-szary, w delikatne prążki. [[Gardło]] białe, kontrastuje z czarną maską i górną częścią piersi. [[skrzydło ptaka|Skrzydła]] zaokrąglone, białe plamy w rogach białego [[ogon (anatomia)|ogona]]. Obie płcie są podobne. U młodych plamy na gardle i na ogonie są mniej wyraźne, upierzenie z płowym nalotem.
 
== Zasięg, środowisko ==
Suche, wyżynne tereny na południe od północno-zachodniej i północno-środkowej [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]]. Zimuje na południe od południowo-zachodniej Ameryki Północnej, lecz obszary, w których zimuje, są słabo poznane.
 
== Status ==
[[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody]] (IUCN) uznaje lelkowca zimowego za [[gatunek najmniejszej troski]] (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za wzrostowy{{r|iucn}}.
 
== Przypisy ==
Linia 63 ⟶ 68:
# <ref name=itis2>{{ITIS|TSN=177967|nazwa=''Phalaenoptilus''|data= 30 marca 2011}}</ref>
# <ref name="iucn">{{IUCN |id = 22689735|nazwa = Phalaenoptilus nuttallii|autorzy = BirdLife International|rok = 2012|iucn rok = 2016|wersja = 2015-4 |data = 2016-06-11}}</ref>
# <ref name=ibc>{{cytuj stronę |url = http://ibc.lynxeds.com/species/common-poorwill-phalaenoptilus-nuttallii|tytuł = Common Poorwill (''Phalaenoptilus nuttallii'')|opublikowany = IBC: The Internet Bird Collection| datajęzyk dostępu= en | archiwum = 2013https://web.archive.org/web/20160304051754/http://ibc.lynxeds.com/species/common-02poorwill-05phalaenoptilus-nuttallii | językzarchiwizowano = en2016-03-04}}</ref>
# <ref name="Gill&Donskerioc">{{Cytuj stronę |autor = F. Gill, D. Donsker |url = httphttps://www.worldbirdnames.org/bow/nightjars/ | tytuł = Frogmouths, Oilbird, potoos, nightjars | autor = F. Gill, D. Donsker & nightjarsP. Rasmussen (red.) | opublikowany = IOC World Bird List: Version 6(v10.2) | język = en | data dostępu = 20162020-0608-1102}}</ref>
# <ref name="Mielczarek&Kuziemko">Systematyka i nazwa polska za: {{cytuj stronę|autor = P. Mielczarek, & M. Kuziemko |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/nonpasserines1.html#Caprimulginae |tytuł = Podrodzina: Caprimulginae Vigors, 1825 - lelki (wersja: 20162020-0604-1113)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 20162020-0508-3002}}</ref>
# <ref name="Mielczarek&Cichocki">{{Cytuj pismo |autor=P. Mielczarek, W. Cichocki |tytuł=Polskie nazewnictwo ptaków świata |czasopismo=Notatki Ornitologiczne |oznaczenie=Tom 40. Zeszyt specjalny |rok=1999 |strony = 136|issn=0550-0842}}</ref>
<ref name="pdr">{{cytuj książkę | odn = tak | imię = W. | nazwisko = Zamachowski | imię2 = A. | nazwisko2 = Zyśk | tytuł = Strunowce (Chordata). Podręcznik zoologii dla studentów | rok = 1997 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe WSP | miejsce = Kraków | isbn = 83-86841-92-3 | rozdział = Gromada: Ptaki ''Aves'' | strony = 387}}</ref>
# <ref name="Audubon">{{cytuj książkę| autor = J.J. Audubon| tytuł = The birds of America: from drawings made in the United States and their territories|url = https://biodiversitylibrary.org/item/124981#page/510/mode/1up|rok = 1844|wydawca = J.B. Chevalier|miejsce = New York|część = 7|isbn = |strony = 350|cytat = |język = en}}</ref>
# <ref name="Ridgway">{{cytuj pismo |autor = R. Ridgway|tytuł = Revisions of nomenclature of certain North American birds|url = https://biodiversitylibrary.org/item/51639#page/17/mode/1up|czasopismo = Proceedings of the United States National Museum| wolumin =3 |wydanie = |strony = 5|rok = 1880|doi = |język = en}}</ref>
# <ref name="hbwalive">{{cytuj książkę| autor = J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.)| tytuł = Handbook of the Birds of the World Alive |url = http://www.hbw.com/|rok = 2016|autor r = N. Cleere, G.M. Kirwan | rozdział = Common Poorwill (''Phalaenoptilus nuttallii'')| adres rozdziału = http://wwwarchive.hbw.com/nodeis/55178upJut| wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|język = en | data dostępu = 2016-06-11}}</ref>
# <ref name="hbwalive2">{{cytuj książkę| autor = J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.)| tytuł = Handbook of the Birds of the World Alive |url = http://www.hbw.com/|rok = 2016|autor r = J.A. Jobling | rozdział = Key to Scientific Names in Ornithology| adres rozdziału = http://wwwarchive.hbw.com/dictionary/definitionis/phalaenoptilusvsova| wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|język = en | data dostępu = 2016-06-11}}</ref>
# <ref name="hbwalive3">{{cytuj książkę| autor = J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.)| tytuł = Handbook of the Birds of the World Alive |url = http://www.hbw.com/|rok = 2016|autor r = J.A. Jobling | rozdział = Key to Scientific Names in Ornithology| adres rozdziału = http://www.hbw.com/dictionary/definition/nuttallii| wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|język = en | data dostępu = 2016-06-11}}</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko=Gosler |imię=Andrew |autor link= |tytuł=Atlas Ptakówptaków Świataświata |wydawca=MULTICO Oficyna Wydawnicza |rok=2000|miejsce = Warszawa|isbn=83-7073-059-0}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę | url = https://ebird.org/species/compoo | tytuł = Zdjęcia i materiały multimedialne | praca = eBird | opublikowany = Cornell Lab of Ornithology | język = en}}
 
[[Kategoria:Lelkowate]]