Puchacz mleczny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Zwierzę infobox}}
drobne redakcyjne, poprawki przypisów, link do eBird
Linia 23:
|commons = Category:Bubo lacteus
}}
'''Puchacz mleczny''' (''Bubo lacteus'') – gatunek dużego ptaka z rodziny [[puszczykowate|puszczykowatych]] (Strigidae). Występuje w nieregularnym rozmieszczeniu w [[Czarna Afryka|Afryce subsaharyjskiejSubsaharyjskiej]]. Nie jest zagrożony [[wymieranie|wyginięciem]].
 
== Taksonomia ==
Po raz pierwszy gatunek opisał [[Coenraad Jacob Temminck]] w 1820. Do opisu była dołączona tablica barwna opatrzona numerem 4. [[Holotyp]] pochodził z [[Senegal]]u i przechowywany był w zbiorach [[Guillaume Michel Jérôme Meiffren Laugier|de Laugiera]]. Autor nadał nowemu gatunkowi [[binominalne nazewnictwo gatunków|nazwę]] ''Strix lactea''{{r|oryg}}. Obecnie (20182020) [[Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny]] umieszcza puchacza mlecznego w rodzaju ''[[Bubo (rodzaj)|Bubo]]''{{r|ioc}}, nie są jednak znane jego dokładne pokrewieństwa w obrębie rodzaju{{r|hbwa}}. Gatunek [[takson monotypowy|monotypowy]]{{r|ioc|hbwa}}. Puchacz mleczny był obiektem badań genetycznych. W jednym z nich badano zawartość [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]] w komórce, która u przedstawiciela tego gatunku wyniosła 4,56 [[kilogram|pg]]{{r|dnapg}}. W 1993 opublikowano wyniki badań nad [[kariotyp]]em wybranych gatunków ptaków. W przypadku puchacza mlecznego uzyskano jednak niedokładny wynik (2''n''=80–84){{r|kario}}.
 
== Morfologia ==
Długość ciała wynosi 60–65 cm. Masa ciała samca 1615–1960 g, samicy 2475–3115 g. Rozpiętość skrzydeł 140–164 cm{{r|hbwa}}. Puchacz mleczny jest największą sową [[Afryka|Afryki]]. „Uszy” (pęczki piór na głowie) są krótkie, rozczochrane{{r|owlp}}. W upierzeniu nie występuje [[dymorfizm płciowy]], samice są jednak przeciętnie większe i cięższe od samców. [[Szlara]] jest brudnobiała, szeroko czarno obwiedziona. Pióra szczeciniaste wokół dzioba czarniawe. Wierzch ciała jasny, szarobrązowy, o „mlecznym” wyglądzie, ozdobiony białawymi prążkami ułożonymi w marmurkowy wzór. Podobny występuje na „uszach”, jednak w ciemniejszym odcieniu. [[Skrzydło ptaka|Barkówki]] zajęte są przez duże, białe plamy, tworzące biały pas biegnący przez ramię. [[Lotki (ornitologia)|Lotki]] i [[sterówki]] pokryte są na zmianę ciemnymi i jasnymi pasami. Gardło porośnięte białymi piórami, szczególnie dobrze widocznymi podczas nawoływania. Spód ciała jaśniejszy od wierzchu, szarobrązowy, upstrzony ciemnymi i jasnymi prążkami ułożonymi w nieregularny sposób. Palce częściowo opierzone. [[Tęczówka]] ciemna, oko obwiedzione przez ciemne krawędzie powiek. Górne są nagie i różowe. [[Woskówka]] niebieskoszara, dziób jasny, kremowy, z szarą nasadą. Nagie części palców mają barwę szarawą, pazury natomiast brązową (z wyjątkiem czarnych zakończeń){{r|owlspdf}}.
 
== Zasięg występowania ==
Zasięg występowania puchaczy mlecznych rozciąga się w [[Czarna Afryka|Afryce subsaharyhjskiejSubsaharyjskiej]]. [[BirdLife International]] szacuje go na 25,5 mln km²{{r|birdlife}}. Obejmuje obszar od południowej [[Mauretania|Mauretanii]] i centralnego [[Mali]] na wschód po centralny [[Sudan]], [[Erytrea|Erytreę]] i [[Somalia|Somalię]] i dalej na południe po [[Południowa Afryka|RPA]]{{r|hbwa}}. W południowej części Afryki są lokalnie pospolite w północnej i centralnej [[Namibia|Namibii]], [[Botswana|Botswanie]], [[Zimbabwe]], [[Mozambik]]u i północnym RPA{{r|biod}}.
 
== Ekologia i zachowanie ==
Środowiskiem życia puchaczy mlecznych są suche [[sawanna|sawanny]] z porozrzucanymi drzewami i ciernistymi krzewami, nadrzeczne lasy z przyległą sawanną, zadrzewienia i niewielkie, półotwarte lasy na otwartych terenach. Najpospoliciej zamieszkują otwarte sawanny i [[półpustynia|półpustynie]], nieczęste są w bujnie rozwiniętych lasach, zaś w tych gęstych nie występują wcale. We wschodniej Afryce to typowe ptaki sawanny z ciernistą roślinnością. Odnotowywane były od poziomu morza do 3000 m n.p.m. Przeważnie aktywne są nocą, jednak wypatrzywszy odpowiednią zdobycz mogą podjąć się polowania i o innej porze. Za dnia odpoczywają na dużych, poziomych gałęziach, zazwyczaj dobrze zacienionych i ukrytych. Młode osobniki mogą przesiadywać blisko siebie. Ptaki połączone w pary często podczas odpoczynku wzajemnie się pielęgnują. Puchacze mleczne regularnie kąpią się w kroplach deszczu lub w płytkiej wodzie. Podczas upałów trzepoczą piórami na gardle, by się schłodzić{{r|owlspdf}}. Nie ma pewnych danych o wędrówkach czy lokalnych migracjach o charakterze nomadycznym. Za występowaniem nomadyzmu u ptaków tego gatunku przemawiają jednak stwierdzenia z miejsc, gdzie te zazwyczaj nie występują czy niezajmowanie tych samych terytoriów w kolejnych latach{{r|sabap}}. Wśród młodych występuje [[Dyspersja (biologia)|dyspersja]] polęgowa{{r|hbwa}}.
 
[[Plik:Verreaux' s Eagle Owl (Bubo lacteus) (5984944418).jpg|thumb|Puchacze mleczne żywią się głównie średniej wielkości ssakami i dużymi ptakami, niekiedy jednak zjadają i owady]]
Linia 55:
<ref name=sabap>{{cytuj książkę | url = http://sabap2.adu.org.za/docs/sabap1/402.pdf | autor = J.A. Harrison | rozdział = Giant Eagle Owl. Reuse Ooruil. <em>Bubo lacteus</em> | autor r = J.M. Mendelsohn | tytuł = Southern African Bird Atlas Project (SABAP2) | rok= 2011 | data dostępu = 14 lutego 2016}}</ref>
<ref name=oryg>{{cytuj książkę | url = https://www.biodiversitylibrary.org/item/109469#page/75/mode/1up | tytuł = Nouveau recueil de planches coloriées d'oiseaux | tom = 2 | rok = 1820 | autor = Coenraad Jacob Temminck | strony = Pl. 4., s. 31-32}}</ref>
<ref name="ioc">{{cytujCytuj stronę | url = httphttps://www.worldbirdnames.org/bow/owls/ | tytuł = Owls | autor = FrankF. Gill, D. Donsker & DavidP. DonskerRasmussen (red.) | opublikowany = IOC World Bird List (v8v10.2) | datajęzyk = 25 czerwca 2018en | data dostępu = 153 sierpnia 20182020}}</ref>
<ref name=hbwa>{{cytuj stronę | url = https://www.hbw.com/species/verreauxs-eagle-owl-bubo-lacteus | autor = Holt, D.W., Berkley, R., Deppe, C., Enríquez Rocha, P., Petersen, J.L., Rangel Salazar, J.L., Segars, K.P., Wood, K.L. & Marks, J.S. | rok = 2018 | tytuł = Verreaux's Eagle-owl (''Bubo lacteus'') | praca = del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive | data dostępu = 15 sierpnia 2018}}</ref>
<ref name=dnapg>{{cytuj pismo | tytuł = Size and structure of the bird genome—I DNA content of 48 species of Neognathae | autor = Giorgio Venturini, Raffaella D'Ambrogi, Ernesto Capanna | czasopismo = Comparative Biochemistry and Physiology Part B: Comparative Biochemistry | wolumin = 85 | wydanie = 1 | rok = 1986 | strony = 64 | doi = 10.1016/0305-0491(86)90221-X}}</ref>
<ref name=kario>{{cytuj pismo | tytuł = The Chromosomal Phylogeny of Owls (Strigiformes) and New Karyotypes of Seven Species | autor = W. E. R. Rebholz, L. E. M. De Boer, M. Sasaki, R. H. R. Belterman & C. Nishida-Umeh | czasopismo = Cytologia | wolumin = 58 | rok = 1993 | strony = 404 | url = https://www.jstage.jst.go.jp/article/cytologia1929/58/4/58_4_403/_pdf}}</ref>
<ref name=birdlife>{{cytuj stronę | url = http://datazone.birdlife.org/species/factsheet/verreauxs-eagle-owl-bubo-lacteus/details | tytuł = Verreaux's Eagle-owl ''Bubo lacteus'' | opublikowany = BirdLife International | data dostępu = 15 sierpnia 2018}}</ref>
<ref name=biod>{{cytuj stronę | url = http://www.biodiversityexplorer.orginfo/birds/strigidae/bubo_lacteus.htm | tytuł = ''Bubo lacteus'' (Verreaux's eagle-owl, Giant eagle owl) | opublikowany = Biodiversity Explorer | data dostępu = 153 sierpnia 20182020}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę | url = https://ebird.org/species/veeowl1/ | tytuł = Zdjęcia i materiały multimedialne | praca = eBird | opublikowany = Cornell Lab of Ornithology | język = en}}
 
[[Kategoria:Puszczykowate]]