Amazonka żółtogardła: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m dr. |
poprawa przek., WP:SK, drobne merytoryczne, redakcyjne, poprawki przypisów, link do eBird |
||
Linia 18:
|plemię = [[Androglossini]]
|rodzaj = ''[[Amazona]]''
|gatunek =
|synonimy = ''Amazona ochrocephala oratrix'' <small>Ridgway, 1887</small>
|ranga podtaksonu = [[Podgatunek|Podgatunki]]
|podtaksony = ''zobacz opis w tekście''
|status IUCN = EN
Linia 27:
|commons = Category:Amazona oratrix
}}
'''Amazonka żółtogardła''' (''Amazona oratrix'') – gatunek
▲'''Amazonka żółtogardła''' (''Amazona oratrix'') – gatunek średniego ptaka z rodziny [[Papugowate|papugowatych]] (Psittacidae) z [[Ameryka Środkowa|Ameryki Środkowej]]. Zagrożony wyginięciem{{r|iucn}}.
== Taksonomia ==
Amazonka żółtogardła wraz z [[Amazonka żółtogłowa|amazonką żółtogłową]] (''Amazona ochrocephala'') oraz [[Amazonka żółtoszyja|żółtoszyją]] (''Amazona auropalliata'') stanowią zespół gatunków{{r|IA}}. Niektórzy autorzy uznawali je za jeden gatunek{{r|Binford}}{{r|:0}}, traktując amazonkę żółtogardłą jako podgatunek – ''Amazona ochrocephala oratrix''{{r|:0|ibc}}. Obecnie (2020 r.)
== Morfologia ==▼
Amazonki żółtogardłe osiągają 36–38 cm długości oraz ważą około 500 g. Brak widocznego [[Dymorfizm płciowy|dymorfizmu płciowego]]. W upierzeniu dominuje kolor zielony. Zasięg koloru żółtego na głowie jest różny w zależności od podgatunku. U młodych osobników jest ograniczony tylko do czoła i [[Kantarek|kantarków]]. Na skrzydłach widoczne czerwone [[lusterko]]. Ramiona są czerwonopomarańczowe. U podgatunku nominatywnego oraz amazonki słonecznej (''A. o. tresmariae'') krawędź nadgarstka jest żółta. Ogon jest czerwony u podstawy. Dziób jest jasny, a wokół pomarańczowych oczu widoczna biała obwódka{{r|:3}}.▼
== Podgatunki i zasięg występowania ==
[[Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny]] (IOC) wyróżnia następujące podgatunki oraz ich obszar występowania{{r|:1}}:
* '''amazonka żółtogardła'''{{r|:2}} (''A. o. oratrix'') <
* '''amazonka słoneczna'''{{r|:2}} (''A. o. tresmariae'') <
Gatunek ten został [[Introdukcja|introdukowany]] w mieście [[Meksyk (miasto)|Meksyk]], okolicach [[Los Angeles]], południowej [[Floryda|Florydzie]], na [[Portoryko]]{{r|iucn}}, a także w niemieckim mieście [[Stuttgart]]{{r|:4}}.▼
▲* '''amazonka żółtogardła'''{{r|:2}} (''A. o. oratrix'') <sub>Ridgway, 1887</sub>: południowy i południowo-zachodni [[Meksyk]];
▲* ''A. o. belizensis'' <sub>Monroe & Howell, TR, 1966</sub>: [[Belize]];
▲* ''A. o. hondurensis'' <sub>Lousada & Howell, SNG, 1997</sub>: północny [[Honduras]];
▲* '''amazonka słoneczna'''{{r|:2}} (''A. o. tresmariae'') <sub>Nelson, 1900</sub>: [[Islas Tres Marías]].
▲== Morfologia ==
▲Gatunek ten został introdukowany w mieście [[Meksyk (miasto)|Meksyk]], okolicach [[Los Angeles]], południowej [[Floryda|Florydzie]], na [[Portoryko]]{{r|iucn}}, a także w niemieckim mieście [[Stuttgart]]{{r|:4}}.
▲Amazonki żółtogardłe osiągają 36–38 cm długości oraz ważą około 500 g. Brak widocznego [[Dymorfizm płciowy|dymorfizmu płciowego]]. W upierzeniu dominuje kolor zielony. Zasięg koloru żółtego na głowie jest różny w zależności od podgatunku. U młodych osobników jest ograniczony tylko do czoła i [[Kantarek|kantarków]]. Na skrzydłach widoczne czerwone [[lusterko]]. Ramiona są czerwonopomarańczowe. U podgatunku nominatywnego oraz amazonki słonecznej (''A. o. tresmariae'') krawędź nadgarstka jest żółta. Ogon jest czerwony u podstawy. Dziób jest jasny, a wokół pomarańczowych oczu widoczna biała obwódka{{r|:3}}.
== Ekologia i zachowanie ==
Linia 50 ⟶ 48:
=== Środowisko ===
Zamieszkują [[Las łęgowy|lasy łęgowe]], liściaste, sosnowe{{r|:3}}, [[Wilgotny las równikowy|tropikalne]], [[namorzyny]]{{r|:4}}, przybrzeżne lasy bagienne oraz obszary uprawne z luźno rosnącymi drzewami{{r|:3}}.
=== Pożywienie ===
Linia 59 ⟶ 57:
== Status i zagrożenia ==
[[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody]] (IUCN) uznaje amazonkę żółtogardłą za [[gatunek zagrożony]] (EN – ''Endangered'') nieprzerwanie od 1994 r. Liczbę dojrzałych osobników szacuje się na
== Przypisy ==
{{Przypisy|<ref name="IA">{{Cytuj |tytuł = A guide to the birds of Mexico and northern Central America : Howell, Steven N. G : Free Download, Borrow, and Streaming |data dostępu = 2020-07-31 |opublikowany = Internet Archive |url = https://archive.org/details/guidetobirdsofme0000howe |język = en}}</ref>
<ref name="Binford">{{Cytuj |autor = Binford, L.C. |tytuł = A distributional survey of the birds of the Mexican state of Oaxaca | czasopismo = Ornithological Monographs | wolumin = 43 | s = 1–418 | data = 1989 | url = https://sora.unm.edu/node/167}}</ref>
<ref name=":0">{{Cytuj |autor = |tytuł = Double Yellow Headed Amazon |data = 2006-01-25 |url = http://rosamondgiffordzoo.org/assets/uploads/animals/pdf/DoubleYellowHeadedAmazon.pdf}}</ref>
<ref name=":1">{{Cytuj stronę |autor = F.
<ref name=":2">Systematyka i nazwy polskie za: {{cytuj stronę|autor = P. Mielczarek & M. Kuziemko |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/nonpasserines3.html#Androglossini|tytuł = Plemię: Androglossini Sundevall, 1872 (wersja: 2020-01-11)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2020-08-04}}</ref>
<ref name=":3">{{Cytuj |autor = |tytuł = Yellow-headed Amazon (Amazona oratrix) |data = |data dostępu = 2020-08-01 |opublikowany = World Parrot Trust |url = https://www.parrots.org/encyclopedia/yellow-headed-amazon |język = en}}</ref>
<ref name=":4">{{Cytuj |tytuł = Double Yellow-headed Amazon Parrots {{!}} Beauty of Birds |data dostępu = 2020-08-01 |
<ref name=ibc>{{cytuj stronę |url = http://ibc.lynxeds.com/species/yellow-crowned-amazon-amazona-ochrocephala |tytuł = Yellow-crowned Amazon (''Amazona ochrocephala'')|opublikowany = IBC: The Internet Bird Collection| język = en | archiwum = http://web.archive.org/web/20160323122647/http://ibc.lynxeds.com/species/yellow-crowned-amazon-amazona-ochrocephala | zarchiwizowano = 2016-03-23}}</ref>
<ref name="Nesting habitat">{{Cytuj |autor = Tiberio C. Monterrubio-Rico, Margarito Álvarez-Jara, Lorena Téllez-García, Carlos Tena-Morelos |tytuł = Nesting habitat characterization for Amazona oratrix (Psittaciformes: Psittacidae) in the Central Pacific, Mexico |czasopismo = Revista de Biología Tropical |data = 2014-09 |data dostępu = 2020-08-02 |issn = 0034-7744 |wolumin = 62 |numer = 3 |s = 1053–1072 |url = http://www.scielo.sa.cr/scielo.php?script=sci_abstract&pid=S0034-77442014000300020&lng=en&nrm=iso&tlng=en |język = en}}</ref>
<ref name="CITES">{{Cytuj |tytuł = Amazona oratrix {{!}} CITES |data dostępu = 2020-08-02 |opublikowany = cites.org |url = https://cites.org/eng/node/19434}}</ref>
}}
== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę | url = https://ebird.org/species/yehpar | tytuł = Zdjęcia i materiały multimedialne | praca = eBird | opublikowany = Cornell Lab of Ornithology | język = en}}
[[Kategoria:Amazona|Żółtogardła, Amazonka]]
[[Kategoria:Ptaki ozdobne]]
|