Podejmowanie decyzji w drodze konsensusu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mafo (dyskusja | edycje)
Mafo (dyskusja | edycje)
redakcja przypisów
Linia 13:
 
== Alternatywa dla powszechnych praktyk podejmowania decyzji ==
Podejmowanie decyzji w drodze konsensusu jest alternatywą dla powszechnie praktykowanych procesów podejmowania decyzji w grupie<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Articles on Meeting Facilitation, Consensus, Santa Cruz California |data = |data dostępu = 2020-08-06 |opublikowany = www.groupfacilitation.net |url = http://www.groupfacilitation.net/Articles%20on%20Meeting%20Facilitation.html |archiwum = http://web.archive.org/web/20200127033720/http://www.groupfacilitation.net/Articles%20on%20Meeting%20Facilitation.html |język = en}}</ref>. Książka ''Robert’s Rules of Order'' to przewodnik używany przez wiele organizacji. Ta książka pozwala na uporządkowanie debaty i przedstawienie propozycji, które mogą zostać zatwierdzone [[Większość bezwzględna|większością]] głosów. Nie ma na celu pełnego porozumienia między stronami. Krytycy takiego procesu podejmowana decyzji uważają, że może on wiązać się z kontrowersyjną debatą i tworzeniem konkurujących ze sobą frakcji. Ta dynamika może zaszkodzić relacjom członków grupy i osłabić zdolność grupy do wspólnego wdrażania spornej decyzji. Podejmowanie decyzji w drodze konsensusu ma na celu odniesienie się do przekonań dotyczących takich problemów. Zwolennicy twierdzą, że wyniki procesu konsensusu obejmują<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cytuj |autor = Tree Bressen |tytuł = Consensus Decision Making |data = |url = https://treegroup.info/library/Consensus_Decison_Making-CH.pdf |archiwum = https://web.archive.org/web/20200127033843/https://treegroup.info/library/Consensus_Decison_Making-CH.pdf |język = en}}</ref>:
 
* Lepsze decyzje: dzięki uwzględnieniu wkładu wszystkich zainteresowanych stron, wynikające z nich wnioski mogą lepiej rozwiązać wszystkie potencjalne problemy.
Linia 23:
 
== Blokowanie i inne formy sprzeciwu ==
Aby upewnić się, że zgoda lub zdanie wszystkich uczestników jest ważnaważne, wiele grup wybiera jednomyślność lub prawie jednomyślność jako zasadę niezbędną do podjęcia decyzji. Grupy wymagające jednomyślności dają poszczególnym uczestnikom możliwość zablokowania decyzji. Przepis ten motywuje grupę do upewnienia się, że wszyscy członkowie grupy wyrażają zgodę na każdą nową propozycję przed jej przyjęciem. Ważne są jednak właściwe wytyczne dotyczące korzystania z tej opcji. Etyka podejmowania decyzji opartych na konsensusie zachęca uczestników do przedkładania dobra całej grupy ponad własne, indywidualne preferencje. Kiedy istnieje możliwość zablokowania decyzji grupowej, zarówno grupę, jak i osoby o odmiennym zdaniu zachęca się do negocjacji aż do czasu osiągnięcia porozumienia. Samo [[Weto|zawetowanie]] decyzji nie jest uważane za odpowiedzialne stosowanie blokowania konsensusu. Niektóre typowe wytyczne dotyczące stosowania blokowania konsensusu obejmują<ref name="CODM book:0" />Hartnett,<ref>{{Cytuj T.|autor (2011).= Diana Leafe Christian |tytuł = Creating a Life Together: Practical Tools to Grow Ecovillages and Intentional Communities |data = 2003-01-01 |data dostępu = 2020-08-07 |isbn = 978-0-86571-471-7 |wydawca = New Society Publishers |url = [https://books.google.compl/books?hl=en&lr=&id=qBgBhyiRarkCxYjrCkmCOagC&oiprintsec=fndfrontcover&pgredir_esc=PR2&dq=%22Consensus-Oriented+Decision+Making%22&ots=mt9BJcnckq&sig=Qs3LDAPk66KhnbqdF_1vrF_m-Psy#v=onepage&q=%22Consensus-Oriented%20Decision%20Making%22consensus&f=false Consensus-Oriented|archiwum Decision Making].= Gabriola Island, BC, Canadahttps:New Society Publishers.</ref><ref>Christian, D/web. [archive.org/web/20200807091555if_/https://books.google.compl/books?id=xYjrCkmCOagC&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q=consensus&f=false Creating|język a Life Together: Practical Tools to Grow Ecovillages and Intentional= Communities]. (2003). Gabriola Island, BC, Canada:New Society Publishers.en}}</ref>:
 
* Zapewnienie opcji tym, którzy nie popierają propozycji żeby „odejść”.
* Wymaganie bloku od dwóch lub więcej osób, aby odłożyć propozycję na bok.
* Wymaganie od strony blokującej dostarczenia alternatywnej propozycji lub procesu jej stworzenia<ref name="Canadian Cohousing Network">{{Cytuj stronę|urlautor =http://www.cohousing.ca/consensus.htm |tytuł = The Consensus Decision Process in Cohousing |autordata = 2007-02-26 |opublikowanydata dostępu = 2020-08-07 |językopublikowany = cohousing.ca |archiwumurl = https://web.archive.org/web/20070226135255/http://www.cohousing.ca/consensus.htm |datajęzyk dostępu= en}}</ref>.
* Ograniczenie możliwości blokowania konsensusu przez każdą osobę.
* Ograniczenie opcji blokowania decyzji, które są istotne dla zadania lub działania grupy i nie zezwalanie na blokowanie rutynowych decyzji.
Linia 35:
Uczestnik, który nie popiera propozycji, może mieć inne możliwości niż po prostu ją zablokować. Niektóre typowe opcje mogą obejmować:
 
* '''Deklaracja zastrzeżeń:''' Członkowie grupy, którzy chcą zaakceptować wniosek, ale mają zastrzeżenia do grupy, mogą wybrać opcję „zgłoś zastrzeżenia”. W przypadku istotnych zastrzeżeń do wniosku organ decyzyjny może zdecydować o zmianie lub przeredagowaniu wniosku<ref>{{Cytuj stronę|urlautor =http://www.augustana.ca/rdx/bruneau/documents/PDM%20in%20an%20Intercultural%20context.doc Richard Bruneau |tytuł =If AgreementParticipatory CannotDecision-Making Bein a Cross-Cultural Context Reached|autordata = 2007-09-27 |opublikowanydata dostępu = 2020-08-07 |językopublikowany = augustana.ca |archiwumurl = https://web.archive.org/web/20070927025409/http://www.augustana.ca/rdx/bruneau/documents/PDM%20in%20an%20Intercultural%20context.doc |datajęzyk dostępu= en}}</ref>.
* '''Odsuń się:''' Członek grupy, który ma „poważny spór osobisty” co do propozycji, ale jest skłonny pozwolić, aby wniosek przeszedł, ma prawo „odejść na bok”. Chociaż odejście na bok nie wstrzymuje wniosku, często utożsamia się je z kategorycznym „nie”, a obawy członków grupy stojących z boku są zwykle rozwiązywane poprzez modyfikacjemodyfikację wniosku. Odejść na bok mogą również członkowie, którzy uważają, że nie są w stanie odpowiednio zrozumieć propozycji lub uczestniczyć w niej<ref>{{Cytuj stronę|urlautor =http://www.frontierus.org/documents/consensus.htm |tytuł =FRONTIER Frontier: A New Definition |autordata = 1998 |opublikowanydata dostępu = 2020-08-07 |językopublikowany = Frontier Education Center |archiwumurl = https://web.archive.org/web/20061212140902/http://www.frontierus.org/documents/consensus.htm |datajęzyk dostępu= en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|urlautor =http://www.nwcdc.coop/Resources/CSS/CSS08Intro2Consensus.pdf |tytuł = Consensus Decision-Making |autordata =|opublikowany=|język=|archiwum=https://web.archive.org/web/20120314211654/http://www.nwcdc.coop/Resources/CSS/CSS08Intro2Consensus.pdf 2012-03-14 |data dostępu=}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.webofoz.org/consensus.shtml|tytuł=Amazing Graces’2020-08-07 Guide to Consensus Process|autor=|opublikowany =|język=|data dostępu=}}</ref>.Northwest Cooperative
Development Center |url = https://web.archive.org/web/20120314211654/http://www.nwcdc.coop/Resources/CSS/CSS08Intro2Consensus.pdf |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Dorcas, Ellyntari |tytuł = Amazing Graces' Guide to Consensus Process |data = |data dostępu = 2020-08-07 |opublikowany = www.webofoz.org |url = http://www.webofoz.org/consensus.shtml |archiwum = https://web.archive.org/web/20200807092221/http://www.webofoz.org/consensus.shtml |język = en}}</ref>.
* '''Sprzeciw:''' każdy członek grupy może „sprzeciwić się” propozycji. W grupach, w których obowiązuje zasada jednomyślności, wystarczy jedno veto, aby zatrzymać wniosek. Inne reguły decyzyjne mogą wymagać więcej niż jednego sprzeciwu, aby wniosek został zablokowany lub nie został przyjęty (patrz poprzednia sekcja: ''Zasady podejmowania decyzji'').
 
Linia 43 ⟶ 44:
* Wspólne tworzenie propozycji
* Znalezienie obaw i problemów związanych z propozycją
* Modyfikowanie propozycji w celu stworzenistworzenia jak największej zgodności z oczekiwaniami obu stron
 
Wszelkie próby osiągnięcia konsensusu rozpoczynają się od próby uzyskania pełnej zgody, niezależnie od progu reguły decyzyjnej.
 
=== Konkretne modele ===
W modelu „kolegium rzeczników”, [[Wspólnota interesów|wspólnoty interesów]] podejmują wspólne decyzje, wyznaczając mówców. Chociaż prawa do przemawiania mogą być ograniczone do osoby wyznaczonej przez każdą z grup, na spotkaniu można wyznaczyć czas na przerwę, podczas której można omówić problem i powrócić znowu do dyskusji za pośrednictwem rzecznika. W przypadku kolegium rzeczników przygotowującego się do protestów w Waszyngtonie w 2000, wspólnoty interesów oskarżyły swoich rzeczników o nakłanianie do użycia siły. Grupom zezwolono na samoorganizację swoich protestów, a ponieważ protesy zostały podzielona one na rózneróżne miasta. Wielu uczestników poznało model rady w lociepraktyce, uczestnicząc w nim bezpośrednio, isłysząc lepiejobawy zrozumieliinnych swojeoraz planowanewyrażając działaniewłasne, słyszącco obawyprzełożyło innychsię ina wyrażająclepsze własneplanowanie<ref name="HaworthElmore2017">{{Cytuj książkę|nazwiskoautor = |imięredaktor = Robert H. Haworth, John M. Elmore |tytuł = Out of the Ruins: The Emergence of Radical Informal Learning Spaces |data = 2017 |isbn = 978-1-62963-319-0|rok=1629632391 |wydawca = [[PM Press]] |miejsce=|stronyjęzyk = en}}</ref>.
'''<span data-ve-ignore="true" id="spokescouncil">rzecznika</span>'''
 
==== Głosowanie poprzez osiągnięcie konsensusu ====
Grupa najpierw wybiera, powiedzmyprzykładowo, trzech sędziów lub konsensorów. Debata na temat wybranego problemu jest inicjowana zaproszeniem do składania wniosków przez moderatora. Każda proponowana opcja jest akceptowana, jeśli sędziowie uznają ją za stosowną i zgodną z [[Powszechna deklaracja praw człowieka|Kartą Praw Człowieka ONZ]]. Sędziowie tworzą i pokazują listę tych opcji. Debata toczy się dalej, z pytaniami, komentarzami, krytyką i / lub nawet nowymi opcjami. Jeśli debata nie doprowadzi do ustnego konsensusu, sędziowie sporządzają ostateczną listę opcji – zwykle od 4 do 6 – reprezentujących debatę. Kiedy wszyscy się zgodzą, przewodniczący wzywa do głosowania preferencyjnego, zgodnie z zasadami dla [[Metoda Bordy|zmodyfikowanej Metody Bordy]]. Sędziowie decydują, która opcja lub która kombinacja dwóch wiodących opcji będzie wynikiem. Jeżeli poziom wsparcia przekroczy minimalny konsensus, może zostać przyjęty<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=|imięautor = Peter Emerson |tytuł = Designing an allAll-inclusiveInclusive democracyDemocracy. Consensual votingVoting proceduresProcedures for useUse in parliamentsParliaments, councilsCouncils and committeesCommittees |isbndata =9783540331643 2007 |oclc=184986280|rokisbn = 9783540331636 |wydawca = Springer-Verlag Berlin Heidelberg |miejsce=|stronyjęzyk = en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|autor = |tytuł = What is a modified Borda count? |data = |data dostępu = 2020-08-07 |opublikowany = www.deborda.org |url = http://www.deborda.org/faq/voting-systems/what-is-a-modified-borda-count.html |tytułarchiwum =What https://web.archive.org/web/20200728194912/http://www.deborda.org/faq/voting-systems/what-is -a -modified Borda -borda-count?|autor=|opublikowany=.html |język=|data dostępu= en}}</ref>.
 
==== Blokowanie ====
[[Plik:Consensus-flowchart.png|mały|upright=1.5|prawo|Schemat blokowy procesu podejmowania podstawowych decyzji w ramach konsensusu]]
Grupy, które wymagają jednomyślności, zwykle używają podstawowego zestawu procedur przedstawionych na tym schemacie blokowym<ref name=":2">{{Cytuj stronę|urlautor =http://www.consensusdecisionmaking.org/ |tytuł =The BasicsWhat ofis Consensus? |data = Decision Making|autordata dostępu = 2020-08-07 |opublikowany = Consensus Decision-Making |językurl = https://www.consensusdecisionmaking.org/ |dataarchiwum dostępu= https://web.archive.org/web/20200801033851/https://www.consensusdecisionmaking.org/ |język = en-US}}</ref><ref name=":3">{{Cytuj książkę|nazwisko=|imięautor = Amy Rothstein, C.T. Butler |tytuł =What isOn Conflict and Consensus?: a handbook on Formal Consensus decisionmaking |data = 2020-07-28 |data dostępu = 2020-08-07 |opublikowany = The Anarchist Library |url = https://web.archive.org/web/20200728161539/http://theanarchistlibrary.org/library/c-t-butler-and-amy-rothstein-on-conflict-and-consensus-a-handbook-on-formal-consensus-decisionm |rokarchiwum = https://web.archive.org/web/20200728161539/http://theanarchistlibrary.org/library/c-t-butler-and-amy-rothstein-on-conflict-and-consensus-a-handbook-on-formal-consensus-decisionm |wydawca=|miejsce=|strony=|isbnjęzyk = en}}</ref><ref name=":4">{{Cytuj stronę|autor = |tytuł = Consensus Decision Making |data = |data dostępu = 2020-08-07 |opublikowany = Seeds for Change |url = http://www.seedsforchange.org.uk/free/consens#procconsensus |tytułarchiwum =The Process|autor=|opublikowany=https://web.archive.org/web/20200619203328/https://www.seedsforchange.org.uk/consensus |język=|data dostępu= en}}</ref>.
 
Po ustaleniu porządku obrad i, opcjonalnie, ustaleniu podstawowych zasad posiedzenia, każdy punkt porządku obrad jest kolejno rozpatrywany. Zazwyczaj każda decyzja wynikająca z punktu porządku obrad ma prostą strukturę:
 
* '''Dyskusja na temat:''' punkt jest omawiany w celu ustalenia opinii i informacji na dany temat. Podczas dyskusji często określa się ogólny kierunek grupy i potencjalne propozycje działań.
* '''Tworzenie wniosku:''' Nana podstawie dyskusji formalna propozycja decyzji w tej sprawie jest przedstawiana grupie.
* '''Wezwanie do konsensusu:''' Osobaosoba wspomagająca organ decyzyjny wzywa do konsensusu w sprawie wniosku. Każdy członek grupy zwykle musi aktywnie wyrazić zgodę, stanąć z boku lub sprzeciwić się, często gestem ręki lub podniesieniem kolorowej kartki, aby uniknąć interpretowania przez grupę milczenia lub bezczynności jako zgody. Liczba sprzeciwów jest liczona w celu ustalenia, czy próg zgody na ten krok został spełniony. Jeśli tak jest, osoby sprzeciwiające się proszone są o podzielenie się swoimi obawami dotyczącymi postępowania w sprawie porozumienia, aby można było zaradzić lub zminimalizować potencjalne szkody. ''Może się to zdarzyć nawet wtedy, gdy próg zgody to jednomyślność, zwłaszcza jeśli wielu wyborców stoi z boku<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />.''
* '''Identyfikacja i rozwiązywanie problemów:''' Jeślijeśli nie osiągnięto konsensusu, każdy [[dysydent]] przedstawia swoje obawy dotyczące propozycji, potencjalnie rozpoczynając kolejną rundę dyskusji w celu rozwiązania lub wyjaśnienia problemu<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />.
* '''Modyfikacja wniosku:''' Wniosekwniosek został zmieniony, przeredagowany lub przeanalizowany, tak aby uwzględniał obawy decydentów. Następnie proces powraca do wezwania do konsensusu, a cykl jest powtarzany, aż decyzja przekroczy próg zgody dla grupy<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />.
 
==== Model oparty na kwakrze ====
Uważa się, że konsensus oparty na [[Religijne Towarzystwo Przyjaciół|kwakrze]]<ref name="Quaker:5">Quaker{{Cytuj Foundations|autor of= Leadership (1999).|tytuł [http://www.earlham.edu/%7Econsense/rrocomp.shtml= Comparison of Robert''As ComparisonRules of Order and Quaker-based Consensus and|data Robert’s= Rules2008-04-15 of|data Order.'']dostępu Richmond,= Indiana:2020-08-07 Earlham|opublikowany College= earlham.edu Retrieved|url on= 2009-03-01https://web.archive.org/web/20080415215201/http://www.earlham.edu/~consense/rrocomp.shtml}}</ref> jest skuteczny, ponieważ wprowadza prostą, sprawdzoną w czasie strukturę, która prowadzi grupę do jedności. Model oparty na kwakrze ma uwzględnianie wszystkich indywidualnych głosów, zapewniając jednocześnie mechanizm radzenia sobie z nieporozumieniami<ref>{{Cytuj |autor = Peter Woodrow, P.|tytuł (1999).= [http://www.earlham.edu/~consense/peterw.shtmlBUILDING „BuildingCONSENSUS ConsensusAMONG AmongMULTIPLE Multiple Parties:PARTIES. The Experience of the Grand Canyon Visibility Transport Commission.”] Kellogg-Earlham|data Program= in2010-03-10 Quaker|data Foundationsdostępu of= Leadership. Retrieved on 20092020-0308-01.</ref><ref>Berry,07 F.|opublikowany and= Mearlham.edu Snyder|url (1999)= https://web. [archive.org/web/20100310040915/http://www.earlham.edu/~consense/pateachpeterw.shtml „Notes|język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Fran Berry, Monteze Snyder |tytuł = Notes prepared for Round table: Teaching Consensus-building in the Classroom.”]: National|data Conference= on2010-07-19 Teaching|data Publicdostępu Administration,= Colorado2020-08-07 Springs,|opublikowany Colorado,= March 1998earlham.edu Retrieved|url on 2009-03-01.</ref><ref name="Quaker group facilitator">[https://web.archive.org/web/2014102610433620100719184819/http://global-4-lvs-colossuswww.opera-miniearlham.netedu/hs23-05-08~consense/20696/0/-1/treegrouppateach.info/651578982/Consensus_Decison_Making-CH.pdfshtml Consensus|język Decision= Making]en}}</ref><ref Byname=":1" Tree Group, Quaker group facilitators. Downloaded 26 Oct. 2014.</ref>.
 
Model kwakrów został dostosowany przez Earlham College do zastosowania w świeckich środowiskach i może być skutecznie używany w każdym procesie podejmowania decyzji w drodze konsensusu.
Linia 81:
* Za decyzję odpowiada cała grupa, a decyzja należy do grupy.
* Facylitator może rozpoznać, czy osoba, która nie jednoczy się z decyzją, działa bez troski o grupę lub w egoistycznym interesie.
* Idealnie byłoby, gdyby wszystkie perspektywy dysydentów zostały zsyntetyzowane w ostateczny wynik całości, który jest większy niż suma jej części<ref name="Quaker:5" />.
* Jeśli punkt widzenia jednego z dysydentów nie harmonizuje z innymi, może on „ustąpić”, aby pozwolić grupie kontynuować, lub może zdecydować się na „blokadę”. „Odsunięcie się” oznacza pewną formę milczącej zgody. Niektóre grupy umożliwiają „blokowanie” nawet przez jedną osobę, aby zatrzymać lub odroczyć cały proces<ref name="Quaker group facilitator:1" />.
 
Kluczowe elementy konsensusu opartego na kwakrach obejmują wiarę we wspólne [[człowieczeństwo]] i zdolność do wspólnego podejmowania decyzji. Celem jest „jedność, a nie jednomyślność”. Zapewnienie, że członkowie grupy mówią tylko raz, dopóki inni nie zostaną wysłuchani, zachęca do różnorodności myśli. Facylitator jest rozumiany jako służący grupie, a nie jako osoba nadzorująca<ref>Quaker{{Cytuj Foundations|autor of= Leadership (1999)|tytuł = Our Distinctive Approach |data = 2010-05-28 |data dostępu = 2020-08-07 |opublikowany = earlham.edu [|url = https://web.archive.org/web/20100528035938/http://www.earlham.edu/%7Econsense~consense/distfea.shtml „Our|język Distinctive= Approach]. Richmond, Indiana: Earlham College. Retrieved on 2009-03-01.en}}</ref>. W modelu kwakierskim, podobnie jak w innych procesach podejmowania decyzji opartych na konsensusie, artykułowanie wyłaniającego się konsensusu pozwala członkom na jasne ustalenie decyzji, która przed nimi stoi. Ponieważ opinie wszystkich członków są brane pod uwagę, prawdopodobnie wszyscy je poprą<ref>Maine.gov.{{Cytuj [http://www.maine.gov/consensus/ppcm_consensus_home.htm|autor = |tytuł = What is a Consensus Process?] State|data of= Maine2010-05-28 Best|data Practices.dostępu Retrieved= on: 20092020-0308-0107 |opublikowany = maine.gov |url = https://web.archive.org/web/20100528094728/http://www.maine.gov/consensus/ppcm_consensus_home.htm |język = en}}</ref>.
 
== Role ==
Proces podejmowania decyzji w drodze konsensusu często ma kilka ról zaprojektowanych w celu usprawnienia procesu. Chociaż nazwy i charakter tych ról różnią się w zależności od grupy, najczęściej są to: [[Facylitator|moderator]], konsensor, chronometrażysta, osoba obserwująca atmosferę, sekretarz lub osoba sporządzająca notatki. Nie wszystkie organy decyzyjne wykorzystują wszystkie te role, chociaż stanowisko moderatora jest prawie zawsze obsadzone, a niektóre grupy stosują role uzupełniające, takie jak [[adwokat diabła]]. Niektóre organy decyzyjne zmieniają te role między członkami grupy, aby budować doświadczenie i umiejętności uczestników oraz zapobiegać postrzeganej koncentracji władzy<ref name="FNB">{{Cytuj stronę|urlautor =http://www C.icT.org/pnp/ocac/ Butler, Amy Rothstein |tytuł =On ConflictA andGuide to Formal Consensus |autordata = 2011-10-26 |opublikowanydata dostępu = 2020-08-07 |językopublikowany = ic.org |archiwumurl = https://web.archive.org/web/20111026234752/http://www.ic.org/pnp/ocac/ |datajęzyk dostępu= en}}</ref>.
 
Wspólne role na spotkaniu konsensualnym to:
Linia 93:
* '''Facylitator:''' Jak sama nazwa wskazuje, rolą facylitatora jest pomoc w ułatwieniu procesu osiągnięcia konsensusu. Facylitatorzy przyjmują odpowiedzialność za terminowe wykonanie programu; zapewnienie, że grupa przestrzega wspólnie uzgodnionych mechanizmów procesu konsensusu; oraz, jeśli to konieczne, sugerowanie alternatywnych lub dodatkowych dyskusji lub technik podejmowania decyzji, takich jak odejście do drugiego kręgu, grupy ucieczkowe lub odgrywanie ról<ref name="Kerrigan">{{Cytuj stronę|url=http://www.communityarts.net/readingroom/archivefiles/2004/09/how_to_use_a_co.php|tytuł=How To Use a Consensus Process To Make Decisions|autor=|opublikowany=|język=|archiwum=https://web.archive.org/web/20060619051520/http://www.communityarts.net/readingroom/archivefiles/2004/09/how_to_use_a_co.php|data dostępu=}}</ref><ref name="Guides">{{Cytuj stronę|url=http://www.otesha.ca/bike+tours/bike+tour+resources/meeting+facilitation.en.html#toc_taking_comments|tytuł=Guides: Meeting Facilitation|autor=|opublikowany=|język=|archiwum=https://web.archive.org/web/20170312023053/http://www.otesha.ca/bike%2Btours/bike%2Btour%2Bresources/meeting%2Bfacilitation.en.html#toc_taking_comments|data dostępu=}}</ref>. Niektóre grupy konsensusu korzystają z pomocy dwóch współprowadzących. Często stosuje się wspólną [[Facylitacja (organizacja)|facylitację]], aby rozproszyć dostrzeganą moc facylitatora i stworzyć system, w którym współfacylitator może przekazać obowiązki facylitatora, jeśli bardziej osobiście zaangażuje się w debatę<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.reclaiming.org/resources/consensus/blakey.html|tytuł=Meeting Facilitation – The No-Magic Method|autor=|opublikowany=|język=|zarchiwizowano=|archiwum=https://web.archive.org/web/20061231013942/http://www.reclaiming.org/resources/consensus/blakey.html|data dostępu=}}</ref>.
* '''Konsensor:''' zespół konsensorów jest odpowiedzialny za przyjęcie odpowiednich propozycji zgodnych z Kartą praw człowieka ONZ; do przedstawienia początkowej listy tych opcji; za sporządzenie wyważonej listy opcji reprezentujących całą debatę; analizowanie głosów oddany w kolejnych głosowaniach Metody Bordy; i, jeśli zajdzie taka potrzeba, określić złożoną decyzję na podstawie dwóch najpopularniejszych opcji.
* '''Sędzia mierzący czas:''' Celem sędziów mierzących czas jest dopilnowanie, aby organ decyzyjny dotrzymał harmonogramu ustalonego w porządku obrad. Skuteczni sędziowie mierzący czas stosują różnorodne techniki, aby zapewnić terminowość spotkania, w tym: częste informowanie o godzinie, wystarczające ostrzeżenia o krótkim czasie oraz powstrzymywanie poszczególnych prelegentów przed zajęciem zbyt dużej ilości czasu<ref name="FNB">{{Cytuj stronę|url=http://www.ic.org/pnp/ocac/|tytuł=On Conflict and Consensus|autor=|opublikowany=|język=|archiwum=https://web.archive.org/web/20111026234752/http://www.ic.org/pnp/ocac/|data dostępu=}}</ref>.
* '''Obserwator atmosfery:''' jest odpowiedzialny za monitorowanie „klimatu emocjonalnego<nowiki>''</nowiki> spotkania, zwracanie uwagi na mowę ciała i inne [[Komunikacja niewerbalna|niewerbalne wskazówki]] uczestników. Rozbrajanie potencjalnych konfliktów emocjonalnych, utrzymywanie klimatu wolnego od zastraszania i świadomość potencjalnie destrukcyjnej dynamiki władzy, takiej jak seksizm czy rasizm w ciele decyzyjnym, to główne obowiązki obserwatora atmosfery.
* '''Sekretarz:''' Rolą sporządzającego notatki lub sekretarza jest dokumentowanie decyzji, dyskusji i punktów działań organu decyzyjnego.
Linia 100:
[[Plik:Consensus Cards.svg|mały|Przód, tył i wytłaczana maska do kolorowych kart konsensusu]]
 
* Niektóre organy decyzyjne konsensusu używają systemu kolorowych kart, aby wskazać priorytet mówcy. Na przykład czerwone kartki z informacją zwrotną o naruszeniu zasad lub przyzwoitości, żółte kartki za wyjaśnienie pytań i zielone kartki z chęcią zabrania głosu<ref name="Canadian Cohousing Network">{{Cytuj stronę|url=http://www.cohousing.ca/consensus.htm|tytuł=The Consensus Decision Process in Cohousing|autor=|opublikowany=|język=|archiwum=https://web.archive.org/web/20070226135255/http://www.cohousing.ca/consensus.htm|data dostępu=}}</ref>.
* Sygnały ręczne to kolejna metoda niewerbalnego odczytywania pozycji pokoju. Dobrze współpracują z grupami liczącymi mniej niż 250 osób, a zwłaszcza z grupami wielojęzycznymi<ref>Jan Havercamp, „Non-verbal communication – a solution for complex group settings”, Zhaba facilitators collective, 1999.</ref>. Charakter i znaczenie poszczególnych gestów różni się w zależności od grupy, ale powszechnie przyjęty podstawowy zestaw sygnałów ręką obejmuje: poruszanie palcami obu rąk, gest czasami określany jako „migotanie”, w celu wyrażenia zgody; podniesienie pięści lub skrzyżowanie obu przedramion z rękami w pięści w celu wskazania bloku lub silnego sprzeciwu; i wykonanie oburącz kształtu litery „T”, gest „przekroczenia czasu”, aby zwrócić uwagę na proces lub porządek<ref name="Guides" /><ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.zhaba.cz/uploads/media/Shared_Path.pdf|tytuł=A Handbook for Direct Democracy and the Consensus Decision Process|autor=|opublikowany=|język=|archiwum=https://web.archive.org/web/20060714080721/http://www.zhaba.cz/uploads/media/Shared_Path.pdf|data dostępu=}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|url=http://seedsforchange.org.uk/free/handsig.pdf|tytuł=Hand Signals|autor=|opublikowany=|język=|archiwum=https://web.archive.org/web/20070927225024/http://seedsforchange.org.uk/free/handsig.pdf|data dostępu=}}</ref>. Jeden typowy zestaw sygnałów ręcznych nazywa się „Pięść do pięciu” lub „Pięść-pięć”. W tej metodzie każdy członek grupy może unieść pięść, aby wskazać blokujący konsensus, jeden palec, aby zasugerować zmiany, dwa palce, aby omówić drobne kwestie, trzy palce, aby wskazać chęć przepuszczenia sprawy bez dalszej dyskusji, cztery palce, aby potwierdzić decyzję jako dobry pomysł i pięć palców, aby zgłosić się na ochotnika, aby przejąć inicjatywę we wdrażaniu decyzji<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.freechild.org/Firestarter/Fist2Five.htm|tytuł=Guide for Facilitators: Fist-to-Five Consensus-Building|autor=|opublikowany=|język=|data dostępu=}}</ref>. Podobny zestaw sygnałów ręcznych jest używany przez protestujących z [[Okupuj Wall Street]] w negocjacjach grupowych<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.sltrib.com/sltrib/news/52799991-75/park-pioneer-homeless-occupy.html.csp|tytuł=Utah Local News – Salt Lake City News, Sports, Archive – The Salt Lake Tribune|autor=|opublikowany=|język=|data dostępu=}}</ref>.
* Głosowanie większościowe jest stosowana jako ''metoda'' awaryjna, gdy nie można osiągnąć konsensusu w określonym przedziale czasowym<ref>Saint S, Lawson JR (1994) ''Rules for reaching consensus: a modern approach to decision making.'' Pfeiffer, San Diego.</ref>. Jeśli można przewidzieć potencjalny wynik metody rezerwowej, wówczas ci, którzy popierają ten wynik, mają motywację do zablokowania konsensusu, aby zastosować metodę rezerwową. Opracowano specjalne metody awaryjne, które zmniejszają tę motywację<ref name="SCFC">{{Cytuj pismo|nazwisko=|imię=|tytuł=Some chance for consensus: Voting methods for which consensus is an equilibrium|czasopismo=Social Choice and Welfare|wolumin=|strony=|data=|issn=|doi=10.1007/s00355-010-0517-y}}</ref>.