Jakub Surovec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m + szablon: Dobry Artykuł
int.
Linia 6:
Jakub Surovec urodził się w Tisovcu jako syn ubogiego pasterza Ondreja<ref name=":1" /><ref name=":3">{{Cytuj |tytuł = O salaši Zbojská a zbojníckej histórii |data dostępu = 2020-06-06 |opublikowany = Salaš Zbojská |url = https://www.zbojska.sk/zbojska/ |język = sk}}</ref>. Już w dzieciństwie wyróżniał się rozwiniętym poczuciem sprawiedliwości i wrażliwością na nierówności społeczne<ref name=":4" />. W młodości pracował jako [[juhas]] w Tisovcu, nieopodal [[Muráň (miejscowość)|Muránia]] i na [[Dolina Górnego Hronu|Horehroniu]]. Miał czerwonawe włosy i ciemne wąsy. Dwukrotnie został schwytany na kradzieży owiec, co za pierwszym razem poskutkowało karą dwustu pałek, a za drugim – rocznym uwięzieniem w [[Rymawska Sobota|Rymawskiej Sobocie]]<ref name=":1" />.
 
W roku 1739 poznał Martina, zwanego z racji [[Podhale|podhalańskiego]], pochodzenia „Poliakiem”, [[Harnaś|harnasia]] [[Zbójnictwo|zbójnickiego]], który pozwolił mu przystać do swojej drużyny. Dzięki swojej sile i odwadze wyróżnił się na tyle, że kiedy zbójnicy zebrali się ponownie wiosną następnego roku, został dowódcą, a Martin Poliak zadowolił się rolą zastępcy<ref name=":4">{{Cytuj |tytuł = Zbojník Jakub Surovec |data = 2019-10-03 |data dostępu = 2020-06-06 |opublikowany = Kam na Horehroní |url = https://kamnahorehroni.sk/zbojnik-jakub-surovec/ |język = sk}}</ref>. Uformowana grupa miała jedenastu (mylnie podaje się niekiedy dziewięciu<ref name=":8" /> lub dziesięciu<ref name=":1" />) członków. Oprócz Surovca i Poliaka byli to: Pavol Gajdoš, również zwany Poliakiem, Tomaš Greguš z [[Spišské Bystré|Kubach]] na [[Spisz|Spiszu]], [[baca|bacujący]] uprzednio na Čiernym vrchu, Juraj Klanica z Krásnej Hôrki (współcześnie dzielnica [[Twardoszyn|Twardoszyna]]), Juraj Lukáč z [[Dúbrava (kraj żyliński)|Dúbravy]], Ján Oravec, Matej Pijak-Hajduch z [[Chlebnice|Chlebnic]], Ondrej Ponický z [[Poniky|Ponik]], Juraj Turčan oraz Michał Tylka, który pochodził – podobnie jak Martin Poliak – z [[Dzianisz|Dzianisza]]<ref name=":1" /><ref name=":7">{{Cytuj |autor = Emil Kufčák |tytuł = Historický sbornik kraja |data = 1965 |s = 117–128}}</ref>.
 
Drużyna zgromadziła się w komplecie około 24 czerwca 1740 roku w szałasie nieopodal [[Valaská|Valaskiej]], skąd na przełomie czerwca i lipca wyruszyła w trasę zbójnicką, za radą Poliaka kierując się w stronę Orawy, Tatr i Podhala. Obrabowali między innymi kościół w Valaskiej, farbiarnię w [[Slanica|Slanicy]], urząd celny w [[Mýtna|Mýtnej]], jak również licznych podróżnych na drogach i baców<ref name=":7" />. Zawrócili na południe po napadzie dokonanym w pobliżu [[Nowy Targ|Nowego Targu]] (w zależności od źródła, mógł to być atak na dworek szlachecki, gospodarstwo bogatego chłopa, karczmę lub nawet splądrowanie samego miasta, co stanowiłoby największe osiągnięcie Surovca, wiadomo jednak, że zdobyte łupy okazały się stosunkowo niewielkie)<ref name=":6" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":7" />. Zasięg działalności drużyny był więc wyjątkowo szeroki: od Horehronia (bory pomiędzy Breznem a Tisovcem stanowiły główną bazę wypadową), [[Gemer]]u i [[Novohrad]]u przez [[Liptów]], Orawę i [[Tatry]] aż po Nowy Targ<ref name=":3" /><ref name=":4" />.