Wikipedysta:Mafo/brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Mafo (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
Mafo (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = AnielaKim Franciszka WolbergChwa-chin
|imię i nazwisko org = 김좌진
|pseudonim = Baekya
|grafika = KimJwaJin.gif
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[1416 październikagrudnia]] [[19071889]]
|miejsce urodzenia = [[CzęstochowaHongseong]]
|data śmierci = [[1124 październikastycznia]] [[19371930]]
|miejsce śmierci = [[WarszawaMandżuria]]
|zawód = [[chemikdowódca|chemiczkadowódca wojskowy]], [[aktywizm polityczny|aktywistkaaktywista politycznapolityczny]]
|małżeństwo =
|odznaczenia =
|commons = Category:Kim Chwa-chin
|www =
}}
 
'''Kim Chwa-chin''', zwany także jako '''Baekya''' (ur. [[16 grudnia]] [[1889]] w [[Hongseong]], zm. [[24 stycznia]] [[1930]] w [[Mandżuria|Mandżurii]]) - koreański generał, działacz niepodległościowy i anarchista, który odegrał ważną rolę we wczesnych próbach rozwoju anarchizmu w Korei<ref>{{Cytuj |autor = Michael Schmidt |tytuł = Cartography of Revolutionary Anarchism - Anarchy in Action |data = 2013 |data dostępu = 2020-08-07 |isbn = 9781849351393 |wydawca = [[AK Press]] |opublikowany = anarchyinaction.org |oclc = 854520648 |url = https://anarchyinaction.org/index.php?title=Cartography_of_Revolutionary_Anarchism |archiwum = https://web.archive.org/web/20200807163738/https://anarchyinaction.org/index.php?title=Cartography_of_Revolutionary_Anarchism |język = en}}</ref>.
'''Aniela Franciszka Wolberg''' (ur. [[14 października]] [[1907]] w [[Częstochowa|Częstochowie]], zm. [[11 października]] [[1937]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polska działaczka [[Anarchizm|anarchistyczna]].
 
== Życiorys ==
Urodził się w zamożnej rodzinie (z rodu Andong Kim) w Hongseong, w prowincji [[Chungcheong]]. Jego ojcem był Kim Hyeong-gyu. W wieku 18 lat Kim publicznie spalił rejestr pięćdziesięciu rodzin niewolników, po czym dokonał ich wyzwolenia i zapewnił każdej z nich wystarczającą ilość ziemi do życia. Był to pierwszy przypadek emancypacji niewolników we współczesnej Korei.
Pochodziła z zamożnej żydowskiej rodziny. Studiowała na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie]], gdzie w 1924 nawiązała kontakt z grupą bułgarskich studentów anarchistów. Wśród nich znajdował się Taczo Petroff, który później znalazł się znalazł się w więzieniu. W 1925 została edytorką gazety "Proletariat", a w następnym roku dołączyła do [[Anarchistyczna Federacja Polski|Anarchistycznej Federacji Polski]] (AFP)<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Nick Heath |tytuł = Wolberg, Aniela Franciszka 1907-1937 |data = |data dostępu = 2020-07-09 |opublikowany = libcom.org |url = http://libcom.org/history/wolberg-aniela-franciszka-1907-1937 |archiwum = https://web.archive.org/web/20150909074545/https://libcom.org/history/wolberg-aniela-franciszka-1907-1937 |język = en}}</ref>.
 
=== Działalność ===
W 1926 wyjechała do Paryża, gdzie kontynuowała naukę. Tam poświęciła swój czas oraz pieniądze na rozwój polskiej gazety anarchistycznej "Walka"<ref name=":1">{{Cytuj |autor = |tytuł = Aniela Wolberg |data = |data dostępu = 2020-07-09 |opublikowany = [[Kate Sharpley Library]] |url = https://www.katesharpleylibrary.net/51c5vc |archiwum = https://web.archive.org/web/20140920222741/https://www.katesharpleylibrary.net/51c5vc |język = en}}</ref>. Jej redaktorem był Isaak Gurfinkiel, który pod pseudonimem Walewski był jednym z sygnatariuszy Platformy Organizacyjnej Wolnościowego Komunizmu<ref name=":0" />.
Kim Chwa-chin od wczesnych lat walczył z japońskim imperializmem. W 1919 r. Kim założył armię północnego urzędu administracji wojskowej (북로군정서군, 北路軍政署軍). Generał Kim dowodzi Koreańską Armią Niepodległościową w bitwie pod Cheongsanri. Dowodził również Koreańską Armią Niepodległościową w bitwie pod Cheongsanri.
 
W wieku 38 lat generał Kim został mianowany przewodniczącym komitetu wykonawczego i podejmował próby zintegrowania grup Ruchu Niepodległościowego w Chinach i Mandżurii.
We Francji studiowała na [[Uniwersytet w Montpellier|Uniwersytecie w Montpellier]], gdzie uzyskała tytuł magistra [[Chemia|chemii]]. We Francji nawiązała kontakty z francuskimi grupami anarchistycznymi, w tym z CGT-SR oraz z hiszpańskimi grupami anarchistycznymi. Po powrocie do Paryża pracowała jako inżynier w fabryce samochodów. W 1932 została deportowana do Polski ze względu na działalność anarchistyczną, głównie za agitację w fabryce. W tym samym roku została sekretarzem AFP i redagowała podziemną gazetę anarchistyczną "Walka Klas". Została aresztowana w 1934, ale zwolniono ją z powodu braku dowodów. Jednak wraz ze wzrostem represji wobec ruchu anarchistycznego musiała powstrzymać swój aktywizm<ref name=":0" /><ref name=":1" />.
 
Kiedy w 1929 r. grupy anarchistyczne i nacjonalistyczne założyły w Mandżurii w prowincji Shinmin wspólnotę rebeliantów, Kim Chwa-chin został wybrany na przywódcę swoich sił zbrojnych. Został on oskarżony o organizowanie i prowadzenie ataków partyzanckich na Japończykach. Chociaż japońscy żołnierze byli znacznie bardziej doświadczeni i lepiej uzbrojeni niż formacja Chwa-chin’a, ataki Kima odniosły sukces zarówno w obronie młodej anarchistycznej społeczności Shinmin, jak i w zachęcaniu innych grup w północno-wschodniej Azji do opierania się okupantom.
W 1936 przeprowadziła się do Hiszpanii, aby wspomóc tam [[Rewolucja hiszpańska 1936 roku|rewolucję]]. Dołączyła tam do międzynarodowego ochotniczego oddziału anarchosyndykalistycznego [[Krajowa Konfederacja Pracy|CNT]]-[[Iberyjska Federacja Anarchistyczna|FAI]]. Zmarła w Warszawie z powodu powikłań pooperacyjnych 11 października 1937<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = 82 lata temu zmarła Aniela Wolberg |data = |data dostępu = 2020-07-09 |opublikowany = Stowarzyszenie Ochotnicy Wolności |url = https://www.facebook.com/OchotnicyWolnosci/posts/649407925592704 |archiwum = https://web.archive.org/web/20200709131022/https://www.facebook.com/OchotnicyWolnosci/posts/649407925592704/ |język = pl}}</ref>.
 
Kim został zamordowany w 1930 roku podczas przeprowadzania naprawy młyna ryżowego zbudowanego w Shinminie przez Koreańską Federację Anarchistyczną. Mimo że sam zabójca nigdy nie został odnaleziony, jego asystent został złapany i stracony.
W Paryżu Anielę Wolberg poznał chiński pisarz oraz anarchista [[Ba Jin]], który poświęcił jej swoje dwa opowiadania ''Yalianna'' (1931) oraz ''Yalianna Woboerge'' (1933)<ref name=":0" />.
 
<nowiki>==================================================================</nowiki>
 
Shinmin po Kim Chwa-chin
 
<nowiki>==================================================================</nowiki>
 
Po zamordowaniu Kim Chwa-chin’a, ruch anarchistyczny w Mandżukuo oraz Korei został poddany masowym represjom. Japonia wysłała wojska do ataku na Shinmin od południa, podczas gdy siły Kuomintangów atakowały od północy. Latem 1931 roku najważniejsi anarchiści Shinmina zostali zabici, a wojna na dwóch frontach stawała się nie do utrzymania.[1] Anarchiści przeszli do podziemia, a anarchistyczne Shinmin przestało w praktyce istnieć.
 
Jako przywódca koreańskiego ruchu niepodległościowego, Kim jest pamiętany zarówno w Korei Północnej, jak i Południowej. W 1991 r. miasto Hongseong przywróciło mu jego miejsce urodzenia. Obecnie w październiku każdego roku odbywa się festiwal na jego cześć
 
== Przypisy ==