Kisiel owsiany: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
drobne merytoryczne
Linia 1:
[[Plik:Oats kissel 6.jpg|thumb|Kisiel na zakwasie z płatków owsianych i chleba żytniego]]
'''Kisiel owsiany''' (biały kisiel{{r|Litwa-PAP|prazdniki}}) – potrawa przygotowywana z [[mąka owsiana|mąki owsianej]] lub [[płatki owsiane|płatków owsianych]], przyrządzana na [[zakwas]]ie, opcjonalnie na rozczynie z [[drożdże spożywcze|drożdży]]{{r|KuchPol|lubel-minrol}}. Rodzaj [[żur]]u{{r|Gloger-kisiel}}. Jedna z tradycyjnych potraw na okres [[wielki post|wielkiego postu]]{{r|lubel-minrol}} lub [[Wigilia Bożego Narodzenia|Wigilię Bożego Narodzenia]] w [[kuchnia rosyjska|kuchni rosyjskiej]]{{r|Rosja-Fronda}}, [[kuchnia litewska|litewskiej]]{{r|Litwa-PAP}}, [[Kresy Wschodnie|Kresów Wschodnich]]{{r|WańkowiczGP}}. Pierwsze wzmianki o tej potrawie pochodzą z [[XII wiek|XII]]-[[XIII wiek|XIII]] wieku{{r|Donina}}. Pojawiła się znacznie wcześniej niż [[kisiel owocowy]] („kisiel czerwony”), który spopularyzował się na terenach rosyjskich prawdopodobnie dopiero w [[XX wiek]]u – wraz z rozprzestrzenieniem się uprawy [[ziemniak]]a{{r|prazdniki}}.
 
Kisiel owsiany można przyrządzić jedynie na mące lub płatkach owsianych zaparzonych wodą{{r|KuchPol|Donina}}. Proces fermentacji można wspomóc kawałkiem chleba [[mąka żytnia|żytniego]]{{r|prazdniki}}. Inny tradycyjny sposób polega na przygotowaniu rozczynu z drożdży{{r|KuchPol|lubel-minrol}}. Konsystencja gotowej potrawy zależy od intencji kucharza – od rzadkiej polewki do gęstej [[legumina|leguminy]], którą można kroić nożem{{r|prazdniki}}.
 
Przyrządzenie na zakwasie nadawało kisielowi charakterystyczny kwaśny smak{{r|prazdniki}}. Spożywany był na gorąco lub zimno{{r|prazdniki}}. Zazwyczaj okraszany był [[masło|masłem]], olejem (np. [[olej lniany|lnianym]]) lub [[skwarki|skwarkami]] z cebulą{{r|prazdniki|lubel-minrol|KuchPol}}. Spożywano go z warzywami{{r|prazdniki}}, jako dodatek do ziemniaków lub z chlebem{{r|KuchPol}}. Rzadziej{{r|lubel-minrol}} konsumowany był na słodko: z [[syrop]]em, [[melasa|melasą]], [[miód|miodem]]{{r|lubel-minrol|prazdniki}}. Kisiel o gęstej konsystencji dosładzano sytą (miodem z wodą{{r|WańkowiczGP}}), [[kwas chlebowy|kwasem chlebowym]] lub zimnym [[mleko|mlekiem]]{{r|prazdniki}}. Jako potrawa wigilijna przyrządzany był np. z [[mleko makowe|mlekiem makowym]] lub polewany utartym i osłodzonym [[mak]]iem albo [[sok]]iem [[żurawina|żurawinowym]]{{r|KuchPol|WańkowiczGP}}.
Linia 15:
 
<ref name="lubel-minrol">{{Cytuj stronę | url = https://www.gov.pl/web/rolnictwo/kisiel-z-owsa-owsiany | tytuł = ''Kisiel z owsa (owsiany)'' | praca = [[Lista produktów tradycyjnych]] (woj. lubelskie) | opublikowany = Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi | data = 2015<!-- zobacz http://web.archive.org/web/20151104223425/http://www.minrol.gov.pl/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Lista-produktow-tradycyjnych/woj.-lubelskie/Kisiel-z-owsa-owsiany --> | data dostępu =2020-01-28}}</ref>
 
<ref name="Gloger-kisiel">{{cytuj książkę | rozdział = [[:s:Encyklopedia_staropolska/Kisiel|„Kisiel”]] | tytuł= [[Encyklopedia staropolska (Gloger)|Encyklopedia staropolska]] | autor = Zygmunt Gloger]]}}</ref>
 
<ref name="Rosja-Fronda">{{Cytuj stronę | url = http://www.fronda.pl/a/bozonarodzeniowe-obyczaje-i-zwyczaje-w-rosji,16755.html | tytuł = ''Bożonarodzeniowe obyczaje i zwyczaje w Rosji'' | autor = KAI | data = 25 grudnia 2011 | praca = [[fronda.pl]] | data dostępu = 19 grudnia 2015}}</ref>