Masakra w Srebrenicy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Srebrenica" za pomocą HotCat |
WP:SK, drobne redakcyjne, ort. |
||
Linia 9:
|miejsce = wschodnia Bośnia
|terytorium =
|przyczyna = Atak na
|wynik = [[Operacja Deliberate Force]]
|strona1 = [[Plik:Flag of Republika Srpska.svg|22px]] [[Republika Serbska]]
Linia 31:
== Oficjalna wersja wydarzeń ==
===
{{główny artykuł|Strefy bezpieczeństwa ONZ w Bośni i Hercegowinie}}
16 kwietnia 1993 r. [[Srebrenica]] i okoliczne tereny w promieniu 30 km zostały ogłoszone przez [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] „strefą bezpieczeństwa” (Rezolucja Rady Bezpieczeństwa nr 819). 6 maja ONZ utworzyła 6 stref bezpieczeństwa (Srebrenica, [[Žepa]], [[Sarajewo]], [[Bihać]], [[Tuzla]], [[Goražde]]), których nie można było napadać i bombardować (Rezolucja Rady Bezpieczeństwa nr 824). W styczniu 1995 r. w [[Potočari]], 5 km od Srebrenicy, ulokował swoją kwaterę [[Dutchbat]] ([[Holandia|holenderski]] batalion ONZ – około 400 żołnierzy), odpowiedzialny za ochronę „strefy”. Zadaniem ukraińskich żołnierzy [[UNPROFOR|sił pokojowych ONZ]]<ref>Zobacz artykuł w [[W:uk:240-й окремий спеціальний батальйон|uk.wikipedia.org]]</ref> była ochrona Žepy – innej enklawy bez połączenia z terytorium kontrolowanym przez władze Bośni.
Serbowie od samego początku dążyli do zlikwidowania bośniackich enklaw. W marcu 1995 prezydent [[Republika Serbska|Republiki Serbskiej]], [[Radovan Karadžić]], podpisał Dyrektywę nr 7 Głównego Dowództwa RS, która określa strategię postępowania wobec Srebrenicy i sąsiedniej enklawy – Žepy:
=== Operacja
[[Plik:Bosnia areas of control Sep 94.jpg|thumb|upright=1.2|Mapa Bośni z 1994 roku. Enklawy Srebrenica, Žepa i Goražde ze względu na swoje położenie były ewidentnym punktem niezgody pomiędzy Serbami a Muzułmanami]]
6 lipca 1995 r. korpus „Drina” VRS ([[Armia Republiki Serbskiej Krajiny|Armia Republiki Serbskiej]]), liczący ok. 4500 żołnierzy dowodzony przez generała majora [[Milenko Živanović|Milenkę Živanovića]], rozpoczął operację przeciwko srebrenickiej enklawie, która potem otrzyma kryptonim
10 lipca 1995 r. Holendrzy poprosili ONZ o wsparcie lotnictwa. ONZ się wahała. 11 lipca samoloty NATO zbombardowały dwa serbskie czołgi, jednak na tym wyczerpało się wsparcie z powietrza, ponieważ Serbowie zagrozili likwidacją wziętych do niewoli żołnierzy holenderskich i ostrzałem bazy w mieście. Po południu Serbowie wkroczyli do Srebrenicy. Generał [[Ratko Mladić]], głównodowodzący armii republiki serbskiej, zażądał, by wszyscy muzułmanie, którzy chcą żyć, złożyli broń. Prócz tego zaoferował, by ONZ zorganizowała ewakuację około 20 tysięcy ludności cywilnej, znajdującej się w okolicy Potočari. Organizacja tej ewakuacji przez ONZ zapobiegłaby rozdzieleniu kobiet i mężczyzn. Tego samego wieczora płk [[Thom Karremans]] przeprowadził rozmowę z holenderskim generałem Nicolarim o otrzymanej od Mladicia propozycji.
Linia 64 ⟶ 65:
Siły muzułmańskie używały [[Śmigłowiec|śmigłowców]] między kwaterą główną a Srebrenicą i Žepą. 16-17 kwietnia 1995 r. w bardzo tajemniczych okolicznościach na mocy rozkazu sztabu głównego Armii BiH w Sarajewie [[Naser Orić]] został wezwany wraz z 17 oficerami 28. Dywizji srebrenickiej i 5 oficerami 285. Brygady żepskiej do Tuzli. W ciągu trzech tygodni armia muzułmańska w Srebrenicy została bez dowództwa. W nocy z 6 na 7 maja niedaleko [[heliport]]u w Žepie został zestrzelony śmigłowiec powracający już tylko z 7 oficerami Armii BiH. Szef Sztabu 28. Dywizji – [[Ramiz Bećirović]], dowódca batalionu manewrowego – [[Ejub Golić]] i szef Sztabu 285. Brygady – [[Ramo Čardaković]] przeżyli katastrofę i odnieśli tylko niewielkie obrażenia<ref>Šefko Hodžić [http://bhstring.net/tuzlauslikama/tuzlarije/viewnewnewsb.php?id=16553 Pad helikoptera Armije RBiH kod enklave Žepa u noći 7 maja 1995. godine]</ref>. Po tym incydencie zostały przerwane połączenia lotnicze między Tuzlą i enklawami. Tak więc już na początku serbskiej ofensywy podjętej w lipcu, Bećirović i Golić dowodzili oddziałami armii muzułmańskiej w Srebrenicy<ref name="ionow">[http://artofwar.ru/i/ionow_a_a/text_0010.shtml Ионов Александр Алексеевич: Очерки военной истории конфликта в Югославии (1991-1995)] Операции Кривая-95 и Ступчаница-95: освобождение Сребреницы и Жепы</ref>.
=== Teorie spiskowe. Atak na
Niektórzy muzułmańscy kombatanci ze Srebrenicy uważają, że decyzja o losie Srebrenicy zapadła między [[Sarajewo|Sarajewem]] a administracją [[Bill Clinton|Billa Clintona]]. Były szef bośniackiej policji w Srebrenicy Hakija Meholjić w wywiadzie dla [[BH Dani]] (22
Inny
=== Ewakuacja cywilów. Los jeńców muzułmańskich ===
Linia 107 ⟶ 108:
Po wydarzeniach w Srebrenicy w 1995 r. specjalny wysłannik [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] [[Tadeusz Mazowiecki]] demonstracyjnie zrezygnował ze swojej funkcji ogłaszając raport w sprawie łamania praw człowieka przez wszystkie strony konfliktu.
=== Film ===
Film z jedną z nagranych egzekucji został wyświetlony 1 czerwca 2005 r. w [[Haga|Hadze]] w czasie przesłuchania generała serbskiej [[Milicja|milicji]] [[Obrad Stevanović|Obrada Stevanovicia]], powołanego jako świadka obrony przez byłego [[Prezydenci Jugosławii|prezydenta Jugosławii]] [[Slobodan Milošević|Slobodana Miloševicia]]. Niektórzy z żołnierzy zostali rozpoznani jako członkowie specjalnej jednostki paramilitarnej
== Upamiętnienie w kulturze ==
=== Literatura ===
Na motywach masakry powstało opowiadanie [[Gustaw Herling-Grudziński|Gustawa Herlinga-Grudzińskiego]] pt.
Historia Srebrenicy została opisana przez [[Emira Suljagicia]] (ur. 1975 r.) w książce pt.
Temat masakry pojawia się w powieści pt. „[[Umrzeć w deszczu]]
=== Muzyka ===
Historię masakry w Srebrenicy opisał szwedzki zespół power-metalowy [[Sabaton]] w piosence
== Zobacz też ==
{{Wikinews|Bośnia i Hercegowina: Kolejne dowody masowych mordów w Srebrenicy|dowodów masowych mordów w Srebrenicy}}
* [[Cmentarz-Pomnik ofiar masakry w Srebrenicy w Potočarach]]
* [[ludobójstwo]]
== Przypisy ==
|