Buk zwyczajny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
ilustracja
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam parametry opisujące autorów w szablonach cytowania
Linia 60:
W porównaniu z innymi drzewami ma stosunkowo niską produktywność pyłku{{r|popweb}}, ich przeciętna liczba w jednym kwiecie to około 12 tysięcy, podczas gdy u [[Sosna|sosny]] jest to około 157 tysięcy{{r|szafer}}. Dodatkowo ziarna są ciężkie, co utrudnia transport przez wiatr na większe odległości, skutkuje to lokalnym rozrastaniem się buczyn{{r|popweb}}.
 
Owocuje obficie co 5–8 lat (tzw. [[lata nasienne]]<ref>{{Cytuj pismo|nazwisko imię= Bogdziewicz M., Wróbel.. |nazwisko=Bogdziewicz|imię2=A.|imię =.. |nazwisko2=Wróbel|tytuł = Ekologiczne aspekty lat nasiennych u drzew|czasopismo = Kosmos|wolumin = 61|wydanie = |strony = 667–675|data =2012 |wydawca = |miejsce = |issn =}}</ref><ref>{{Cytuj pismo|nazwisko = Bogdziewicz|imię = Michał|tytuł = Lata nasienne i gryzonie czyli o wpływie zwierząt na rozsiewanie nasion buka i dębu|czasopismo = Wszechświat|wolumin = 115|wydanie = 1–3|strony = 107-110|data = 2014|wydawca = |miejsce = |issn =}}</ref>), poczynając mniej więcej od 60–80 roku życia (drzewa rosnące w odosobnieniu zaczynają owocować w wieku 40–50 lat). Okrywy orzechów pękają wczesną jesienią{{r|russel}}. [[Nasiono|Nasiona]] kiełkują tylko gdy są przykryte ściółką leśną. Należą do nasion kiełkujących w ciemności{{r|kremer}}. Opadły na wilgotną ziemię [[bukiew|orzeszek]] pęcznieje i wkrótce wyrasta z niego korzonek, który wnika w glebę. Kilka dni później rozwijają się dwa zielone [[Liścień|liścienie]], pomiędzy którymi znajduje się delikatny pęd, który rosnąc przez lato, wykształca pierwsze liście właściwe{{r|dreyer}}. Młode rośliny doskonale znoszą zacienienie. W rozprzestrzenianiu buka zwyczajnego uczestniczą zwierzęta{{r|kremer}} m.in. sójki i wiewiórki.
 
Gatunek ten jest wśród drzew najbardziej wydajnym producentem ściółki. Jego liście zawierają duże ilości związków wapnia, dzięki czemu powstająca z nich próchnica wzbogaca glebę w substancje pokarmowe i przeciwdziała wyjaławianiu{{r|deagostini}}. Współcześnie buk jest najlepiej przystosowanym do panujących warunków przyrodniczych drzewem liściastym w zachodniej części Europy Środkowej{{r|kremer}}. Tworzy również większość naturalnych lasów zachodniej Europy{{r|knaflewska}}. Osiąga wiek ponad 400 lat (np. w dolnym reglu Babiej Góry), a w południowej Europie nawet ponad 500 lat{{r|piovesan}}. Drzewostany bukowe w Polsce zajmują powierzchnię około 341,6 tysięcy hektarów, jest to około 4,9% powierzchni leśnej kraju i 21,3% powierzchni drzewostanów liściastych{{r|forestry}}.
Linia 150:
* <ref name= banaszczak>{{cytuj pismo | nazwisko = Banaszczak| imię = Piotr| tytuł = Wdzięk i majestat buków| czasopismo = Ogrody| strony = 24| data = Wrzesień 2007| wydawca = Agora SA| miejsce = Warszawa| issn = 1507-4161}}</ref>
* <ref name= cervenka>{{cytuj książkę|nazwisko=Martin Červenka, Viera Feráková, Milan Háber, Jaroslav Kresánek, Libuše Paclová, Vojtech Peciar, Ladislav Šomšák|tytuł=Świat roślin skał i minerałów|wydawca=PWRiL|miejsce=Warszawa|data=1982|strony=78|isbn=83-09-00462-1}}</ref>
* <ref name= dreyer>{{cytuj książkę|nazwiskoimię=Wolfgang |nazwisko=Dreyer|tytuł=Las – rośliny i zwierzęta|wydawca=Multico Oficyna Wydawnicza |miejsce=Warszawa |data=1995|strony=6, 44–45 |isbn=83-7073-071-X}}</ref>
* <ref name= deagostini>{{Cytuj | autor =Tomasz Kwaśniewski| tytuł =Buk zwyczajny pogrążony w mroku| czasopismo =Tajemnice polskiej przyrody| wolumin =nr 15| wydawca =De Agostini| miejsce =Warszawa| isbn =83-7398-706-1}}</ref>
* <ref name=forestry>{{cytuj stronę | url = http://www.forestry.actapol.net/pub/7_1_2005.pdf| tytuł = Stan zdrowotny zagrożonych zamieraniem drzewostanów bukowych w Polsce| data dostępu = 2013-06-16 | autor = Andrzej Szczepkowski | autor2 = Stefan Tarasiuk | opublikowany = [[Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie|SGGW]]}}</ref>
Linia 156:
* <ref name=ivanova>{{cytuj stronę |url=http://www.herbmedit.org/flora/15-693.pdf |rok= 2005|tytuł=Mediterranean chromosome number reports|autor= Daniella Ivanova, Vladimir Vladimirov, Pepa Stanimirova |opublikowany= Herbarium Mediterraneum Panormitanum|data dostępu=2013-06-01|język=en}}</ref>
* <ref name= jasnowska>{{cytuj książkę | autor = Janina Jasnowska, Mieczysław Jasnowski, Jan Radomski| tytuł = Botanika| wydawca = Brasika| miejsce = Szczecin| rok = 1995| strony = 403| isbn = 83-902821-1-9}}</ref>
* <ref name= knaflewska>{{cytuj książkę|nazwiskoimię=Jadwiga |nazwisko=Knaflewska, |imię2=Michał |nazwisko2=Siemionowicz |tytuł=Przyroda polska |wydawca=Podsiedlik-Raniowski i Spółka |strony=11 |isbn=83-7341-480-0}}</ref>
* <ref name= kremer>{{cytuj książkę |nazwisko=Kremer |imię= Bruno |tytuł=Drzewa|wydawca=Świat Książki |miejsce=Warszawa |data=1996 |strony=120 |isbn=83-7129-141-8}}</ref>
* <ref name= kwietnik>{{cytuj pismo | nazwisko = Kwietnik| tytuł = Rośliny barwne w listopadzie| czasopismo = Kwietnik| wolumin = XI| strony = 53| data = 2006| wydawca = Agora SA| miejsce = Warszawa| issn = 1233-3808}}</ref>
Linia 167:
* <ref name=pomniki>{{cytuj stronę |url=http://www.rtpd.eu/pdf/Drzewa-w-pomniki-zaklete_s1-123_mini.pdf|tytuł=Drzewa w pomniki zaklęte|data dostępu =2013-06-05}}</ref>
* <ref name=przyrodnicy>{{cytuj stronę | url = http://www.kp.org.pl/pdf/poradniki/drzewa_pomnikowe.htm| tytuł = Przykładowe wymiary drzew,kwalifikujące je do ochrony, według propozycji sformułowanych dla wybranych kompleksów leśnych w Polsce| data dostępu = 2013-06-16 | autor = Klub przyrodników| język = pl}}</ref>
* <ref name= russel>{{cytuj książkę|nazwiskoimię=Tony |nazwisko=Russel, |imię2=Catherine Cutler,|nazwisko2= Cutler|imię3=Martin |nazwisko3=Walters |tytuł=Ilustrowana encyklopedia Drzewa Świata |wydawca=Universitas |miejsce=Kraków |data=2008|strony=344 |isbn=97883242-0842-5}}</ref>
* <ref name=sulkowska>{{cytuj stronę | url = http://www.lesne-prace-badawcze.pl/zeszyty-archiwalne/2008/numer-2/sulkowska8-2-5.pdf| tytuł = Zmienność genetyczna i ekotypowa buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) w Polsce | data dostępu = 2013-06-17 | autor = Małgorzata Sułkowska, Jan Kowalczyk, Paweł Przybylski| język = pl}}</ref>
* <ref name=szafer>{{cytuj książkę |nazwisko=Szafer |imię= Władysław |tytuł= Kwiaty i zwierzęta |url= |data= |rok=1969 |miesiąc= |wydawca= Państwowe Wydawnictwo Naukowe |miejsce= Warszawa |isbn = 83-01-14439-4 |strony= 77–78 |rozdział= |adres rozdziału=}}</ref>