Berylowce: Różnice pomiędzy wersjami

Najbardziej rozpowszechnionym w [[Skorupa ziemska|skorupie ziemskiej]] berylowcem jest wapń (4,15%). W postaci węglanu CaCO₃{{chem2|CaCO3}} występuje w postaci takich popularnych minerałów jak [[wapień]], [[Kreda (skała)|kreda]] czy [[marmur]]. Uwodniony siarczan wapnia CaSO₄·2H₂O{{chem2|CaSO4*2H2O}} znany jest jako [[gips]]. [[Hydroksyapatyt]], będący solą wapnia, jest kluczowym składnikiem [[Tkanka kostna|tkanki kostnej]]{{r|Bielański}}.

Magnez również występuje pospolicie w skorupie ziemskiej (2,33%). Tworzy liczne minerały, m.in. [[Oliwiny|oliwin]], [[serpentyn]], [[talk]], [[Dolomit (minerał)|dolomit]], [[kizeryt]], [[kainit]]. Magnez jest składnikiem [[Chlorofile|chlorofilu]], tworząc w  kompleksie z  [[Porfiryny|porfiryną]] układ światłoczuły{{r|Bielański}}.

Stront i bar występują rzadziej (ok. 4{{e|-2}}%), a  beryl jeszcze rzadziej (2,8{{e|-4}}%). Rad występuje jedynie w śladowych ilościach (około 9{{e|-7}} ppm) w  rudach [[Uran (pierwiastek)|uranu]]{{r|Bielański|CRC}}.

Zwyczajowa nazwa tej grupy pierwiastków – ''metale ziem alkalicznych'' – pochodzi od ich [[tlenki|tlenków]] wykazujących odczyn [[Zasady|zasadowy]] (tlenki metali dawniej nazywane były ''ziemiami''). Berylowce nie występują w  przyrodzie w  stanie wolnym.

Wszystkie berylowce są miękkimi, lekkimi i łatwo topliwymi [[metale|metalami]]. Pierwiastki należące do tej grupy są miękkie, lekkieMiękkość i łatwo topliwe. Miękkość i topliwość rośnie z kolejnymi [[Prawo okresowości Mendelejewa|okresami]] w  grupie.

Metale te, oprócz berylu, cechują silne własności metaliczne i zasadowe. Tlenki i  wodorotlenki berylowców także mają charakter zasadowy, który zwiększa się w  kolejnych okresach. Wyjątkiem jest beryl, którego związki są generalnie [[amfoteryczność|amfoteryczne]]. Berylowce są nieco mniej reaktywne od poprzedzających je w  układzie okresowym [[litowce|metali alkalicznych]]. Występują na +II stopniu utlenienia i  tworzą jony typu {{chem2|M⁽²⁺)}}. Wapń, stront, bar i  rad reagują z  tlenem oraz z  wodą w  temperaturze pokojowej. Magnez w  tych warunkach pokrywa się cienką, matową warstewką tlenku lub wodorotlenku. Do rozpoczęcia reakcji z  wodą wymaga podgrzania. Beryl na powietrzu pokrywa się ochronną warstewką tlenku{{r|Bielański}}. Ogólny zapis reakcji berylowca z wodą:

: {{chem2|M + 2H₂O2H2O → M(OH)₂ + H₂↑H2↑}}, gdzie M to metal ziem alkalicznych.

Wszystkie berylowce reagują łatwo z kwasami, dając odpowiednią sól i  gazowy [[wodór]]. Tej reakcji nie ulega beryl z  [[kwas azotowy|kwasem azotowym]] (pokrywa się [[Tlenek berylu|tlenkiem, BeO]]), oraz magnez z  [[Kwas fluorowodorowy|kwasem fluorowodorowym]] (pokrywa się trudno rozpuszczalnym [[Fluorek magnezu|fluorkiem, MgF₂{{chem2|MgF2}}]]). Jedynie beryl reaguje ze stężonymi zasadami (powstają [[związki kompleksowe|jony kompleksowe]] {{chem2|[Be(OH)₄]⁽²⁻)}}){{r|Bielański}}.

Metale te otrzymuje się przez elektrolizę ich stopionych soli. Magnez można również otrzymać poprzez redukcję jego tlenku w  temp. ok. 2600 °{{C|2600}} w [[Atmosfera ochronna|ochronnej atmosferze]] wodoru lub [[Gaz ziemny|gazu ziemnego]], np. w  reakcji z  węglem{{r|Bielański}}:

<ref name="Bielański">{{cytuj książkę | tytuł = Podstawy Chemii Nieorganicznej | nazwisko = Bielański | imię = Adam | wydanie = 6 | rok = 2010 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN SA | miejsce = Warszawa | strony = 820-824 | tom = 2 | isbn = 978-83-01-16282-5 }}</ref>

* {{cytuj książkę|nazwisko=Grębosz|imię=Mirosław|nazwisko2=Zapotoczny|imię2=Szczepan|tytuł=Słownik szkolny chemia|wydawca=[[Wydawnictwo Zielona Sowa|Zielona Sowa]]|miejsce=Kraków|data=2003|isbn=8373890378}}

* {{cytuj książkę|nazwisko=Chmielewski|imię=Piotr|nazwisko2=Jezierski|imię2=Adam|tytuł=Słownik chemiczny|wydawca=[[Wydawnictwo Europa|Europa]]|miejsce=Wrocław|data=2003|isbn=8388962272}}