Debreczyn: Różnice pomiędzy wersjami

Osada początkowo się rozrastała się wskutek zjednoczenia wielu wsi, a w kolejnych dziesięcioleciach po najeździe tatarskim rozpoczynaw 1241 roku rozpoczął się jej szybki rozwój. W krótkim czasie stajestała się onasię jednymjedną z bardziej znaczących miastmiejscowości wna państwieWęgrzech, zawdzięczając to w pierwszej kolejności właścicielom ziemskim, ścisłym stosunkom z [[Karol Robert|Karolem Robertem]] oraz debreczyńskim dożom. [[Prawa miejskie]] nadał Debreczynowi w 1361 roku [[Ludwik Węgierski]]. Od tej pory mieszkańcy dysponowali prawem do wolnego wyboru rady i sędziów. W latach 1450–1507 Debreczyn był własnością rodziny Hunyadi (zob. [[János Hunyady|Jan Hunyady]], [[Maciej Korwin]]).

Od początku XV wieku miasto uzyskało wiele licznych przywilejów od rządzących,właścicieli awiele właściwieprzywilejów od właścicieli ziemskich.- Najważniejszenajważniejsze z nich to przywileje zezwalające na organizowanie targów, bowiem w kolejnych stuleciach kupujący zapewnili bogactwo miastu i stały rozwój handlu. Podboje tureckie, i podział państwaWęgier na trzy części w 1538 roku nie okazał się znaczącym ciosem dla miasta, bowiem w XVII wieku bogactwo i znaczenie Debreczyna dalejnadal rosło, głównie dzięki zwiększonemu handlowi bydłem. Debreczyn łączył ze sobą szlaki handlowe pomiędzy Niziną Siedmiogrodzką[[Siedmiogród|Siedmiogrodem]] a Górnymi Węgrami (obecną Słowacją), poza tym miejscowi handlarze dostarczali swoje towary, bydło rogate, konie, [[pszenica|pszenicę]] i [[wino]] na najbardziej znaczące rynki niemieckie.

Debreczyn często znajdował się w niebezpiecznej sytuacji ze względu na swoje położenie geograficzne, gdyż nie dysponował zamkiem i murami obronnymi, a jego uratowanie umożliwiały jedynie dyplomatyczne posunięcia „mężów miasta”. Debreczynowi, który był zajętyzajmowany przez Turków, Austriaków i [[Jerzy II Rakoczy|Rakoczego]] udało się ocaleć. To zapewne przyczyniło się do otwartego myślenia jego obywateli i przygotowało drogę [[reformacja|reformacji]]. [[kalwinizm|Kalwińskie]] nauki reformacyjne bardzo szybko odbiły się echem w kręgu obywateli bogatego miasta handlowego, a możliwości ich wykorzystania uwidoczniły się w budowie niezależnej, rozwiniętej sieci szkół. Wówczas również obywatelska mentalność, moralny system wartości wyznania kalwińskiego zjednoczył się z pragmatycznie purytańskim sposobem życia mieszkańców. W połowie XVII wieku już cała ludność była wyznania protestanckiego. Poprzez to Debreczyn otrzymał miano ''„kalwińskiego Rzymu”''.

WPo 1693odzyskaniu rokutej części Węgier od Turcji przez Austrię, [[Leopold I Habsburg|Leopold I]] nadał w 1693 roku Debreczynowi rangę wolnego miasta królewskiego, uznając tym samym jego gospodarcze i kulturalne znaczenie. W 1715 roku do miasta powrócił kościół katolicki, a na obszarach otrzymanych od miasta [[pijarzy|zakon pijarów]] wzniósł dzisiejszy [[Katedra Świętej Anny w Debreczynie|kościół katedralny św. Anny]]. W tym czasie miasto było już ważnym centrum kulturalnym, handlowym i rolniczym. W Kolegium Reformackim (poprzednik obecnego uniwersytetu) pobierali nauki późniejsi poeci i naukowcy będą pobierać nauki.

Pomimo szybkiego rozwoju przez kolejne półtora stulecia miasto raczej zasłużyło na miano miasta trwałości. Historia tak się potoczyła, że przez ostatnie dwa stulecia, Debreczyn dwukrotnie odegrał istotną rolę w historii Węgier. Po raz pierwszy w styczniu 1849 został stolicą kraju i stał się, mówiąc słowami [[Lajos Kossuth|Lajosa Kossutha]] ''„miastem obrony węgierskiej wolności”'', wówczas gdy rząd powstańczy uciekł tutaj z Pest-Budy (nazwa Budapeszt powstaje dopiero w 1873 r.). W kwietniu 1849 Kossuth tu właśnie ogłosił detronizację Habsburgów i niepodległość Węgier. Debreczyn był również świadkiem upadku walki o wolność: decydująca bitwa, w której armia rosyjska popierając Habsburgów zwyciężyła nad węgierską armią obrony narodowej, miała miejsce w południowej części miasta.

Obecnie Debreczyn jest największym miastem wschodnich Węgier, poza tymi jednym z największych centrumcentrów kultury w kraju.