Waltzing Matilda: Różnice pomiędzy wersjami

'''Waltzing Matilda''' – piosenka [[Australia|australijska]], ballada buszu (ang. ''[[w:en:bush ballad|bush ballad]]''), wielokrotnie proponowana na australijski hymn narodowy<ref>[http://www.nla.gov.au/epubs/waltzingmatilda/ The National Library of Australia]; stan na 14 Marca 2008</ref>. Jej słowa napisał w 1895 [[Banjo Paterson]]. Melodia jest najprawdopodobniej zmodyfikowaną wersją szkockiej pieśni „Thou Bonnie Wood of Craigielea”.

Słowa piosenki napisał [[Banjo Paterson|Andrew Barton "Banjo"„Banjo” Paterson]], australijski poeta, dziennikarz i radca prawny. Przyjmuje się{{fakt|data=2009-02}}, że inspiracją do napisania tekstu były wakacje spędzone w okolicach australijskiej miejscowości [[Winton (Queensland)|Winton]] w stanie [[Queensland]]. Paterson zaprzyjaźnił się z grupą hodowców owiec, do której należała m.in. przyjaciółka jego narzeczonej [[Christina Macpherson]] i jej brat Bob. Patersona fascynowała gwara farmerów i opowiadane przez nich historie. Jedna z nich dotyczyła trampa, który ukradł i zabił owcę, a następnie został wytropiony przez właściciela stada (w towarzystwie policjanta i [[Aborygeni australijscy|aborygeńskiego]] tropiciela)<ref>[http://web.archive.org/web/20030728062031/http://www.matildacentre.com.au/EducationCentre_WaltzingMat.asp Archiwalna] strona muzeum [[Waltzing Matilda Centre]]</ref> nad brzegiem niewielkiego [[starorzecze|starorzecza]]. Tramp wskoczył do niego próbując uciekać, lecz nie potrafił dobrze pływać i utonął.

Opowieści te opisał Paterson w słowach ''Waltzing Matilda'', łącząc je z melodią, którą grywała Christina, a którą sama usłyszała wcześniej przy okazji [[wyścigi konne|wyścigów konnych]] "Warrnambool„Warrnambool Races"Races”.

Część australijskich historyków neguje opisany scenariusz wydarzeń{{fakt|data=2009-02}}, a dodatkowym utrudnieniem w dociekaniu prawdy były dalsze losy piosenki i powstawanie jej różnych wersji. [[prawo autorskie|Prawa autorskie]] sprzedał Paterson wydawnictwu nutowemu ''Angus and Robertson''. W 1903 jedna z wersji piosenki pojawiła się na opakowaniach herbaty "Billy„Billy tea"tea”, co uczyniło piosenkę znaną w całym kraju. Jeszcze inna wersja pojawiła się w 1907{{fakt|data=2009-02}}. W 1941 gdy piosenka była już znana w Australii, amerykańskie wydawnictwo [[Carl Fischer Music]] przywłaszczyło sobie nielegalnie prawa autorskie do niej na terenie [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] <ref>[http://www.rogerclarke.com/WM/Copyright.html Copyright in 'Waltzing Matilda']</ref> - doprowadziło to do paradoksu: gdy utwór ''Waltzing Matilda'' miał być wykonany w związku z ceremonią zamknięcia [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1996|Igrzysk Olimpijskich w Atlancie]], Australijczycy musieli zapłacić tantiemę amerykańskiemu wydawnictwu, ponieważ prawa autorskie w samej Australii wygasły <ref>Jak pisze Roger Clarke z ''Australian National University'': "w cywilizowanych krajach obowiązuje zasada wygasania praw autorskich po 50 latach od śmierci autora, natomiast w USA sprawy mają się inaczej" [http://www.anu.edu.au/people/Roger.Clarke/WM/Copyright.html]</ref>, natomiast w Stanach Zjednoczonych ich posiadaczem wciąż pozostaje Carl Fischer Music.

[[Plik:‘On a Hungry Track’ by Frank Mahony.jpg|thumb|300px|''Swagman'' siedzący na zrolowanej ''matyldzie'', rysunek [[w:en:Frank Mahony|Franka Mahony'ego]] ''"Głodując„Głodując na szlaku"szlaku”'' z końca XIX wieku (podpis pod rysunkiem: ''"Barany„Barany, wszędzie barany ale ani kęsa jedzenia"jedzenia”'').]]

Zrozumienie słów piosenki "Waltzing„Waltzing Matilda"Matilda” może stanowić problem nawet dla osób, dla których angielski jest rodzimym językiem. Powodem tego są zwroty specyficzne dla Australii. Sam zwrot ''Waltzing Matilda'' może być mylący, ponieważ nie chodzi tutaj o taniec z kobietą, tylko o rodzaj romantycznej włóczęgi.

[[Plik:Cla spect waltzing matilda.jpg|thumb|300px|"Waltzing„Waltzing Matilda"Matilda” grany przez orkiestrę podczas "Classical„Classical Specatular 2005"2005”, Rod Laver Arena w [[Melbourne]].]]

W roku 1990 w miasteczku [[Kynuna]] (stan [[Queensland]]) otwarto muzeum "Matildy"„Matildy”. Wśród innych pamiątek wystawiony jest tam także nutowy [[rękopis]] pieśni zapisany ręką Christiny Macpherson. Drugi rękopis znajduje się w Bibliotece Narodowej Australii (ang. ''National Library of Australia'') <ref> [http://www.nla.gov.au/epubs/waltzingmatilda/1-Orig-FirstManuscript.html Biblioteka Narodowa Australii. Rękopis pieśni.]</ref>.

* [http://www.zrobtosam.com/PulsPol/Puls3/index.php?arty_id=2763&sekcja=1 Polska wersja "Waltzing„Waltzing Matilda"Matilda”] - w tłumaczeniu Elżbiety Gepfert (wywiad, tłumaczenie, pliki audio i wideo)