TeX: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Organellum (dyskusja | edycje)
Dokładniejszy opis systemu, dodanie źródła
Organellum (dyskusja | edycje)
Uporządkowanie odwołań do źródeł
Linia 1:
[[Plik:TeX logo.svg|thumb|[[Logo]] TeX-a]]
'''TeX''' (wymowa [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|IPA]]: {{IPA|/tɛx/}} jak [[język grecki|gr.]]) – komputerowy system profesjonalnego [[skład tekstu|składu drukarskiego]], obejmujący zarówno specjalny [[język programowania|język]], jak i kompilator przygotowujący pliki w formacie [[DVI (plik TeX)|DVI]], oraz programy przekształcające pliki DVI na format wymaganych przez urządzenia graficzne ([[drukarka|drukarki]], [[naświetlarka|naświetlarki]]). TeX do składu nie używa plików z [[font]]ami, jak dzieje się to w większości programów do składu tekstu, lecz plików z ''metrykami'' fontów, czyli informacjami o wymiarach znaków, odstępach między nimi oraz innymi zależnościami, ale bez opisu kształtów znaków. Metryki fontów zapisane są w plikach [[TFM (plik_TeX)|TFM]] (TeX Font Metric). Dopiero program drukujący dodaje do informacji z pliku DVI opisy fontów i przygotowuje dane w formacie urządzenia drukującego<ref>Donald E. Knuth, ''The TeXbook'', Addison-Wesley Publishing Company 1970, ISBN: 0-201-13447-0</ref>{{r|texbook}}{{r|knuth}}.
 
Szczególnie często używa się go przy składaniu tekstów naukowych (np. matematycznych), ponieważ umożliwia budowanie dość złożonych wyrażeń, w tym skomplikowanych wzorów matematycznych. Nie mniej ważny jest szeroki zakres dostępnych gotowych pakietów poleceń rozwiązujących mniej lub bardziej typowe problemy związane z tworzeniem publikacji, są to np. automatyczne numerowanie równań, tworzenie [[skorowidz]]ów, tabel, spisu skrótów, wstawianie prostych ilustracji.
Linia 17:
Program powstał w Stanach Zjednoczonych na [[Uniwersytet Stanforda|Uniwersytecie Stanforda]]. Jego twórcą jest [[Donald Knuth|Donald E. Knuth]], amerykański matematyk i informatyk. Program powstał, ponieważ prof. Knuth nie był zadowolony z wyglądu swojej książki [[Sztuka programowania|The Art of Computer Programming]]. Postanowił wziąć sprawy w swoje ręce i stworzyć język programowania, który umożliwiłby skład tekstu wysokiej jakości. Początkowo profesor zakładał, że prace zajmą najwyżej pół roku, jednak jego oszacowanie było błędne – ostatecznie program został ukończony po ok. ośmiu latach, w 1985 roku. Z tą chwilą rozwój programu został zatrzymany, były poprawiane jedynie błędy.
 
Profesor Knuth wyznaczył nagrodę pieniężną za każdy znaleziony w jego programie błąd. W roku 1985 nagroda wynosiła 1 cent, była podwajana co rok aż do 327 dolarów i 68 centów<ref>{{cytuj stronę r|url = http://www.truetex.com/knuthchk.htm |tytuł = An Example of Donald Knuth’s Reward Check |nazwisko = Kinch |imię = Richard J. |język = en |data dostępu = 2010-04-17kinch}}</ref>.
 
Począwszy od wersji 3 systemu TeX każda kolejna podwersja oznaczana jest kolejnym dziesiętnym przybliżeniem liczby [[pi|π]]. Bieżąca wersja, opublikowana w styczniu 2014 roku, ma numer 3.14159265<ref>{{cytuj stronęr|url=http://tex.stackexchange.com/questions/154873/whats-new-in-tex-version-3-14159265|tytuł=What’s new in TeX, version 3.14159265?|nazwisko=LaTeX Stack Exchange|imię=|data=2014|język=en|data dostępu=2015-12-25se}}</ref>.
 
We współczesnych dystrybucjach oprócz programu TeX dostępne są jego rozszerzone wersje, z których część jest nadal rozwijana. Najpopularniejsze z nich to:
Linia 45:
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
|<ref name="texbook">Donald E. Knuth, ''The TeXbook'', Addison-Wesley Publishing Company 1984, ISBN: 0-201-13448-9</ref>
|<ref name="knuth">{{cytuj stronę |url = https://www-cs-faculty.stanford.edu/~knuth/abcde.html |tytuł = Donnald E. Knuth: informacje o aktualnych wersjach publikacji |język = en |data dostępu = 2020-09-04}}</ref>
|<ref name="kinch">{{cytuj stronę |url = http://www.truetex.com/knuthchk.htm |tytuł = An Example of Donald Knuth’s Reward Check |nazwisko = Kinch |imię = Richard J. |język = en |data dostępu = 2010-04-17}}</ref>
|<ref name="se">{{cytuj stronę|url=http://tex.stackexchange.com/questions/154873/whats-new-in-tex-version-3-14159265|tytuł=LaTeX Stack Exchange: What’s new in TeX, version 3.14159265?|data=2014|język=en|data dostępu=2015-12-25}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==