Jerzy Mrozowicki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Obizorowic (dyskusja | edycje) m redakcyjne |
Obizorowic (dyskusja | edycje) Uzupełnienie o szczegóły dot. posłowania na sejm 1652 |
||
Linia 25:
|wikicytaty =
}}
'''Jerzy Mrozowicki''' herbu [[Prus III]] (ur. ok. 1605, zm. 1677) – [[sekretarz królewski]] w latach 1642–1677, deputat na Trybunał Koronny w Radomiu w 1655 r. i [[Trybunał Główny Koronny w Lublinie]] w 1674 r., rotmistrz pospolitego ruszenia [[Ziemia halicka|ziemi halickiej]] w 1671 r., od 1650 r. pisarz ziemski halicki, poseł na sejmy w latach: 1649, 1650, 1652
== Życiorys ==
Linia 38:
W 1648 r. został poborcą halickim i sędzią kapturowym ziemi halickiej<ref>''Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wskutek fundacyi śp. Aleksandra hr. Stadnickiego'', t. XXIV: Lauda sejmikowe halickie 1575–1695, [wyd. A. Prochaska], Lwów 1931, s. 68–72.</ref>. W tym samym roku jako ''Sekretarz Króla I. Mości Poseł, y sędzia Kapturowy Ziemi Halickiey'' podpisał elekcję króla Jana Kazimierza Pacta Conventa<ref>Volumina Legum wyd. J.Ohryzko, I-IX, Petersburg – Kraków 1859-1860, t. IV, s. 97.</ref><ref>{{Cytuj |autor = Oswald Pietruski (wyd.) |tytuł = Elektorów poczet którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III roku 1674, Augusta II roku 1697 i Stanisława Augusta roku 1764…, Lwów, s. 233 |data = 1845}}</ref>. 17 listopada 1648 r., w imieniu [[województwo ruskie|województwa ruskiego]] podpisał Suffragia Jana Kazimierza, m.in. ze swoimi braćmi Pawłem i Marcinem oraz pozostałymi krewnymi: Janem, Stanisławem, Mikołajem, Wojciechem i drugim Janem Mrozowickimi oraz ze swoim szwagrem Marcinem Łukaszem Oleśnickim herbu Radwan, ''Dworzaninem Pokoiowym K. I. M.''<ref>''[[Volumina Legum]]'' / wyd. J.Ohryzko. T. IV. Petersburg – Kraków 1859-1860, s. 105; Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza r. 1648, Jana III r. 1674, Augusta II r. 1697 i Stanisława Augusta r. 1764, s. 233.</ref>. W 1648 r. został mianowany przez króla Władysława IV pisarzem ziemskim żydaczowskim. 15 marca 1649 r. sejmik halicki zlecił Jerzemu Mrozowickiemu oraz Wojciechowi Bieniewskiemu restaurację ksiąg ziemskich i grodzkich, wobec znacznemu ich spustoszeniu w czasie działań wojennych<ref>Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wskutek fundacyi śp. Aleksandra hr. Stadnickiego, t. XXIV: Lauda sejmikowe halickie 1575–1695, [wyd. A. Prochaska], Lwów 1931, s. 75–77.</ref>. W 1649 r. [[Andrzej Potocki (hetman polny koronny)|Andrzej Potocki]], późniejszy [[kasztelanowie krakowscy|kasztelan krakowski]] i hetman polny koronny, a wówczas starosta halicki, mianował dodatkowo Jerzego Mrozowickiego podstarostą halickim. Sejmik halicki, 6 października 1649 r., wybrał Jerzego Mrozowickiego na posła na Sejm warszawski, który został otwarty 22 grudnia 1649 roku, jednocześnie ten sam sejmik halicki wyznaczył Jerzego Mrozowickiego, razem z Krzysztofem Strzemeskim, późniejszym podsędkiem halickim, na posła do hospodara mołdawskiego [[Bazyli Lupu|Bazylego Lupu]], w celu ''podziękowania za sąsiedzką pod te bunty dotrzymaną przyjaźń hospodarowi IMci o wydanie (…) buntowników prosić''<ref>Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wskutek fundacyi śp. Aleksandra hr. Stadnickiego, t. XXIV: Lauda sejmikowe halickie 1575–1695, [wyd. A. Prochaska], Lwów 1931, s. 78–81.</ref>.
20 września 1650 r. otrzymał nominację królewską na pisarza ziemskiego halickiego, który to urząd piastował przez blisko 30 lat aż do swojej śmierci w 1677 roku<ref>''Metryka Koronna w Archiwum Głównym Akt Dawnych 192,'' k. 109-109v.</ref>. W 1652 r. był posłem króla Jana Kazimierza na sejmik w Haliczu. Na tymże sejmiku 9 września powierzono mu oraz Adamowi Zebrzydowskiemu, podstarościemu halickiemu grodzkiemu, zrewidowanie włók ''w dobrach J. Kr. Mci wybranieckich''. Został on tam również doceniony, stwierdzono bowiem w laudum sejmikowym, ''iż po wielokroć Imć p. Jerzy Mrozowicki pisarz ziemi halickiej sekretarz J. Kr. Mci jako bonus civis patriae, insistendo vestigiis domu swego przy trudach cum dispendio fotrunae suae et salutis zwykł consestari usługę swoją na różnych miejscach ziemi naszej z ukontentowaniem IMciów braci wszystkich.'' Doceniony został wówczas również ''za koszty i prace podjęte przy uwiezieniu podczas rebeliej kozackiej ksiąg grodzkich trembowelskich''<ref>Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wskutek fundacyi śp. Aleksandra hr. Stadnickiego, t. XXIV: Lauda sejmikowe halickie 1575–1695, [wyd. A. Prochaska], Lwów 1931, s. 95–96.</ref>. Od 1648 r. był również pisarzem grodzkim żydaczowskim. Na sejmiku halickim 8 marca 1653 r. razem ze Stanisławem Głowińskim herbu Roch II, sędzią ziemskim halickim, decyzją zgromadzonej szlachty, otrzymał ''ukontentowania'' za poniesione koszty i straty w czasie rebelii kozackich<ref>Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wskutek fundacyi śp. Aleksandra hr. Stadnickiego, t. XXIV: Lauda sejmikowe halickie 1575–1695, [wyd. A. Prochaska], Lwów 1931, s. 97.</ref>. Posłował na sławetny sejm odbywający się od stycznia do marca 1652 roku, który miał się zająć sprawami organizacji państwa i ugody z Kozakami w Białej Cerkwi oraz w sprawie Hieronima Radziejowskiego, skazanego przez sąd marszałkowski na infamię, jednak został ów sejm zerwany przez posła upickiego Władysława Sicińskiego<ref>{{Cytuj |autor = Aleksandra Ziober |tytuł = Sprawy lokalne w świetle instrukcji i laudów sejmowych ziemi halickiej w pierwszych latach panowania Jana Kazimierza Wazy, [w:] Rocznik Lubelski, t. XXXIX, Lublin 2013, s. 20-29. |data = 2013}}</ref>.
W 1653 r. posłował na Sejm<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Tomasz Ciesielski, Sejm brzeski 1653 r., Toruń 2003, s. 278. |data = }}</ref> i został przez niego powołany, obok [[Stanisław Lanckoroński (hetman)|Stanisława Lanckorońskiego]], wojewody ruskiego, [[Aleksander Cetner (zm. 1675)|Aleksandra Cetnera]], kasztelana halickiego, [[Adam Dzierżek|Adama Dzierżka]], starosty żydaczowskiego, Jakuba Wojny Orańskiego, podsędka czernichowskiego, [[Kruszwica|Stanisława Rzewuskiego]], podstolego bracławskiego i [[Piotr Ożga (zm. 1671)|Piotra Ożgi]], pisarza ziemskiego lwowskiego, na komisarza sejmowego do oceny poczynionych szkód pod Zbarażem podczas oblężenia w 1649 r., kiedy to [[Dymitr Jerzy Wiśniowiecki|Dymitr ks. Wiśniowiecki]] poniósł znaczny uszczerbek na swoim majątku<ref>''[[Volumina Legum]]'' / wyd. J. Ohryzko. T. IV. Petersburg – Kraków 1859-1860, s. 187.</ref>. Był również posłem na Sejm nadzwyczajny w Warszawie od 19 maja do 20 czerwca 1655 r.<ref>''Volumina Legum'' / wyd. J.Ohryzko. T. IV. Petersburg – Kraków 1859-1860, s. 230–231, Rawita-Gawroński Fr., ''Krwawy gość we Lwowie'', 1655, s. 74.</ref> i z koła poselskiego powołany na deputata na Trybunał Koronny w Radomiu<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Volumina Legum, t. IV, s. 229 |data = }}</ref>. W 1657 r. był, razem z Janem Tomaszem Jabłonowskim, posłem szlachty ziemi halickiej do króla Jana Kazimierza, któremu mieli oni, zgodnie z instrukcją z 5 kwietnia 1657 r., przedstawić trudną sytuację ziemi halickiej: ''przez częste wojsk narodów różnych przechodzenie (…) desolacyą i samych opryszków, którzy uczyniwszy z granicą wołoską ligę kupami niemałymi codziennie dobra nasze dość już spustoszone rabują''. Mieli jemu przedstawić groźbę buntów chłopskich inspirowanych przez nieprzyjaciół, dążących do zajęcia terenów przygranicznych. Prosili króla o wsparcie hetmanów w opanowaniu tej sytuacji<ref>''Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wskutek fundacyi śp. Aleksandra hr. Stadnickiego'', t. XXIV: Lauda sejmikowe halickie 1575–1695, [wyd. A. Prochaska], Lwów 1931, s. 130.</ref>. Został w 1659 r. wyznaczony przez króla Jana Kazimierza, obok m.in.: [[Mikołaj Jerzy Czartoryski|Mikołaja Jerzego ks. Czartoryskiego]], [[wojewodowie bracławscy|wojewodę bracławskiego]], [[Stanisław Kazimierz Bieniewski|Stanisława Kazimierza Bieniewskiego]], kasztelana wołyńskiego, Aleksandra Cetnera, kasztelana halickiego, [[Samuel Konstanty Szczawiński|Konstantego Szczawińskiego]], kasztelana [[Kruszwica|kruszwickiego]], [[Jan Teodoryk Potocki|Jana Teodoryka Potockiego]], podkomorzego halickiego i Andrzeja Potockiego, starostę halickiego, do komisji sejmowej ''od Wołoch y od Węgier z Ziemią Halicką'', mającej na celu ...''uspokojenia Państwa nasze z pogranicznymi sąsiady''. Komisja ta miała za zadanie wyjaśnić wszystkie sprawy sporne, dotyczące wzajemnych szkód i gwałtów oraz pogwałconego pokoju, z hospodarem wołoskim i księciem siedmiogrodzkim, które miały być przedstawione hetmanom w celu naprawienia ewentualnych krzywd i ukarania winnych<ref>''Volumina Legum'' / wyd. J.Ohryzko. T. IV. Petersburg – Kraków 1859-1860, s. 293–294.</ref>. W 1660 r. wziął udział w lustracji województw podolskiego i bełskiego. Do przeprowadzenia tej lustracji powołał Sejm początkowo trzyosobowy zespół w składzie: Jarosz (Hieronim) Dunin, sekretarz królewski, jako reprezentant interesów korony, [[Jan Franciszek Lubowiecki]], kasztelan chełmski, z ramienia senatu, i Adam Burchacki, cześnik czernichowski, jako przedstawiciel Izby Poselskiej, ale na jego miejsce wszedł Jerzy Mrozowicki, jako pisarz ziemski halicki i jego podpis znajduje się na akcie powyższej lustracji.
| |||