Heraklion: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Bot poprawia linki na https |
poprawa linków, ilustracja |
||
Linia 3:
|nazwa = Heraklion
|nazwa oryginalna = Ηράκλειο
|zdjęcie =
|opis zdjęcia =
|herb = Seal of Heraklion.svg
|flaga = Flag of Heraklion.svg
Linia 40:
W roku [[961]] Bizantyjczycy pod wodzą [[Nicefor II Fokas|Nikiforosa Fokasa]] [[Zdobycie Krety przez Bizantyńczyków|zdobyli miasto]] i po splądrowaniu go i wymordowaniu wszystkich Saracenów, doszczętnie je spalili, a ogromne skarby zgromadzone przez piratów przewieźli do [[Konstantynopol]]a, ponoć na 300 okrętach. Bizancjum kontrolowało odbudowany później Khandak przez następne 243 lata.
[[Plik:Konrad von Grünenberg - Beschreibung der Reise von Konstanz nach Jerusalem - Blatt 19v-20r.jpg|mały|lewo|XV-wieczna ilustracja miasta]]
W roku [[1204]] miasto zostało zakupione przez [[
[[Plik:Atlas Van der Hagen-KW1049B12 098 1-Stadsprofiel van- CANDIA.jpeg|mały|lewo|[[Oblężenie Kandii]]]]
Po Wenecjanach przyszli [[Turcy]], przynosząc 200-letnie rządy [[Imperium Osmańskie|imperium osmańskiego]] (z przejściowym okresem zwierzchności [[Egipt]]u w latach [[1832]]–[[1840]]). Nie była to zmiana bezkrwawa: podczas gdy cała Kreta została przez Turków opanowana w latach [[1645]]–[[1648]], Candia broniła się przed [[Oblężenie Kandii|oblężeniem przez 22 lata]], w ciągu których zginęło ok. 30 tys. Kreteńczyków i ok. 120 tys. Turków. W konflikt wmieszane były także [[Hiszpania]] i [[Francja]]. Miasto zostało poddane [[27 września]] [[1669]] po tym, jak w sierpniu Francja wycofała swój garnizon. Nazwę miasta zmieniono na '''''Megalo Kastro''''' (gr. „Wielki Zamek”). W czasach władzy tureckiej, zatoka uległa zamuleniu, w związku z czym większość działalności handlowej została przeniesiona na zachód, do Canei (obecnie [[Chania]]).
[[Plik:Fortress of the Sea, Heraklion, Crete 1919.jpg|mały|Wejście do portu i twierdza Kules w 1919]]
Imperium osmańskie wycofało się z Krety w roku [[1898]], po serii powstań miejscowej ludności i [[Wojna grecko-turecka (1897)|wojnie grecko-tureckiej]] na kontynencie, zakończonej honorową, wysoką kontrybucją na rzecz Turcji, ale i utratą Krety, pod naciskiem państw zachodnioeuropejskich. Miasto stało się najpierw częścią Republiki Krety, a następnie, po roku [[1913]] zostało włączony do [[Królestwo Grecji (1832–1924)|Królestwa Grecji]]. Po wyzwoleniu zmieniono nazwę miasta na ''Iraklion'' ('''Heraklion''' – „miasto Herkulesa”), w nawiązaniu do portu Heracleum istniejącego w pobliżu w czasach rzymskich.
W roku [[1941]] miasto zostało w dużej części zniszczone przez bombardowania [[Niemcy|niemieckie]] w czasie inwazji na Kretę. Po wojnie zniszczenia odbudowano. W roku [[1971]] przeniesiono tu z [[Chania|Chanii]] centrum administracyjne Krety.
Heraklion jest siedzibą administracyjną [[Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji|Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji]] (ENISA)<ref>{{Cytuj | tytuł = Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie „Agencji UE ds. Cyberbezpieczeństwa” ENISA, uchylenia rozporządzenia (UE) nr 526/2013 oraz certyfikacji cyberbezpieczeństwa w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych („akt ws. Cyberbepieczeństwa”, COM(2017) 477 final | wydawca = Komisja Europejska | s = 4 | data = 22 lutego 2018}}</ref>.
Linia 54 ⟶ 56:
Heraklion znajduje się w strefie [[Klimat podzwrotnikowy|klimatu subtropikalnego]]<ref>[http://web.tiscali.it/linnets/Troll-Paffen.jpg Climatic map by Istituto Geografico De Agostini].</ref><ref>[http://www.ph-heidelberg.de/geographie/forschung-und-entwicklung/klimakarte-der-erde.html ''Die Klimatypen der Erde''] – Pädagogische Hochschule in [[Heidelberg]].</ref> typu [[klimat śródziemnomorski|śródziemnomorskiego]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/|tytuł=World Map of Köppen–Geiger Climate Classification}}</ref>, z bardzo łagodnymi zimami i długimi ciepłymi, miejscami gorącymi latami. Średnia roczna temperatura wynosi 22 [[Skala Celsjusza|°C]] w dzień i 15 °C w nocy.
Średnia temperatura dwóch miesięcy zimowych – stycznia i lutego wynosi 15–16 °C w dzień, 9 °C w nocy, a średnia temperatura morza wynosi 15–16 °C<ref name="weather2travel">{{cytuj stronę|url=http://www.weather2travel.com/climate-guides/greece/crete/iraklion.php|tytuł=Iraklion Climate |autor=weather2travel.com}}</ref>. Opady śniegu, jak i mróz nie występują. Średnia temperatura ośmiu miesięcy letnich, od kwietnia do listopada wynosi prawie 25 °C w dzień i 17 °C w nocy<ref name="HKO" />. W dwóch najcieplejszych miesiącach roku – lipcu i sierpniu, średnia temperatura wynosi około 29 °C w ciągu dnia, około 22 °C w nocy, a średnia temperatura morza wynosi wokół 25 °C<ref name="weather2travel" />. Dwa miesiące – marzec i grudzień mają charakter przejściowy, ze średnią temperaturą 17 °C w ciągu dnia i 11–12 °C podczas nocy, pod względem temperatury i nasłonecznienia przypominają nieco maj i wrzesień w [[Polska|Polsce]].
Heraklion ma 53 dni deszczowe rocznie (≥1 mm), od bezdeszczowego okresu od czerwca do sierpnia do 10 dni deszczowych w styczniu. Miasto ma około 2700 godzin czystej słonecznej pogody rocznie, od 120 h (średnio 4 godziny dziennie, około 4 razy więcej niż w Polsce) w grudniu do ponad 370 h (średnio 12 godzin czystego słońca na dobę) w lipcu<ref name="HKO" />. Kreta jest jednym z niewielu miejsc w Europie, gdzie zielono jest przez cały rok.
Linia 148 ⟶ 150:
== Zabytki i miejsca warte odwiedzenia ==
{{Galeria|Nazwa=Wybrane obiekty:
|Plik:Kastro Koule (Φρούριο Κούλε) - panoramio.jpg|Forteca Kules
* '''Rocca al Mare''' (gr. ''Kules'') – średniowieczna forteca wenecka, mieszcząca się w porcie▼
|Plik:Historical Museum of Crete Front 2016.jpg|[[Muzeum Historyczne na Krecie]]
* '''[[Muzeum Archeologiczne w Heraklionie|Muzeum Archeologiczne]]'''▼
|Plik:Κομμένο Μπεντένι 7440.JPG|Mury miejskie
* '''Muzeum Historyczne'''▼
|Plik:Πύλη Παντοκράτορα 0691.jpg|Mury miejskie
* '''Muzeum Ikon'''▼
|Plik:Loggia in Herakleion, Greece - panoramio.jpg|Ratusz
* '''Fontanna Morosini''' – wybudowana w [[1628]] w centrum miasta na zlecenie ówczesnego gubernatora generalnego [[Francesco Morosini|Francesca Morosiniego]]. Składa się z ośmiu zbiorników w kształcie 3/4 koła oraz 4 kamiennych lwów. Ściany ozdobione są natomiast motywami z mitologii greckiej i baśni ludowych.▼
|Plik:Άγιος Μηνάς 7384.JPG|[[Katedra św. Menasa w Heraklionie|Katedra św. Menasa]]
|Plik:Ενετικά νεώρια Ηρακλείου 1611.jpg|Dawny arsenał
|Plik:Βασιλική του Αγίου Μάρκου 9276.jpg|Bazylika św. Marka
}}
* Mury miejskie z bastionem Martinengo, gdzie znajduje się grób [[Nikos Kazantzakis|Nikosa Kazantzakisa]]
▲*
* Loggia wenecka, mieszcząca ratusz
* [[Katedra św. Menasa w Heraklionie|Katedra św. Menasa]]
* Dawny arsenał
* Bazylika św. Marka (XIII-wieczna), ob. muzeum
== Sport ==
W mieście działają kluby piłkarskie [[OFI 1925]] i [[PAE Ergotelis]].
== Sławne postacie Heraklionu ==
Linia 161 ⟶ 180:
* [[Odiseas Elitis]] (1911–1996) – poeta, noblista
* [[Jorgos Samaras]] (1985-) – piłkarz m.in. [[Celtic F.C.|Celtiku Glasgow]], reprezentant Grecji.
* [[Aleksander V (antypapież)|Aleksander V]] (1339-1410)
* [[Konstanty Korniakt]] (1517/1543-1603) – kupiec, mieszczanin i mecenas architektury we [[Lwów|Lwowie]]
* [[Nikos Machlas]] (1973-) - były [[Grecja|grecki]] [[piłka nożna|piłkarz]], wielokrotny [[Reprezentacja Grecji w piłce nożnej mężczyzn|reprezentant Grecji]], grający na pozycji [[napastnik]]a.
| |||