Polska muzyka rozrywkowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
+ grafiki
Linia 4:
Pierwszymi polskimi wykonawcami muzyki rozrywkowej były kabarety (m.in. [[Zielony Balonik]], [[Figilki]], [[Czarny Kot (kabaret)|Czarny Kot]], Sfinks, Argus). Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] powstały takie kabarety jak: [[Qui Pro Quo]], [[Morskie Oko (kabaret)|Morskie Oko]], Alibaba, Cyganeria i inni. Dużą popularnością cieszyły się piosenki żołnierskie, miłosne i satyryczne rozpowszechniane przez radio i wytwórnię muzyczne. W latach 30. muzykę promowały także filmy dźwiękowe. Przebojowe piosenki komponowali m.in: [[Zygmunt Karasiński]] („Każdemu wolno kochać”), [[Jerzy Petersburski]] („Już nigdy”, „Ja się boję sama spać”, „Odrobię szczęścia w miłości”, „[[To ostatnia niedziela]]”, „[[Tango milonga]]”), [[Henryk Wars]] („Ach, śpij, kochanie”, „Ach, jak przyjemnie”, „Już nie zapomnisz mnie”, „Miłość ci wszystko wybaczy”, „Umówiłem się z nią na dziewiątą”). Teksty piosenek pisali m.in [[Julian Tuwim]] („Na pierwszy znak”), [[Jan Brzechwa]] („Naprzód idziemy”), [[Jerzy Jurandot]] („Powróćmy jak za dawnych lat”), [[Andrzej Włast]] („Całuję twoją dłoń, madame”, „Titina”). [[Marian Hemar]] stworzył ok. 2000 tekstów piosenek, które wykonali m.in: [[Hanna Brzezińska]], [[Tola Mankiewiczówna]], [[Hanka Ordonówna]], [[Zula Pogorzelska]], [[Adolf Dymsza]]{{R|az}}. Marian Hemar jest autorem takich szlagierów jak: „Kiedy znów zakwitną białe bzy”, „Ten wąsik, ach, ten wąsik”, „Wspomnij mnie”, „Sam mi mówiłeś”, „Mały gigolo”, „Chciałabym, a boję się”. Hemar często komponował muzykę do swoich tekstów. Inni wykonawcy popularnych przebojów z okresu międzywojennego byli: [[Adam Aston]], [[Eugeniusz Bodo]], [[Jan Kiepura]], [[Loda Halama]], [[Ludwik Sempoliński]], [[Aleksander Żabczyński (aktor)|Aleksander Żabczyński]].
 
[[Plik:Fogg Mieczyslaw.jpg|thumb|190px|[[Mieczysław Fogg]]]]
== Odrodzenie po II wojnie światowej ==
Po II wojnie światowej popularnością cieszył się [[Mieczysław Fogg]] (który swoją karierę rozpoczął krótko przed wojną, a podczas wojny występował w kawiarniach, w szpitalach i na barykadach). Fogg wykonywał takie piosenki jak: „Jesienne róże”, „Piosenka o mojej Warszawie”, „To ostatnia niedziela”, „Ramona”, „Szkoda twoich łez”. Płyty z jego nagraniami sprzedały się w nakładzie 25 mln egzemplarzy{{R|az}}.
Linia 17 ⟶ 18:
 
== Big bit ==
[[Plik:Polanie-1965-1968 polish rock group.jpg|thumb|[[Polanie (zespół muzyczny)|Polanie]]]]
Uważa się, że rock trafił do Polski w 1959 roku{{R|pwn}}. Wówczas w gdańskim[[gdańsk]]im klubie Rudy Kot zadebiutował zespół [[Rhythm and blues|Rhythm and Blues]] (wykonujący głównie amerykański [[rock and roll]]){{R|pwn}}. Rock w Polsce nazywano wówczas [[Bigbit|big bitem]]. Pomimo oficjalnego odcięcia się od grania zachodniego rock and rolla (sama nazwa big bit była kamuflażem przeciwko władzom komunistycznym), zespół Rhythm and blues otrzymał zakaz grania koncertów w salach powyżej 400 osób{{R|az}}. W połowie 1960 roku zespół rozpadł się.
 
W 1960 roku powstał zespół [[Czerwono-Czarni]], który wzbogacił repertuar o własne kompozycje i światowe przeboje z polskimi tekstami. Nazwa zespołu pochodzi od barw Gdańskiego Klubu Jazzowego w którym powstał zespół. Początkowo zespół grał tylko zagraniczne przeboje (m.in. „Elevator Rock”, „Only You”, „Sweet Little Sixteen”). Od 1961 roku zespół zaczął tworzyć własne utwory („Biedroneczki są w kropeczki”, „Malowana lala”, „Chłopiec z gitarą”, „Nie bądź taki szybki Bill”, „O mnie się nie martw”, „Mały książę”, „Jedziemy autostopem”). Wokalistami w Czerwono-Czarnych byli m.in: [[Michaj Burano]], [[Janusz Godlewski]], [[Marek Tarnowski]], [[Czesław Niemen]], [[Wojciech Korda]], [[Helena Majdaniec]], [[Karin Stanek]], [[Katarzyna Sobczyk]]{{R|pwn}}. Zespół należał do czołówki polskiego big-bitu do 1967 roku.
Linia 25 ⟶ 27:
W 1965 roku pojawił się zespół [[Czerwone Gitary]] (początkowo Pięciolinie). Czerwone Gitary wprowadziły własne brzmienie, adresowane do kilkunastoletniej publiczności. W Czerwonych Gitar karierę rozpoczęli: [[Krzysztof Klenczon]], [[Seweryn Krajewski]]. W 2. połowie lat 60. Czerwone Gitary były najpopularniejszym polskim zespołem muzycznym. Zespół wylansował takie przeboje jak: „Anna Maria”, „Nie zadzieraj nosa”, „Dozwolone od lat 18.”, „Takie ładne oczy”, „Matura”.
 
[[Plik:Czesław Niemen.png|thumb|200px|[[Czesław Niemen]]]]
Pod koniec lat 60. pojawiły się nowe zespoły bigbitowe, które odchodziły od stylizacji zachodniej. W połowie lat 60. powstał zespół [[Skaldowie]] (prowadzony przez braci [[Andrzej Zieliński (muzyk)|Andrzeja]] i [[Jacek Zieliński (muzyk)|Jacka Zielińskich]]), który inspirował się rodzimym folklorem. W 1964 roku pojawił się zespół [[Trubadurzy (zespół muzyczny)|Trubadurzy]], w 1967 roku powstała grupa [[Grupa Skifflowa No To Co|No To Co]] a rok później powstał zespół [[Breakout (zespół muzyczny)|Breakout]] (z [[Tadeusz Nalepa|Tadeuszem Nalepą]] i [[Mira Kubasińska|Mirą Kubasińską]]).
 
Linia 36 ⟶ 39:
Zespół Perfect powstał pod koniec lat 70. Zespołem kierował [[Zbigniew Hołdys]]. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych brzmień i kontestacyjnym tekstom odniosła dużą popularność. Ważniejsze przeboje Perfect z tego okresu to: „Ale wkoło jest wesoło”, „Autobiografia”, „Chcemy być sobą”, „Nie płacz, Ewka”, „Pe Pe, wróc”). Perfect rozpadł się w 1983 roku. Zespół reaktywował się w 1988 roku i rozpadł ponownie w 1991 roku. Na estradę grupa wróciła w 1993 roku, ale bez Hołdysa.
 
[[Plik:02019 0176 (2) Abschied der Sommerferien bei Sanok, Oddział Zamknięty.jpg|thumb|[[Oddział Zamknięty]]]]
W 1973 roku powstała [[Budka Suflera]] z wokalistą [[Krzysztof Cugowski|Krzysztofem Cugowskim]]. Sławę zespołowi przyniosła piosenka „Cień wielkiej góry”. Zespół kilkakrotnie zmieniał skład (z Budką Suflera współpracowali m,in. [[Jan Borysewicz]], [[Izabela Trojanowska]], [[Urszula]]).
 
Linia 47 ⟶ 51:
Na początku lat 80. powstały pierwsze polskie zespoły punkowe i nowofalowe, reprezentowane przeważnie przez zespołu występujące w [[Festiwal w Jarocinie|festiwalu w Jarocinie]]. Do ważniejszych zespołów należy zaliczyć: [[Śmierć Kliniczna]], [[T.Love]], [[Dezerter (zespół muzyczny)|Dezerter]], [[Tilt]], [[Deuter (zespół muzyczny)|Deuter]], [[TZN Xenna]], [[Brygada Kryzys|Brygadę Kryzys]]. W tym samym czasie Maanam i Republika nawiązywały do tradycji nowofalowej. Punk rock rozwijał się głównie w Warszawie oraz w Trójmieście. Pierwsze polskie zespoły punkrockowe działały także we Wrocławiu oraz w Ustrzykach Dolnych ([[KSU]]). Na przełomie lat 80. i 90. dużą popularnością cieszyły się takie zespoły jak: [[Sztywny Pal Azji]], [[Siekiera (zespół muzyczny)|Siekiera]], Dezerter, T.Love, [[Kobranocka]], [[Kult (zespół muzyczny)|Kult]]. Muzykę [[hard rock]]ową wykonywali m.in: [[TSA (zespół muzyczny)|TSA]], [[Turbo (zespół muzyczny)|Turbo]] i [[Bank (zespół muzyczny)|Bank]].
 
[[Plik:Big Cyc Juvenalia Lumumbowo 2013-05-19.JPG|thumb|190px|[[Big Cyc]]]]
== Lata 90. ==
W latach 90. pojawiły się nowe wytwórnie płytowe, które wypromowały nowych artystów (np. [[Pomaton]], [[Izabelin Studio]], [[Zic Zac]], [[MJM Music PL]], [[BMG Poland]] ). W latach 90. duże sukcesy odnieśli tacy wykonawcy jak: [[De Mono]], [[Wilki (zespół muzyczny)|Wilki]], [[Varius Manx]], [[Hey]], [[Edyta Bartosiewicz]], [[Big Cyc]], [[Piersi (zespół muzyczny)|Piersi]], [[Elektryczne Gitary]], [[O.N.A.]], [[Ira (zespół muzyczny)|Ira]], [[Kasia Kowalska]], [[Kayah]], [[Anita Lipnicka]], Shazza, Boys, Bayer Full i Akcent a także reaktywowane: Lady Pank, Perfect, Republika, Tilt.