Strumień (miasto): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Poprawiam parametry opisujące autorów w szablonach cytowania |
int. |
||
Linia 60:
[[Plik:Strumień Stare Miasto.jpg|thumb|240px|Fragment zabytkowej części miasta z widokiem na [[Ratusz w Strumieniu|ratusz]]]]
Nazwa miejscowości pochodzi od dziś zanikłego potoku wzmiankowanego po raz pierwszy 25 października 1293 r. w dokumencie wydanym przez [[Książęta raciborscy|księcia raciborskiego]] [[Przemysław raciborski|Przemysława]] w którym podarowuje on Wojanowi, dzierżawcy dworu w Pawłowicach dodatkowe 30 morgów położonych pomiędzy [[Bzie]]m, Golasowicami aż po ''Czarny Strumień''<ref>O. Zawisza, 1909. s. 4.</ref>. Do śmierci księcia [[Władysław opolski|Władysława opolskiego]] w 1281/1282 obszar ten znajdował się w granicach [[Księstwo opolsko-raciborskie|księstwa opolsko-raciborskiego]], jednak w 1290 r. powstało nowe [[księstwo cieszyńskie]],
W 1480 r. okręg pszczyński ze Strumieniem znalazł się pod panowaniem [[Kazimierz II cieszyński|Kazimierza II]] – [[Piastowie cieszyńscy|księcia cieszyńskiego]], ten z kolei podarował je swojemu marszałkowi Mikołajowi Brodeckiemu, który był w jego posiadaniu do swojej śmierci w 1518. Pod panowaniem Brodeckiego dotychczasowa wieś wkrótce otrzymała prawa miejskie (1482) oraz podstawowe prawa i przywileje (1491). Prawdopodobnie za jego rządów miejscowa parafia przeszła do [[Archidiecezja wrocławska|diecezji wrocławskiej]]<ref name="kiełkowski2" />. Dlatego, że kościół Świętego Krzyża był w złym stanie Mikołaj Brodecki wystarał się o budowę nowego kościoła. Pozwolenie wydał 12 maja 1495 r. biskup wrocławski [[Jan IV Roth]]. Nowy drewniany [[Parafia św. Barbary w Strumieniu|kościół parafialny]] miał wezwanie św. Barbary, jego budowę ukończono w 1498 r. Zatwierdzenie praw miejskich przez króla [[Władysław II Jagiellończyk|Władysława Jagiellończyka]] w 1503 r. pozwoliło na używanie pieczęci i [[Herb Strumienia|herbu]]. W 1517 r. książę cieszyński sprzedał okręg pszczyński, przy czym Strumień pozostał już w księstwie cieszyńskim. Organizowane były tu cotygodniowe targi, oraz dwa razy do roku [[jarmark]]. Dostał też zezwolenie na budowę murów obronnych, jednak nigdy do tego nie doszło. Dzięki położeniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych: z [[Kraków|Krakowa]] do [[Morawy|Moraw]] i z [[Racibórz|Raciborza]] do [[Bielsko|Bielska]] miasto nieustannie rozwijało się. Dodatkowo w okolicznych miejscowościach hodowano duże ilości ryb (pierwszy staw rybny w Strumieniu powstał w 1416 r.), które sprzedawane były nawet do dalekiego [[Wrocław]]ia i Krakowa. Natomiast w samym mieście licznie osiedlali się [[Rzemieślnik|rzemieślnicy]].
Linia 66:
Rozwój miasta został częściowo zahamowany przez [[Klęska żywiołowa|klęski żywiołowe]] jak [[pożar]] w 1572 r., który prawie doszczętnie zniszczył miasto, odbudowa trwała 30 lat. Spokój trwał zaledwie 20 lat, gdyż już w 1623 r. miasto dopada [[Epidemia|zaraza]], później liczne [[Powódź|powodzie]] (1678-1680), w 1688 r. ponownie pożar, o wcale nie mniejszej sile niż poprzedni. Brzemienne w skutkach były także [[wojna trzydziestoletnia]] i prześladowania [[Luteranizm|luteran]] za czasów [[Habsburscy książęta cieszyńscy|Habsburgów]]. W XVIII w. nastały [[wojny śląskie]], które poza oczywistymi stratami materialnymi spowodowały też oddzielenie Śląska Cieszyńskiego od [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]] granicą państwową, przez co przestały też istnieć dotychczasowe szlaki handlowe. W 1793 r. miasto znów nękane było przez pożar. Warto jednak zaznaczyć, że mimo tylu klęsk, liczba ludności wciąż wzrastała, w 1790 r. liczyła 1300 mieszkańców. A pod koniec XVIII w. zaczęto budowę wielu murowanych budynków. Jednak przez protesty mieszkańców w połowie XIX w. władze miasta nie zgodziły się na budowę [[Kolej Północna|Kolei Północnej]], co nie polepszyło sytuacji prowincjonalności miasteczka. Dopiero w 1911 r. Strumień doczekał się połączenia kolejowego ([[Kolej wąskotorowa|wąskotorowego]]) z [[Chybie]]m, mającego cechy [[Tramwaj parowy|tramwaju parowego]].
Według [[Austro-Węgry|austriackiego]] spisu ludności z 1888 r. w 180 budynkach w Strumieniu mieszkało wówczas 1655 osób (930 mężczyzn oraz 725 kobiet) z tego 1598 mieszkańców było [[Kościół łaciński|katolikami]], 23 [[Luteranizm|ewangelikami]], a 17 wyznawcami [[judaizm]]u, 1256 było polsko-, 347 niemiecko-, a 12 czeskojęzycznymi{{r|Repertorium}}. Kolejny spis z 1900 r. notował, że w 183 budynkach w Strumieniu na obszarze 925 hektarów mieszkało 1505 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 162,7 os. /km². z tego 1431 (95,1%) mieszkańców było katolikami, 20 (1,3%) ewangelikami, a 54 (3,6%) wyznawcami judaizmu, 905 (60,1%) było polsko-, 497 (33%) niemiecko-, a 9 (0,6%) czeskojęzycznymi<ref>{{cytuj książkę |autor= |tytuł=Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien |url=http://wiki-commons.genealogy.net/images/8/89/Oesterreich-11.djvu?djvuopts&page=13 |miejsce=Wien |rok=1906 |język=de}}</ref>. Do 1910 r. liczba budynków wzrosła do 212,
Po zakończeniu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] tereny, na których leży miejscowość – [[Śląsk Cieszyński]] stał się punktem sporu pomiędzy [[Polska|Polską]] i [[Czechosłowacja|Czechosłowacją]]. W 1918 roku na bazie [[Straż Obywatelska (II RP)|Straży Obywatelskiej]] miejscowi Polacy utworzyli lokalny oddział [[Milicja Polska Śląska Cieszyńskiego|Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego]]. W Strumieniu powołano 13 kompanię dowodzoną przez ob. Staronia, a później ppor. Wieliczka, która podlegała dowództwu III baonu milicji w [[Bielsko|Bielsku]]{{odn|Jerzy Szczurek|1933|s=32–37}}.
| |||