Alfred Lampe: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m infobox
Kelvin (dyskusja | edycje)
poprawa przek., drobne redakcyjne, int., WP:SK+mSK+ToS+Bn, wikizacja
Linia 5:
|miejsce urodzenia = [[Warszawa]], [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwo Polskie]]
|data śmierci = [[10 grudnia]] [[1943]]
|miejsce śmierci = [[Moskwa]], [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]], [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]
|funkcja = Członek [[Biuro polityczne|Biura Politycznego]] KC [[Komunistyczna Partia Polski|KPP]]
|partia = [[Komunistyczna Partia Polski]]
Linia 17:
 
== Życiorys ==
Syn robotnika Jakuba i Felicji z d. Sznajer. Uczył się w Szkole Kupieckiej Specjalnej Zgromadzenia Kupców miasta Warszawy. W czerwcu 1918 uzyskał maturę w Szkole Zgromadzenia Kupców. Został przyjęty na [[Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego|Wydział Prawa]] [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]], ale zrezygnował ze studiów. Pod koniec 1918 był nauczycielem w wieczorowej szkole dla dorosłych, w której uczył ekonomii politycznej i historii kultury.
 
W latach 1918–1921 członek Żydowskiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej [[Poalej Syjon]]. Od 1921 roku w [[Komunistyczna Partia Polski|KPP]]. 1922–1929 sekretarz [[Komunistyczny Związek Młodzieży Polski|Związku Młodzieży Komunistycznej w Polsce (ZMK)]]. Po raz pierwszy aresztowany w 1922 roku i po trzech latach śledztwa skazany na rok więzienia (opuścił je w 1926 roku)<ref>[[Stanisław Żerko]], „Słownik''Słownik polityków polskich XX wieku”wieku'', Wydawnictwo Poznańskie 1998 r., {{ISBN|83-86138-55-6}}, s. 181.</ref>. Od 1926 roku członek KC KPP. Ponownie aresztowany 1 marca 1928 r. podczas konferencji koordynującej akcję przedwyborczą KPP<ref>{{Cytuj |autor = Mirosław Szumiło |tytuł = Roman Zambrowski 1909-1977 |data = 2014 |isbn = 978-83-7629-621-0 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 63 |oclc = 890410659 }}</ref>. W latach 1929–1932 członek Biura Politycznego; w walkach frakcyjnych w tej partii należał do tzw. mniejszości. W latach 1930–1933 często nie zgadzał się w kwestiach taktyki z pozostałymi członkami Biura Politycznego. W szczególności dotyczyło to jego sprzeciwu wobec prób wywoływania strajku powszechnego za wszelką cenę. Jego zwolenników w partii nazwano grupą „markowców”. W związku z konfliktem przesunięty do pracy w Moskwie jako przedstawiciel KPP w Czerwonej Międzynarodówce Związków Zawodowych ([[Profintern]]). Powrócił do Polski w 1933 roku, by pokierować Sekretariatem Krajowym KC KPP. Ponownie w więzieniu przebywał od sierpnia 1933 roku do 1939 roku<ref>{{Cytuj |autor = [[Mirosław Szumiło]] |tytuł = Roman Zambrowski 1909-1977 |data = 2014 |isbn = 978-83-7629-621-0 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 101–102 |oclc = 890410659 }}</ref>. W więzieniu w Rawiczu przewodniczył „komunie więziennej” grupującej ok. 500 więźniów. W uchwale Prezydium Komitetu Wykonawczego [[Międzynarodówka Komunistyczna|Kominternu]] z 16 sierpnia 1938, rozwiązującej KPP, został imiennie określony jako "prowokator"„prowokator”<ref>''Organizując częstokroć fikcyjne rozłamy w organizacjach robotniczych, narodowo-demokratycznych i drobnoburźuazyjnych, piłsudczycy wprowadzali do partii komunistycznej swych agentów i prowokatorów, którzy jako rzekome elementy opozycyjne, przechodzili do ruchu komunistycznego (grupa PPS z [[Jerzy Czeszejko-Sochacki|Sochackim-Bratkowskim ]] na czele, grupa Poalej-Syjon na czele z [[Saul Amsterdam|Henrykowskim]] i LampeLampem, grupa ukraińskiej sd., grupa UWO Wasylkiwa-Turiańskiego , grupa białoruskich eserowców - Korczyk, grupa „Wyzwolenia” -– [[Sylwester Wojewódzki|Wojewódzki]]).'' [[Henryk Cimek]], „Komuniści''Komuniści, Polska, Stalin”Stalin'', Białystok 1990, Wyd. [[Krajowa Agencja Wydawnicza]], ISBN 83-03-0307-7, s. 166.</ref>.
 
Po [[Kampania wrześniowa|ataku III Rzeszy na Polskę]] wydostał się z więzienia w Rawiczu 1 września 1939. Po [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę]] przedostał się na teren [[Okupacja sowiecka ziem polskich (1939–1941)|okupacji sowieckiej]]. Przebywał m.in. w [[Białystok|Białymstoku]], gdzie był dyrektorem fabryki włókienniczej i pracownikiem Obwodowej Komisji Planowania przy Obwodowym Komitecie Wykonawczym Rad Delegatów). Uznawany za przywódcę środowiska komunistycznego w Białymstoku, jakoktóry był jednym z dwóch ośrodków skupiających byłe kadry KPP (drugim był Lwów)<ref>{{Cytuj |autor = Anna Sobór-Świderska |tytuł = Jakub Berman. Biografia komunisty |data = 2009 |isbn = 978-83-7629-090-4 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 54 |oclc = 836862492 }}</ref>. Podczas pobytu w Białymstoku pozostawał w ścisłych kontaktach z byłymi działaczami KPP, m.in. [[Marceli Nowotko|Marcelim Nowotką]] i [[Paweł Finder|Pawłem Finderem]]. Nieufnie traktowany przez władze radzieckie, które nie zaakceptowały go w roli przywódcy środowiska komunistycznego<ref>{{Cytuj |autor = [[Anna Sobór-Świderska]] |tytuł = Jakub Berman. Biografia komunisty |data = 2009 |isbn = 978-83-7629-090-4 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 56 |oclc = 836862492 }}</ref>. Nie został włączony do tzw. [[Grupa Inicjatywna PPR|Grupy Inicjatywnej]] mającej przygotować powstanie nowej partii komunistycznej w okupowanej Polsce (PPR). Od początku 1940 roku rozpoczął bliską współpracę z [[Wanda Wasilewska|Wandą Wasilewską]]. W połowie 1940 wysłał razem z nią list do Stalina z apelem o przyjmowanie do WKP(b) byłych członków KPP.
 
Od początku 1940 roku rozpoczął bliską współpracę z [[Wanda Wasilewska|Wandą Wasilewską]]. W połowie 1940 wysłał razem z nią list do Stalina z apelem o przyjmowanie do WKP(b) byłych członków KPP.
Po [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku Niemiec na ZSRR]] 22 czerwca 1941 ewakuował się do [[Mińsk]]a, gdzie wystąpił razem z Pawłem Finderem o utworzenie polskiego batalionu w ramach Armii Czerwonej<ref>{{Cytuj|autor = [[Ryszard Nazarewicz]] |tytuł = Armii Ludowej dylematy i dramaty |data = 1998 |isbn = 83-909166-0-6 |miejsce = Warszawa |wydawca = Oficyna Drukarska |s = 43 |oclc = 69278377 }}</ref>. Następnie udał się do Czapajewska na Powołżu, gdzie pracował w miejscowym [[sowchoz]]ie. We wrześniu 1941 wezwany przez Komitet Wykonawczy Międzynarodówki Komunistycznej do Moskwy. W grudniu 1942 roku pisze list do zastępcy Ludowego Komisarza Spraw Zagranicznych Salomona Łozowskiego skarżąc się na traktowanie Polaków w ZSRR jako obywateli drugiej kategorii<ref>{{Cytuj|autor = Anna Sobór-Świderska |tytuł = Jakub Berman. Biografia komunisty |data = 2009 |isbn = 978-83-7629-090-4 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 82 |oclc = 836862492 }}</ref>. Uznaje konieczność odbudowy polskiej partii komunistycznej zarówno w ZSRR, jak i na terenie okupowanej Polski<ref>{{Cytuj|autor = Mirosław Szumiło |tytuł = Roman Zambrowski 1909-1977 |data = 2014 |isbn = 978-83-7629-621-0 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 137 |oclc = 890410659 }}</ref>. Redaktor (od 1942 kierownik redakcji) „[[Nowe Widnokręgi|Nowych Widnokręgów]]”, członek redakcji pisma [[Wolna Polska]]. W 1943 współorganizator i ideolog [[Związek Patriotów Polskich|ZPP]]{{fakt|data=2014-01}} i [[1 Warszawska Dywizja Piechoty|1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki]]{{fakt|data=2014-01}}. Nie wszedł w skład kierownictwa ZPP. Autor platformy programowej Polskiego Komitetu Narodowego – prekursora [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN)]]<ref>{{Cytuj|autor = Anna Sobór-Świderska |tytuł = Jakub Berman. Biografia komunisty |data = 2009 |isbn = 978-83-7629-090-4 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 93 |oclc = 836862492 }}</ref>. W 1943 roku stał się faktycznym przywódcą środowiska komunistów polskich w ZSRR<ref>{{Cytuj|autor = Mirosław Szumiło |tytuł = Roman Zambrowski 1909-1977 |data = 2014 |isbn = 978-83-7629-621-0 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 141 |oclc = 890410659 }}</ref>.
 
Po [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku Niemiec na ZSRR]] 22 czerwca 1941 ewakuował się do [[Mińsk]]a, gdzie wystąpił razem z Pawłem Finderem o utworzenie polskiego batalionu w ramach Armii Czerwonej<ref>{{Cytuj |autor = [[Ryszard Nazarewicz]] |tytuł = Armii Ludowej dylematy i dramaty |data = 1998 |isbn = 83-909166-0-6 |miejsce = Warszawa |wydawca = Oficyna Drukarska |s = 43 |oclc = 69278377 }}</ref>. Następnie udał się do Czapajewska na Powołżu, gdzie pracował w miejscowym [[sowchoz]]ie. We wrześniu 1941 został wezwany przez Komitet Wykonawczy Międzynarodówki Komunistycznej do Moskwy. W grudniu 1942 roku piszenapisał list do zastępcy Ludowego Komisarza Spraw Zagranicznych [[Sołomon Łozowski|Salomona Łozowskiego]] skarżąc się na traktowanie Polaków w ZSRR jako obywateli drugiej kategorii<ref>{{Cytuj |autor = Anna Sobór-Świderska |tytuł = Jakub Berman. Biografia komunisty |data = 2009 |isbn = 978-83-7629-090-4 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 82 |oclc = 836862492 }}</ref>. UznajeUznał konieczność odbudowy polskiej partii komunistycznej zarówno w ZSRR, jak i na terenie okupowanej Polski<ref>{{Cytuj |autor = Mirosław Szumiło |tytuł = Roman Zambrowski 1909-1977 |data = 2014 |isbn = 978-83-7629-621-0 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 137 |oclc = 890410659 }}</ref>. Redaktor (od 1942 kierownik redakcji) „[[Nowe Widnokręgi|Nowych Widnokręgów]]”, członek redakcji pisma [[Wolna Polska]]. W 1943 współorganizator i ideolog [[Związek Patriotów Polskich|ZPP]]{{fakt|data=2014-01}} i [[1 Warszawska Dywizja Piechoty|1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki]]{{fakt|data=2014-01}}. Nie wszedł w skład kierownictwa ZPP. Autor platformy programowej Polskiego Komitetu Narodowego – prekursora [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN)]]<ref>{{Cytuj|autor = Anna Sobór-Świderska |tytuł = Jakub Berman. Biografia komunisty |data = 2009 |isbn = 978-83-7629-090-4 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 93 |oclc = 836862492 }}</ref>. W 1943 roku stał się faktycznym przywódcą środowiska komunistów polskich w ZSRR<ref>{{Cytuj|autor = Mirosław Szumiło |tytuł = Roman Zambrowski 1909-1977 |data = 2014 |isbn = 978-83-7629-621-0 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 141 |oclc = 890410659 }}</ref>.
Napisał książkę pt. „O nową Polskę”. W roku 1948 zostały wydane ''„Myśli o nowej Polsce”'' będącymi zbiorem zapisów audycji radiowych – udzielonych przez Lampego w czasie II wojny światowej – oraz zapisków z jego prywatnego notesu.
 
Redaktor (od 1942 kierownik redakcji) „[[Nowe Widnokręgi|Nowych Widnokręgów]]”, członek redakcji pisma [[Wolna Polska]]. W 1943 współorganizator i ideolog [[Związek Patriotów Polskich|ZPP]]{{fakt|data=2014-01}} i [[1 Warszawska Dywizja Piechoty|1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki]]{{fakt|data=2014-01}}. Nie wszedł w skład kierownictwa ZPP.
Zmarł na zawał serca. Pośmiertnie odznaczony [[Order Krzyża Grunwaldu|Krzyżem Grunwaldu I klasy]]. Po II wojnie światowej urna z jego prochami została pochowana w Alei Zasłużonych na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Powązkach Wojskowych]] (kwatera A27-tuje-13/14)<ref>[http://www.cmentarzekomunalne.com.pl/mapa/mapa.php?cment=PWZKI&rzad=TUJE&kwatera=A%2027&grob=13/14&dane=+imie=+nazwisko=Lampe+check_nazwisko=on+check_ur=+rok=1800+miesiac=1+dzien=1+rok2=2019+miesiac2=12+dzien2=20+check_zg=+rok_zg1=1800+miesiac_zg1=1+dzien_zg1=1+rok_zg2=2019+miesiac_zg2=12+dzien_zg2=20+cmentarz=#kotwica Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Był żonaty z działaczką KPP Judytą Kino, z którą miał syna Jerzego, a następnie z Rozalią Wagman, działaczką [[Komunistyczny Związek Młodzieży Polski|KZMP]] i KPP, z którą miał córkę Irenę.
 
Autor platformy programowej Polskiego Komitetu Narodowego – prekursora [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN)]]<ref>{{Cytuj |autor = Anna Sobór-Świderska |tytuł = Jakub Berman. Biografia komunisty |data = 2009 |isbn = 978-83-7629-090-4 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 93 |oclc = 836862492}}</ref>. W 1943 roku stał się faktycznym przywódcą środowiska komunistów polskich w ZSRR<ref>{{Cytuj |autor = Mirosław Szumiło |tytuł = Roman Zambrowski 1909-1977 |data = 2014 |isbn = 978-83-7629-621-0 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = 141 |oclc = 890410659}}</ref>.
 
Napisał książkę pt. „O''O nową Polskę”Polskę''. W roku 1948 zostały wydane ''„MyśliMyśli o nowej Polsce”Polsce'' będącymi zbiorem zapisów audycji radiowych – udzielonychz rozmów przezz LampegoLampem w czasie II wojny światowej – oraz zapisków z jego prywatnego notesu.
 
Zmarł na zawał serca. Pośmiertnie odznaczony [[Order Krzyża Grunwaldu|Krzyżem Grunwaldu I klasy]]. Po II wojnie światowej urna z jego prochami została pochowana w Alei Zasłużonych na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Powązkach Wojskowych]] (kwatera A27-tuje-13/14)<ref>[http://www.cmentarzekomunalne.com.pl/mapa/mapa.php?cment=PWZKI&rzad=TUJE&kwatera=A%2027&grob=13/14&dane=+imie=+nazwisko=Lampe+check_nazwisko=on+check_ur=+rok=1800+miesiac=1+dzien=1+rok2=2019+miesiac2=12+dzien2=20+check_zg=+rok_zg1=1800+miesiac_zg1=1+dzien_zg1=1+rok_zg2=2019+miesiac_zg2=12+dzien_zg2=20+cmentarz=#kotwica Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Był żonaty z działaczką KPP Judytą Kino, z którą miał syna Jerzego, a następnie z Rozalią Wagman, działaczką [[Komunistyczny Związek Młodzieży Polski|KZMP]] i KPP, z którą miał córkę Irenę.
 
Był żonaty z działaczką KPP Judytą Kino, z którą miał syna Jerzego, a następnie z Rozalią Wagman, działaczką [[Komunistyczny Związek Młodzieży Polski|KZMP]] i KPP, z którą miał córkę Irenę.
 
== Przypisy ==
Linia 35 ⟶ 43:
* ''Polski Słownik Biograficzny'' t. XVI, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971.
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://instytut-brzozowskiego.pl/?p=1062 Tezy Alfreda Lampe (1943)]