Diabeł (film 1972): Różnice pomiędzy wersjami

|data premiery = {{flaga|POL}} [[marzec]] [[1988]] (Polska)

|kraj produkcji = {{Państwo|POL}}

|język = [[język polski|polski]]

|scenariusz = [[Andrzej Żuławski]]

|wytwórnia = [[Zespół Filmowy X„X”]]

Akcja rozgrywa się w styczniu [[1793]] roku podczas [[II rozbiór Polski|wkroczenia wojsk pruskich]] do [[Wielkopolska|Wielkopolski]]. Nieznajomy (Pszoniak) wyprowadza z więziennego klasztoru młodego szlachcica Jakuba (Teleszyński) wraz z zakonnicą. Niedoszły królobójca, wyraźnie oszołomiony torturami Jakub, wraca w towarzystwie zakonnicy w rodzinne strony, ale spotkanie z rodzicami, rodzeństwem, przyjacielem oraz narzeczoną tylko potęguje w nim [[opętanie]]. Nieznajomy wręcza Jakubowi brzytwę i każe „oczyszczać”. Jakub postanawia rozliczyć się z najbliższymi, którzy pogrążyli się w zdradzie i moralnej rozpuście, zatraca przy tym poczucie realności<ref name="SEFR">{{Cytuj książkę r| inni = [[Marek Lis]] i [[Adam Garbicz]] (red.) | tytuł = Światowa encyklopedia filmu religijnego | data = 2007 | wydawca = Biały Kruk | miejsce = Kraków | isbn = 978-83-60292-30-3 | strony =104-105SEFR}}</ref>.

[[Scenariusz]] ''Diabła'', opublikowany w [[1969]] w miesięczniku „Kino”, zapowiadał klasyczny [[horror]]. Prasa zamieszczała [[reportaż]]e z planu ''Diabła'', a reżyser udzielał [[Wywiad (rozmowa)|wywiadów]] dotyczących powstającego filmu. Jednak ''Diabła'' zatrzymała [[Cenzura w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej|peerelowska cenzura]] z powodu okrucieństwa i zbyt śmiałych scen erotycznych, jakich dopatrzyli się w filmie ówcześni dygnitarze kinematografii. Jak dzisiaj powszechnie wiadomo{{fakt|data=2020-04}}, stanowiło to tylko pretekst, by nie dopuścić tego wizjonerskiego i politycznie zaangażowanego dzieła do szerokiego rozpowszechniania{{styl}}. Po tym wydarzeniu Żuławski był zmuszony opuścić kraj i wyemigrował do Francji.

Film został odłożony przez komunistyczną cenzurę na półkę, a jego emisję w kinach wstrzymano. W 1975 roku w zaleceniach dla cenzorów [[Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk]] zakazał również publikowania jakichkolwiek informacji na temat tego filmu. [[Tomasz Strzyżewski]] w swojej książce o cenzurze w PRL cytuje oficjalny tajny dokument urzędu kontroli podając zakres ingerencji cenzorskich wraz z listą zakazanych filmów: "Nie należy zwalniać żadnych materiałów (informacji, omówień, recenzji, reportaży, postulatów wprowadzenia na nasze ekrany itp.)"{{odn|Tomasz Strzyżewski|2015}}. Mimo odblokowania po [[Sierpień 1980|Sierpniu '80]] wielu [[półkownik|niecenzuralnych]] dotąd filmów, premiera ''Diabła'' odbyła się dopiero w roku [[1988]].

{{Przypisy}}|