Dolina Mułowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Poprawiam gramatykę i ortografię.
Selso (dyskusja | edycje)
refy na koniec
Linia 1:
[[Plik:Dolina Mułowa T39.jpg|thumb|250px240px|Widok z okolic [[Piec (Tatry)|Pieca]]]]
[[Plik:Dolina Mułowa a1.jpg|thumb|250px240px|Widok z [[Mułowa Przełęcz|Mułowej Przełęczy]] na Kocioł Mułowy]]
[[Plik:Dolina Miętusia a10.1.jpg|thumb|250px240px|Widok z dolnej części Doliny Miętusiej]]
{{commonscat|Dolina Mułowa}}
 
'''Dolina Mułowa''' – jedna z dwóch siostrzanych [[Dolina zawieszona|dolinek zawieszonych]] stanowiących górne piętro [[Dolina Miętusia|Doliny Miętusiej]] w [[Tatry Zachodnie|Tatrach Zachodnich]] (druga to [[Dolina Litworowa (Tatry Zachodnie)|Dolina Litworowa]]). Powstała w wyniku działalności tektonicznej i lodowcowej, a wymodelowana została przez [[kras (geologia)|zjawiska krasowe]] i erozję<ref name=WET>{{Cytuj książkę | nazwisko2= Paryski | imię2=Witold Henryk | autor link2= Witold Henryk Paryski | imię=Zofia | nazwisko=Radwańska-Paryska| autor link= Zofia Radwańska-Paryska |tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska | data=2004 | wydawca=Wydawnictwo Górskie | miejsce=Poronin | isbn=83-7104-009-1}}<wet/ref>.
 
== Topografia ==
Długość dolinki wynosi około 600 m, a szerokość około 300 m. Położona jest na wysokości około 1720-1900 m n.p.m. i otoczona ścianami i stokami o wysokości 100-200 m. Od wschodniej strony ograniczają ją [[Kozi Grzbiet (Tatry Zachodnie)|Kozi Grzbiet]], [[Machajówka]] i [[Ratusz Mułowy]], od południowej ściany [[Krzesanica]] i [[Ciemniak]], od zachodniej [[Twardy Grzbiet]] po [[Twarda Kopa|Twardą Kopę]] i odchodząca od niej w północnym kierunku [[Grzęda (geomorfologia)|grzęda]] zakończona [[Kazalnica Miętusia|Kazalnicą Miętusią]]<ref name=WIT>{{Cytuj książkę|tytuł= Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20&nbsp;000 |miejsce=Piwniczna |rok=2006|wydawca= Agencja Wyd. „WiT” s.c. |isbn= 83-89580-00-4}}</ref>. Od południowej strony opada do [[Wielka Świstówka|Wielkiej Świstówki]] progiem o pionowych ścianach wysokości około 250 m. Jest to tzw. [[Mułowy Próg]]<ref name=CWcw >{{Cytuj książkę|imię=Władysław |nazwisko=Cywiński |autor link= Władysław Cywiński |tytuł=Czerwone Wierchy, część zachodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 3 |miejsce=Poronin |rok=1996 |wydawca= Wyd. Górskie |isbn= 83-7104-011-3}}</ref>.
 
Można w niej wyodrębnić 3 części<ref name=CWcw/>:
* [[Mułowy Kocioł]] – najwyższe piętro, położone pod ścianami Ciemniaka i Krzesanicy. Od niższych partii doliny oddziela go wał morenowy (Morena) o wysokości kilkunastu metrów (licząc od dna kotła).
* [[Płaśń pod Moreną]]. Jest to stok łagodnie opadający spod Moreny na północ. Obejmuje całą szerokość doliny i ma różnicę wysokości około 50 m.
Linia 15:
 
== Opis doliny ==
Dno dolinki znajduje się na wysokości ok. 1800 m n.p.m., jest płaskie, nie wypełnione wodą i zalegają na nim usypiska głazów i mułu morenowego (stąd nazwa dolinki). Odwiedzana jest bardzo rzadko. Kruche, zbudowane ze skał osadowych (wapienie i dolomity) ściany powyżej Kotła Mułowego nie zainteresowały taterników. Próg Mułowy ma trudności wspinaczkowe podobne, jak najsłynniejsze ściany wspinaczkowe [[Tatry Wysokie|Tatr Wysokich]], jednak można go bez większych trudności obejść i dostać się do dolinki z boków, od strony wschodniej lub zachodniej. Najczęściej dolinę odwiedzają grotołazi, penetrujący jej jaskinie<ref name=CWcw/>. Dawniej była wypasana, wchodziła w skład [[Hala Upłaz|Hali Upłaz]]<ref name=WETwet/>.
 
== Przyroda ==
Na płaskim dnie Doliny Mułowej występują [[wyleżysko|wyleżyska]] i rosną ciekawe gatunki flory wysokogórskiej, [[wierzba zielna]], [[urdzik karpacki]] i inne. Dolina Mułowa została dokładnie przebadana przez botaników. M.in. stwierdzono tutaj występowanie [[Babka górska|babki górskiej]], [[Mietlica alpejska|mietlicy alpejskiej]], [[Ostrołódka polna|ostrołódki polnej]], [[Rogownica szerokolistna|rogownicy szerokolistnej]], [[Szarota Hoppego|szaroty Hoppego]], [[Traganek wytrzymały|traganka wytrzymałego]], [[Turzyca czarna|turzycy czarnej]], [[Potrostek alpejski|potrostka alpejskiego]], [[Skalnica zwisła|skalnicy zwisłej]] i [[Ukwap karpacki|ukwapu karpackiego]] – bardzo rzadkich roślin, w Polsce występujących tylko w Tatrach i to w nielicznych tylko miejscach<ref>{{Cytuj książkę |imię=Zbigniew |nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa |tytuł=Czerwona księga Karpat Polskich |wydawca=Instytut Botaniki PAN |miejsce=Kraków |data=2008 |isbn name=978-83-89648-71-6}}<mirek/ref>.
 
W dolinie, ścianach skalnych wokół niej oraz w progu skalnym pod nią znajduje się wiele [[jaskinia|jaskiń]], m.in. [[Jaskinia Mała w Mułowej]], [[Jaskinia Lodowa Mułowa]], [[Jaskinia Lejbusiowa]], [[Ptasia Studnia]], [[Studzienka w Ciemniaku]], [[Schron z Balkonem]], [[Dziura w Krzesanicy I]], [[Dziura w Krzesanicy II]], [[Studnia w Progu Mułowym]]<ref>{{Cytuj |tytuł name= Jaskinie Tatr |data = 2017-08-23 |data dostępu = 2018-12-06 |opublikowany = web.archive.org |url = http://web.archive.org/web/20170823203931/http://www.kktj.pl/jaskinie/d-mietusia.html}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy|data dostępu=2016-09-14|opublikowany=jaskiniepolski.pgi.gov.pl|url=http://jaskiniepolski.pgi.gov.pl/}}<jask/ref>.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}|
<ref name=cw >{[[Władysław Cywiński]], ''[[Tatry. Przewodnik szczegółowy|Tatry. Czerwone Wierchy, część wschodnia. Przewodnik szczegółowy]]'', tom 2, Poronin, Wyd. Górskie, 1995, {{ISBN|83-7104-010-5}}</ref>
 
<ref name=jask>{{Cytuj |tytuł = Jaskinie Tatr |data dostępu = 2018-12-06 |opublikowany =Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy|url = http://web.archive.org/web/20170823203931/http://www.kktj.pl/jaskinie/d-mietusia.html}}</ref>
<ref name=mirek>[[Zbigniew Mirek]], [[Halina Piękoś-Mirkowa]], ''Czerwona księga Karpat Polskich'', Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008, {{ISBN|978-83-89648-71-6}}</ref>
<ref name=wet>[[Witold Henryk Paryski]], [[Zofia Radwańska-Paryska]], ''[[Wielka encyklopedia tatrzańska]]'', Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, {{ISBN|83-7104-009-1}}</ref>
}}
{{Współrzędne|49°14′15″N 19°54′17″E|region:PL|umieść=na górze}}