Wywierzysko Olczyskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
drobne redakcyjne
Linia 3:
'''Wywierzysko Olczyskie''' – [[wywierzysko]] położone na [[Olczyska Polana|Olczyskiej Polanie]] w [[Dolina Olczyska|Dolinie Olczyskiej]] w [[Tatry Zachodnie|Tatrach Zachodnich]], na wysokości 1063 m [[n.p.m.]], u podnóży [[Skupniów Upłaz|Skupniowego Upłazu]], po zachodniej stronie rozległej hali<ref>{{cytuj stronę|url=http://mapy.geoportal.gov.pl|tytuł=Geoportal|data dostępu=2010-07-15}}</ref>.
 
Jest to największe wywierzysko w całych polskich [[Tatry|Tatrach]]<ref name=WET>{{Cytuj książkę |imię=Zofia |nazwisko= Radwańska-Paryska |imię2=Witold Henryk |nazwisko2= Paryski|tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska|miejsce=Poronin|wydawca= Wyd. Górskie|rok=2004 |isbn = 83-7104-009-1}}</ref>. Według pomiarów z 1900 r. jego wydajność wynosiła 500 l/s, obecnie jest mniejsza i bardzo zmienna. Przy wysokich stanach wód wynosi nawet 6000 l/s, a przy niskich spada do 130–200 l/s<ref name=Nyka>{{Cytuj książkę|imię=Józef |nazwisko=Nyka |autor link= Józef Nyka|tytuł=Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII |miejsce=Latchorzew |rok=2003 |wydawca=Wyd. Trawers |isbn= 83-915859-1-3}}</ref>. Po silnych opadach w górnej części wywierzyska można zaobserwować strumień wody wypływający ze szczeliny skalnej i wznoszący się na kilkadziesiąt centymetrów w górę<ref name=TPN/>. Otwór tego wywierzyska znajduje się na linii wielkiego pęknięcia tektonicznego, oprócz głównego otworu w pobliżu znajdują się jeszcze dwa mniejsze źródła<ref name=WET/>. Średnia temperatura wody wynosi 4,5–5,2&nbsp;°C, co wskazuje na to, że podziemne przepływy zasilające to źródło znajdują się niezbyt głęboko<ref name=WET/>.
 
Barwienia wód wykazały, że wywierzysko to zasilane jest wodami z [[Dolina Pańszczyca|doliny Pańszczycy]], które przepływają podziemnymi kanałami poniżej koryta [[Sucha Woda Gąsienicowa|Suchej Wody Gąsienicowej]]<ref name=WET/>. To jest przyczyną zanikania wód [[Pańszczycki Potok|Pańszczyckiego Potoku]] na niektórych odcinkach. WCzas wodachprzepływu wywierzyskawody stwierdzonopodziemnymi występowaniesystemami skorupiakaszczelin [[studniczekkrasowych tatrzański|studniczkaz tatrzańskiego[[ponor]] leżących w dolinie Pańszczycy do wypływu w wywierzysku wynosi ponad 40 godzin<ref name =WET/ TPN>{{cytuj stronę|url= https://tpn.pl/poznaj/wody/wywierzyska-tatrza-skie W|tytuł 1999= wywierzyskoWywierzyska zostałotatrzańskie zdemolowane|opublikowany przez= wandali<refTatrzański namePark Narodowy |data dostępu=Nyka2020-11-01}}</ref>.
W wodach wywierzyska stwierdzono występowanie skorupiaka [[studniczek tatrzański|studniczka tatrzańskiego]]<ref name=WET/>. W 1999 wywierzysko zostało zdemolowane przez wandali<ref name=Nyka/>, co sprawia że chwili obecnej wypływ następuje z prawie wyłacznie okrągłego zagłębienia wśród głazów i skał<ref name=TPN/>.
 
Wywierzysko Olczyskie daje początek [[Olczyski Potok|Olczyskiemu Potokowi]]<ref name=WET/>.