Wersja z 19:31, 6 sie 2019 edytuj Sebek Adamowicz (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 58 735 edycji →‎Linki zewnętrzne: akt. ← poprzednia edycja		Wersja z 16:49, 4 lis 2020 edytuj anuluj edycję Sebek Adamowicz (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 58 735 edycji poprawa przek., WP:SK+ToS, akt. następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Fresh grave.JPG\|thumb~~\|right~~\|200px]] {{ISG\|Grób}} '''Grób''' – nisza wykopana w [[ziemia\|ziemi]] (grób ziemny), wykuta w [[skała\|skale]] (grób skalny) lub fragment [[grota\|groty]] ([[katakumby]]), w którym podczas [[pogrzeb\|pochówku]] składane są szczątki [[śmierć\|zmarłego]]. Linia 8: === Historia i prehistoria === [[Plik:Leśno grób skrzynkowy2 02.07.10 p.jpg\|thumb\|Grób skrzynkowy na stanowisku archeologicznym wchodzącym w obszar chroniony [[Ścieżka lichenologiczno-kulturowa w Leśnie\|ścieżki lichenologiczno-kulturowej w Leśnie]]]] Ludy zajmujące tereny obecnej Polski, podobnie jak i w innych częściach Europy przed [[X wiek\|wiekiem X]] wznosiły najczęściej groby [[~~megalit~~Budowle megalityczne\|megalityczne]]~~yczne~~, [[Grób skrzynkowy\|skrzynkowe]], [[Grób komorowy\|komorowe]], [[kurhan]]y lub w formie [[kromlech\|kamiennych kręgów]]. Znaczna liczba zachowanych kurhanów (wznoszonych w okresie II-III w. n.e. przez [[Goci\|Gotów]]) znajduje się obecnie w pobliżu miejscowości [[Odry (wieś w województwie pomorskim)\|Odry]], [[Leśno (powiat chojnicki)\|Leśno]] czy [[Węsiory]]. Złożenia ciała lub prochów zmarłego do grobu poprzedzały stosowne dla danego okresu obrzędy pogrzebowe. Inne podziały wyróżniają groby: [[Grób całopalny\|całopalne]], [[Pochówek ciałopalny\|ciałopalne]], [[~~Grób~~Pochówek szkieletowy\|szkieletowe]], [[Grobowiec szybowy\|szybowy]] i inne. Wraz z przyjęciem w roku [[966]] chrześcijaństwa w Polsce pojawiły się nowe formy pochówku. Symbolem oznaczającym grób stał się niewielki kopiec, na którym umieszczany jest [[krzyż]]. W czasach nowożytnych przyjęło się oznaczanie grobu płytą nagrobkową, najczęściej z imieniem i nazwiskiem osoby zmarłej, a także z datą jej narodzin i śmierci. Z kultury greckiej zapożyczony został zwyczaj umieszczania na nagrobkach krótkich utworów poetyckich ([[epitafium\|epitafiów]]) mających przypomnieć żywym o losach zmarłego. Linia 16: Cmentarze stały się w [[XIX wiek]]u szczególnie ważnym miejscem w Polskiej kulturze. Tradycja [[powstanie\|powstań]] skłaniała do okazywania patriotycznego przywiązania do ich zmarłych ofiar. Groby stały się ważnym miejscem publicznej manifestacji poglądów Polaków. Bardzo liczna [[diaspora (naród)\|diaspora]] [[Żydzi\|żydowska]] w Polsce przez stulecia otaczała czcią groby swoich przodków. Na cmentarzach żydowskich oznaczano je [[macewa]]mi oraz dziełami [[judaizm\|judaistycznej]] sztuki sakralnej. Po [[~~Holocaust~~Zagłada Żydów\|holokauście]] groby żydowskie popadły w zapomnienie i wiele z nich zostało zniszczonych. Po roku [[1989]] organizacje z Izraela prowadzą działania na rzecz odrestaurowania grobów ich przodków na terenie [[Polska\|RP]]. === Współczesność === Linia 23: Na polskich cmentarzach, nie licząc grobowców, groby mają zazwyczaj ustaloną wielkość, co na cmentarzach przykościelnych regulowane jest przez rezydujących w [[parafia]]ch księży. Poza symbolami religijnymi, takimi jak krzyż czy inskrypcje w postaci krótkiej [[modlitwa\|modlitwy]], obecnie na pomnikach nagrobkowych często znajdują się zdjęcia osób zmarłych, na specjalnie wydzielonych powierzchniach sadzone są kwiaty lub na nowszego typu nagrobkach w wazonach zamontowanych na stałe umieszcza się kwiaty. Podczas [[Msza\|mszy świętej]] za osobę zmarłą lub na grobach, podobnie jak podczas [[Uroczystość Wszystkich Świętych\|Wszystkich Świętych]], zapalane są [[Znicz (naczynie)\|znicze]] lub lampki, symbolizujące [[Życie pośmiertne\|życie wieczne]]. Z tego względu, iż cmentarze mają określoną pojemność i z czasem stają się przepełnione, zdarza się, że niektóre osoby rezerwują sobie miejsce na cmentarzu, gdzie chcą być w przyszłości pochowane. W niektórych regionach Polski uważa się, że obrzeża cmentarza, miejsca ''pod płotem'' nie są godne [[chrześcijaństwo\|chrześcijanina]]. Przesąd ten wynika stąd, że często praktykowano grzebanie zmarłych nie będących wyznawcami katolicyzmu poza obrębem przykościelnych cmentarzy, np. zaraz za [[płot]]em. Linia 33: == Europa == W [[~~Kraj~~Kraje ~~anglosaski~~anglosaskie\|krajach anglosaskich]] groby mają zwykle głębokość [[6 (liczba)\|sześciu]] [[Stopa angielska\|stóp]]. O zmarłych czasami mówi się, że spoczywają ''6 stóp pod ziemią''. Na [[Białoruś\|Białorusi]] nagrobki często (np. w [[Brześć\|Brześciu]]) mają formę wysokich posągów zbliżonych wizerunkiem do osób zmarłych. == Rodzaje grobów == === Tradycyjne === * ziemne pojedyncze (bez prawa murowania) -– grób do którego chowa się trumnę ze zwłokami lub szczątkami i zasypuje ziemią * ziemne rodzinne (dwumiejscowe); bez prawa murowania -– grób służący do pochowania więcej niż jednej trumny, ze zwłokami lub szczątkami * murowane pojedyncze -– grób do którego, chowa się trumnę ze zwłokami lub szczątkami * murowane rodzinne (dwumiejscowe) -– grób służący do pochowania więcej niż jednej trumny, ze zwłokami lub szczątkami * grobowce rodzinne -– niewielkie budowle mogące pomieścić trumny w części nadziemnej i podziemnej === Urnowe === * ziemne pojedyncze -– grób do którego chowa się urnę z prochami i zasypuje ziemią * ziemne rodzinne (dwumiejscowe) -– grób służący do pochowania więcej niż jednej urny z prochami * murowane pojedyncze -– grób do którego, chowa się urnę z prochami * murowane rodzinne (dwumiejscowe) -– grób służący do pochowania więcej niż jednej urny z prochami * katakumby -– pomieszczenie podziemne posiadające nisze, przeznaczone do pochowania zwłok, szczątków w trumnie lub prochów w urnie * kolumbarium -– miejsce naziemne posiadające nisze, przeznaczone do pochowania zwłok, szczątków lub prochów w urnie * Groby nieznanego żołnierza – zazwyczaj wydzielone w specjalnej strefie cmentarza groby, będące często [[Grób Masowy\|grobami masowymi]]. Linia 63: {{wikisłownik\|grób}} * [[Pogrzeb]] * [[Groby (Wzgórza Lanckorońskie)\|Groby (Beskid Makowski)]], [[Groby (Pieniny)]] * [[grób nieznanego żołnierza]] * [[Cenotaf]] Linia 69: == Linki zewnętrzne == * Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1127 ~~czerwca~~października ~~2019~~2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych ({{Dziennik Ustaw\|~~2019~~2020\|~~1473~~1947}}) [[Kategoria:Sztuka sepulkralna]]

Grób: Różnice pomiędzy wersjami