North American XB-70 Valkyrie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
W artykule o katastrofie AV/2 dodałem link do Joe Walker
Dokładny opis katastrofy, usunięcie błędów w tym akapicie.
Linia 87:
W AV/2 dokonano niezbędnych modyfikacji technicznych konstrukcji umożliwiających maszynie długotrwały lot z prędkością mach 3, dającą jej przewagę nad innymi samolotami bojowymi, które – jeśli w ogóle taką prędkość osiągały – to były w stanie utrzymać ją w najlepszym razie tylko przez kilka minut. Podczas lotu testowego w dniu [[9 maja]] 1966 roku maszyna przeleciała dystans 3840 km w czasie 91 minut utrzymując prędkość 3 machów przez 33 minuty.
 
=== Katastrofa XB-70 Valkyrie AV/2 ===
8 czerwca [[1966]] bezpośrednio po wykonywaniu zamówionych przez General Electric fotografii egzemplarza XB-70 Valkyrie AV/2 w towarzystwie czterech samolotów również wyposażonych w silniki General Electric: [[McDonnell Douglas F-4 Phantom II|F-4 Phantom,]] [[Northrop F-5 Freedom Fighter|F-5 Freedom Fighter]], [[Northrop T-38 Talon|T-38 Talon]] i [[Lockheed F-104 Starfighter|F-104 Starfighter]] doszło do kolizji w powietrzu XB-70 i F-104 a w konsekwencji katastrofy. W czasie rozformowywania szyku pilot F-104, lecącego w odległości około 21 metrów z prawej strony względem bombowca wykonał z nieustalonych przyczyn manewr w skutek którego jego prawe skrzydło znalazło się pod lewym skrzydłem XB-70 (około 3 metrów poniżej) lub doszło do kontaktu skrzydeł obu samolotów. W wyniku tego samolot F-104 został wciągnięty w wir i przekoziołkował nad bombowcem uderzając w jego lewy statecznik pionowy. Bezpośrednio po tym uderzeniu doszło do eksplozji która spowodowała śmierć pilotującego samolot F-104 głównego pilota testowego [[NASA]] [[Joseph A. Walker|Joseph „Joe” Walkera]] oraz dalsze uszkodzenie usterzenia i uszkodzenia lewego skrzydła XB-70. 16 sekund po eksplozji myśliwca uszkodzony bombowiec wpadł w niekontrolowany korkociąg oraz później zajął się ogniem. Finalnie, 76 sekund po eksplozji, samolot runął na ziemię w okolicy miasta [[Barstow (Kalifornia)|Barstow]]. Jako najbardziej prawdopodobną przyczynę uznaje się błąd pilota myśliwca, związany z ograniczeniem pola widzenia z kabiny<ref>{{Cytuj |autor = Winchester, Jim. |tytuł = Concept aircraft : prototypes, X-planes and experimental aircraft |data = 2005 |data dostępu = 2020-11-15 |isbn = 1-84013-809-2 |miejsce = Hoo |wydawca = Grange |s = 186 |oclc = 62470696 |url = https://www.worldcat.org/oclc/62470696}}</ref>.
8 czerwca [[1966]] podczas wykonywania zamówionych przez General Electric fotografii drugiego egzemplarza XB-70 Valkyrie z samolotu [[Lockheed F-104 Starfighter|F-104 Starfighter]], źle zaplanowany manewr doprowadził do zderzenia się obu maszyn w powietrzu i w konsekwencji katastrofy. Pilotujący samolot F-104 główny pilot testowy [[NASA]] [[Joseph A. Walker|Joe Walker]] i drugi pilot XB-70 Valkyrie Carl Cross zginęli, a Al White – pierwszy pilot bombowca – zdołał się katapultować. Do dziś nie jest znana przyczyna tej katastrofy, ale jako prawdopodobny powód wymienia się błąd pilota lub awarię mechaniczną. Jako przyczynę katastrofy rozważano również dostanie się F-104 w wielki strumień zawirowań powietrza powstający za skrzydłami XB-70.
 
W momencie całkowej utraty kontroli nad XB-70 pilot Alvin S. „Al” White i drugi pilot Carl Cross rozpoczęli procedurę opuszczenia samolotu w zamykanych [[Kabina oddzielana|kapsułach ratunkowych]]. Z nieznanej przyczyny fotele nie zostały wycofane do kapsuł ratunkowych - podejrzewana jest wada fabryczna lub zbyt duże przeciążenie. Fotel drugiego pilota XB-70 pozostał w kokpicie bombowca i on sam zginął w momencie uderzenia maszyny w ziemię. Pilot Alvin White zdołał odepchnąć się ręką i przesunąć fotel do kapsuły, jednak zamykająca się osłona przednia, w kształcie czterosegmentowej skorupy (ang. clamshell like) przycięła mu tę rękę a sama osłona nie została zamknięta. White zdołał wyswobodzić rękę, samodzielnie zamknąć kapsułę i wykonać oddzielenie kapsuły od spadającego samolotu. Z niewyjaśnionej przyczyny nie zdołał natomiast aktywować poduszki powietrznej (uruchamia ręcznie) amortyzującej upadek na ziemię - utrata przytomności lub uszkodzenie mechanizmu. W związku z tym doznał licznych obrażeń w momencie uderzenia w ziemię ale przeżył i po 3 miesiącach rekonwalescencji wrócił do pracy jako pilot<ref>{{Cytuj |tytuł = 001 -- Flight of the Valkyrie |data = 1996-11-09 |data dostępu = 2020-11-15 |opublikowany = archive.vn |url = http://archive.vn/TDdvf}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Yvonne Gibbs |tytuł = XB-70 |data = 2015-08-12 |data dostępu = 2020-11-15 |opublikowany = NASA |url = http://www.nasa.gov/centers/armstrong/news/FactSheets/FS-084-DFRC.html |język = en}}</ref>.
 
== Wersje samolotu XB-70 Valkyrie ==
* Pełnowymiarowa makieta samolotu – luty [[1959]].
* '''XB-70A AV/1''' – numer fabryczny NA-278, wykonał 83 loty o łącznym czasie 160 godzin 16 minut. Obecnie eksponowany w [[National Museum of the United States Air Force]] niedaleko [[Dayton]] w [[Ohio]].
* '''XB-70A AV/2''' – numer fabryczny NA-278, wykonał 46 lotów o łącznym czasie 92 godzin 22 minut. 8 czerwca 1966 roku uległ katastrofie na północ od [[Barstwo (Kalifornia)|Barstow]] w [[Kalifornia|Kalifornii]].
* '''XB-70B AV/3''' – numer fabryczny NA-274 początkowo miał być pierwszym egzemplarzem prototypowym oznaczonym jako '''YB-70A''' i planowanym na marzec [[1961]]. Zaniechano jego budowy w marcu 1964 roku.
* '''YB-70A''' – planowane 10 kolejnych maszyn prototypowych, których nigdy nie wyprodukowano ze względu na anulowanie zamówienia w grudniu 1960 roku.