ORP Generał Szeptycki (1920): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Zala (dyskusja | edycje)
m poprawa linków
drobne redakcyjne
Linia 56:
|commons = Category:ORP Generał Szeptycki (Ship, 1920)
}}
'''ORP Generał Szeptycki''' (ex-'''H 6''') – polski [[Okręt rzeczny|rzeczny]] statek uzbrojony, dawny [[Imperium Rosyjskie|rosyjski]] [[holownik]] „Prytkij”.

Zbudowany w latach 90. XIX wieku lub na początku XX wieku statek został zdobyty w [[Czarnobyl]]u przez [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]] i służył w [[Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej|Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej]] od maja 1920 roku do września 1939 roku. Nazwę otrzymał na cześć generała [[Stanisław Szeptycki|Stanisława Szeptyckiego]]. Wziął udział w [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], został zniszczony przez załogę 18 września 1939 roku. Po wydobyciu przez Rosjan[[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Sowietów]] i remoncie, w 1941 roku został wcielony do [[Dnieprzańska Flotylla Wojenna|Flotylli Dnieprzańskiej]] pod nazwą „Nieman”. Po [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku Niemiec na ZSRR]] statek trafił w ręce [[III Rzesza|Niemców]], którzy włączyli go do ''Dnieprflottille'' pod oznaczeniem Pi D-5. Dalsze losy jednostki są nieznane. W ciągu swojej służby była czterokrotnie [[Samozatopienie|samozatapiana]]: dwukrotnie w 1920 roku, we wrześniu 1939 roku i we wrześniu 1941 roku.
 
== Historia ==
=== Wojna polsko-bolszewicka ===
Pierwotnie był to rosyjski holownik o nazwie „Prytkij” (ros. „Прыткий”){{odn|Borowiak|2019|s=330}}{{odn|Zasieczny|2010|s=103}}{{refn|grupa=uwaga|{{odn|Borowiak|2014|s=31|ref=nie}} podaje błędnie, że był to rosyjski statek sztabowy „Gołownoj” (ex-„Desna”, ex-„Zwiagel”), który w latach 1920–1922 nosił także nazwę ORP „Generał Szeptycki”, zmienioną następnie na „[[ORP Generał Sosnkowski|Generał Sosnkowski]]”. Por. {{odn|Borowiak|2019|s=355|ref=nie}} i {{odn|Borowiak|2017|s=6-7|ref=nie}}.}}. Został zbudowany w latach 90. XIX wieku lub na początku XX wieku dla jednej z flotylli rzecznych Imperium Rosyjskiego{{odn|Zasieczny|2010|s=103}}. Jednostka, wchodząca w 1920 roku w skład [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|radzieckiej]] Dnieprzańskiej Flotylli Wojennej, służyła na [[Prypeć (rzeka)|Prypeci]] podczas [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]]. 25 kwietnia wzięła udział w walkach z polskimi okrętami pod Koszarówką, otrzymując trafienie w [[Kocioł okrętowy|kocioł]] z pocisku armatniego [[Kaliber broni|kal.]] 75 mm wystrzelonego z dowodzonej przez [[Porucznik marynarki|por. mar.]] [[Stefan de Walden|Stefana de Waldena]] pancernej łodzi motorowej MP 1{{odn|Bartlewicz|2013|s=125}}{{odn|Dyskant|1994|s=81}}. Na pokładzie wybuchł pożar, a po jego opanowaniu statek został odholowany do Czarnobyla{{odn|Bartlewicz|2013|s=125}}{{odn|Dyskant|1994|s=81}}. 27 kwietnia wojska polskie [[Bitwa pod Czarnobylem (1920)|zdobyły Czarnobyl]], a w nim m.in. 15 jednostek pływających, w tym wyciągniętego na brzeg, uszkodzonego „Prytkiego”{{odn|Borowiak|2019|s=330}}{{odn|Bartlewicz|2013|s=105, 128}}. Po przeprowadzeniu remontu, statek 23 maja wcielono do [[Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej|Flotylli Pińskiej]] jako holownik pod oznaczeniem H 6{{odn|Borowiak|2019|s=330}}{{odn|Bartlewicz|2013|s=105}}. Do czasu [[Wojna polsko-bolszewicka#Ofensywa Armii Czerwonej|kontrofensywy Armii Czerwonej]] jednostka stacjonowała w [[Kijów|Kijowie]]{{odn|Borowiak|2019|s=330}}. Od 10 do 25 lipca statek, wraz z resztą Flotylli Pińskiej, uczestniczył w walkach odwrotowych{{odn|Borowiak|2019|s=330}}{{odn|Zasieczny|2010|s=103}}. 25 lipca 1920 roku H 6 został (wraz z kilkunastoma innymi jednostkami) [[Samozatopienie|samozatopiony]] za pomocą [[Materiał wybuchowy|ładunków wybuchowych]] na [[Pina (rzeka)|Pinie]] na podejściach do [[Pińsk]]a, gdyż nie mógł się wycofać z powodu niskiego stanu wody na [[Prypeć (rzeka)|Prypeci]] i [[Kanał Dniepr-Bug|Kanale Królewskim]]{{odn|Dyskant|1994|s=91}}{{odn|Bartlewicz|2013|s=175-178}}{{refn|grupa=uwaga|Tę samą datę podaje {{odn|Zasieczny|2010|s=103|ref=nie}}. {{odn|Borowiak|2019|s=330|ref=nie}} i {{odn|Borowiak|2014|s=35|ref=nie}} podają, że statek został samozatopiony 20 lipca 1920 roku, po wcześniejszym wejściu na [[Mielizna|mieliznę]].}}. Załogi zatopionych jednostek zostały ewakuowane przez [[Brześć]] do [[Toruń|Torunia]], wchodząc następnie w skład [[Flotylla Wiślana|Flotylli Wiślanej]] (Flotylla Pińska została rozformowana){{odn|Dyskant|1994|s=91}}{{odn|Bartlewicz|2013|s=177-179}}. Statek został wydobyty przez Rosjan i odholowany w rejon Mostów Wolańskich, po czym uszkodzonyuszkodzono go i zatopionyzatopiono podczas odwrotu wojsk bolszewickich z rejonu [[Polesie|Polesia]]{{odn|Borowiak|2019|s=330}}.
 
=== Okres międzywojenny ===