Zielona Góra: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Bachusiki: dodanie zdjęcia bachusika
uporządkowanie zdjęć ratusza i drobne poprawki
Linia 100:
 
=== Pożary miasta ===
Odnotowany w źródłach pierwszy wielki pożar wybuchł w 1456 r., największy z 1582 r. zniszczył całe miasto a kolejne wybuchały w latach: 1608, r.,1627 r., 1631 r., 1651 r., 1689 r., 1735 r., 1793 r., 1834 r., 1893 r., 1902 r., 1903 r., ostatni z wielkich pożarów wybuchł w 1948 r.<ref>Henryk Ankiewicz, ''Przechadzki zielonogórskie'', Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra, 1992, s. 131–132.</ref>
 
=== Patron miasta ===
Linia 107:
| wielkość = 220|Plik:Pomnik św. Urbana I.jpg|[[Pomnik św. Urbana I w Zielonej Górze|Pomnik św. Urbana I]] na pl. Powstańców Wielkopolskich<br />|Plik:Św. Urban I Patron Zielonej Góry.JPG|Obraz św. Urbana I w [[Kościół św. Urbana I w Zielonej Górze|Kościele św. Urbana I]]
}}
Patronem Zielonej Góry jest [[Urban I|św. Urban I]] ([[papież]] i [[Męczennik chrześcijański|męczennik]]), który w tradycji chrześcijańskiej uznawany jest za [[Patron (chrześcijaństwo)|patrona]] winiarzy, ogrodników, winnej latorośli oraz dobrych urodzajów. 24 listopada 2009 r. Rada Miasta (na wniosek mieszkańców skupionych w Społecznym Komitecie Ogłoszenia św. Urbana I Patronem Miasta Zielona Góra, który zebrał blisko 2 tys. podpisów na czterysta wymaganych)<ref>[http://zielonagora.wyborcza.pl/zielonagora/1,35182,7280858,Sw__Urban_patronem_miasta__Jest_coraz_blizej.html Św. Urban patronem miasta? Jest coraz bliżej].</ref> przyjęła oświadczenie, w którym wyraziła chęć przyjęcia św. Urbana I patronem Zielonej Góry. 2 grudnia 2009 r. Przewodniczący Rady Miasta realizując podjęte oświadczenie, w imieniu organów stanowiącego i wykonawczego Miasta Zielona Góra zwrócił się z prośbą do władz kościelnych – [[Stefan Regmunt|ks. bpa Stefana Regmunta]] – o uznanie przez Stolicę Apostolską św. Urbana I patronem miasta Zielona Góra.
 
22 czerwca 2010 r. watykańska [[Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów]] wydała [[dekret]], którym ustanowiła i zatwierdziła św. Urbana I Patronem Zielonej Góry<ref>[https://www.kkbids.episkopat.pl/uploaded/a68/Anamnesis68-2b%20str.36-37.pdf Dekret ustanawiający św. Urbana I, papieża, patronem miasta Zielona Góra].</ref>. Ów dekret można oglądać w [[Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze]] w dziale poświęconym miastu<ref>[http://www.zielona-gora.pl/PL/971/4135/Prezydent_Miasta_przekazal_muzeum_papieski_dekret/ Prezydent Miasta przekazał muzeum papieski dekret. Internetowy Serwis Miejski].</ref>.
Wybór ten został dodatkowo potwierdzony uchwałą Rady Miasta w dniu 31 sierpnia 2010 roku.
 
Uroczyste przyjęcie patronatu odbyło się na specjalnie zwołanej sesji Rady Miasta w niedzielę 5 września 2010 roku<ref>{{Cytuj |autor = Katolicka Agencja Informacyjna KAI |tytuł = Św. Urban I, opiekun winiarzy – patronem Zielonej Góry {{!}} eKAI.pl |data = 0001-11-30 |data dostępu = 2020-06-09 |opublikowany = eKAI |url = https://ekai.pl/sw-urban-i-opiekun-winiarzy-patronem-zielonej-gory/}}</ref>. Tego samego dnia na Starym Rynku podczas obchodów Dni Zielonej Góry – [[Winobranie w Zielonej Górze|Winobrania]] nastąpiło publiczne ogłoszenie patronatu św. Urbana I nad Zieloną Górą. 11 września 2011 r. podczas Winobrania odbyło się uroczyste wprowadzenie relikwii św. Urbana I<ref>[http://www.radiownet.pl/publikacje/zielona-gora-uroczystosci-wprowadzenia-relikwii-sw-urbana-i-patrona-miasta Zielona Góra: Uroczystości wprowadzenia relikwii św. Urbana I – patrona miasta].</ref>. Od tego czasu Dni Zielonej Góry rozpoczynają się obchodami ku czci patrona miasta – św. Urbana I<ref>{{Cytuj stronę |url = http://ekai.pl/diecezje/zielonogorsko-gorzowska/x58345/zielona-gora-uroczystosci-ku-czci-patrona-miasta-sw-urbana-i/ |tytuł = Zielona Góra: Uroczystości ku czci Patrona Miasta – św. Urbana I |data = 10 września 2012 |opublikowany = ekai.pl |data dostępu = 2016-05-30}}</ref>. W dniu rozpoczęcia Winobrania (zawsze w sobotę) ma miejsce wieczorna procesja zwana „Nocą św.Urbana” z figurą i relikwiami patrona miasta z [[Kościół św. Urbana I w Zielonej Górze|kościoła patronalnego pw. św. Urbana I]] na [[Wzgórze Braniborskie|Wzgórzu Braniborskim]] do [[Konkatedra św. Jadwigi Śląskiej w Zielonej Górze|zielonogórskiej konkatedry pw. św. Jadwigi Śląskiej]]. Następnego dnia (w niedzielę) po uroczystej mszy św. w intencji miasta z udziałem władz samorządowych i mieszkańców ma miejsce procesja z relikwiami św. Urbana I pod ratusz, gdzie odbywają się dalsze uroczystości ku czci patrona<ref>[http://www.niedziela.pl/artykul_w_niedzieli.php?doc=ed201139&nr=54 Anna Bensz-Idziak ''Świętowanie z patronem'' Tygodnik Niedziela].</ref>. Od 2018 roku procesja w drodze do ratusza zatrzymuje się pod pomnikiem patrona miasta, gdzie jest odmawiana modlitwa za Zieloną Górę. 30 sierpnia 2018 roku na pl. Powstańców Wielkopolskich został odsłonięty [[Pomnik św. Urbana I w Zielonej Górze|pomnik św. Urbana I]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.rzg.pl/pomnik-sw-urbana-oficjalnie-odsloniety |tytuł = Pomnik św. Urbana oficjalnie odsłonięty |data = 30 września 2018 |opublikowany = rzg.pl.pl |data dostępu = 2018-08-30}}</ref>.
 
26 października 2011 r. po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego na wniosek mieszkańca miasta, [[Prokuratura rejonowa|Prokuratura Rejonowa]] w Zielonej Górze skierowała wniosek<ref>[http://www.zielona-gora.po.gov.pl/index.php?id=3&ida=7689 Wniosek prokuratora o uchylenie niezgodnej z prawem uchwały Rady Miasta w Zielonej Górze w sprawie ustanowienia patrona miasta – Strona prokuratury okręgowej].</ref> do Rady Miasta o uchylenie uchwały z 31 sierpnia 2010 r. o patronacie jako wydanej z naruszeniem prawa. Nielegalność takiej uchwały wynika z faktu, iż radni nie posiadają kompetencji (podstawy prawnej) do powoływania patrona miasta, gdyż jest to wyłącznie sprawa wiernych i hierarchii kościelnej<ref>Maja Sałwacka: [http://zielonagora.wyborcza.pl/zielonagora/1,35161,10711567,Swiety_Urban___patron_miasta_tylko_dla_wierzacych.html ''Święty Urban – patron miasta tylko dla wierzących''.], 25.11.2011, ''zielonagora.wyborcza.pl.''</ref>.
 
 
== Zabytki ==
{{Galeria
| Nazwa = Ratusz
[[| wielkość = 220|Plik:Zgora11.jpg|mały|[[Ratusz w Zielonej Górze|Ratusz]] – po lewej stronie widoczne jest południowe wejście do Kościoła[[Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej w Zielonej Górze|kościoła Matki Boskiej Częstochowskiej]]<br />|Plik:Ratuno21w.jpg|Stary Rynek i [[Ratusz w Zielonej Górze|Ratusz]] nocą
}}
[[Plik:Zielona Góra, konkatedra św. Jadwigi.jpg|mały|[[Konkatedra św. Jadwigi Śląskiej w Zielonej Górze|Konkatedra św. Jadwigi Śląskiej]]]]
{{Osobny artykuł|Zabytki w Zielonej Górze|Pomniki w Zielonej Górze}}
[[Plik:Kościół Matki Boskiej.jpg|mały|[[Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej w Zielonej Górze|Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej]] (''dawny ewangelicki'')]]
[[Plik:Chapel of the Nativity of the Virgin Mary in Zielona Góra 2.jpg|mały|[[Kapliczka na Winnicy w Zielonej Górze|Kaplica na winnicy]]]]
[[Plik:Zgora11.jpg|mały|[[Ratusz w Zielonej Górze|Ratusz]] – po lewej stronie widoczne jest południowe wejście do Kościoła Matki Boskiej Częstochowskiej]]
Zielona Góra jest miastem zabytkowym, z racji niewielkich zniszczeń wojennych pozostała tutaj cała przedwojenna zabudowa miejska. Szczególne walory estetyczne posiada Stare Miasto oraz przedwojenne wille wzdłuż alei Niepodległości, reprezentacyjnego traktu miejskiego. Znajduje się tu też wiele budynków o unikalnej architekturze – dzieła berlińskich architektów, jak np. teatr zaprojektowany przez Oskara Kaufmanna. Oprócz pięknych niewielkich kamienic w najstarszej części miasta, jest tu też wiele budynków postindustrialnych dostosowanych do nowych funkcji, np. [[loft]]y w okolicach ulicy Fabrycznej czy część budynków Fabryki Wełny zaadaptowane na centrum handlowe. Centrum miasta jest obecnie rewitalizowane.
[[Plik:697835 kaplica pienieznego.JPG|mały|[[Kościół Najświętszej Maryi Królowej Polski w Zielonej Górze|Kościół Najświętszej Maryi Królowej Polski]]]]
Linia 131 ⟶ 134:
[[Plik:Obserr16.jpg|mały|[[Wieża Braniborska]]]]
Według rejestru [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|Narodowego Instytutu Dziedzictwa]] na listę [[zabytek|zabytków]] wpisane są<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/LBS-rej.pdf|tytuł=Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego – stan na 31.12.2012 r|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|strony=91–102|data dostępu=24.2.13}}</ref>:
* stare miasto
* [[konkatedra]] – kościół rzymskokatolicki parafialny pod wezwaniem [[Konkatedra św. Jadwigi Śląskiej w Zielonej Górze|św. Jadwigi Śląskiej]], Plac ks. bpa Wilhelma Pluty, datowany na drugą połowę XIII wieku, z lat 1372–1394, 1572 roku, z połowy XIX wieku, jest najstarszym zabytkiem architektonicznym w mieście; [[kościół halowy]]
* kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pod wezwaniem [[Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej w Zielonej Górze|MB Częstochowskiej]], szachulcowy, zbudowany w latach 1743–1777 jako zbór ewangelicki; wieżę dostawiono kilkanaście lat później. Znajdują się w nim m.in. [[barok]]owy [[ołtarz]] główny, kamienna rokokowa [[chrzcielnica]] oraz szereg rzeźbionych płyt epitafijnych, ul. Mickiewicza
Linia 276 ⟶ 279:
{{Osobny artykuł|Winobranie w Zielonej Górze}}
 
Zielona Góra znana jest jako polska stolica wina. JestDawniej był to najdalej wysunięty na północ obszar w Europie z uprawą winorośli. Bogate tradycje produkcji wina w przeszłości obecne były w gospodarce i krajobrazie przestrzennym, a dziś odżywają na winnicach położonych w otoczeniu miasta.
 
Pierwsza wzmianka o uprawie winorośli pochodzi z 1314 r. Wiadomo też, że początkowo winną latorośl uprawiali zakonnicy. Dopiero za ich przykładem winnice zaczęli zakładać w swych włościach możnowładcy, a długo po nich zwykli mieszkańcy. Należy przypuszczać, ze uprawa winogron oraz tradycja hucznych obchodów winobrania stały się popularne, dopiero gdy winnice założyły zielonogórskie rodziny.
Linia 396 ⟶ 399:
 
; Zieleń miejska
Zielona Góra jest po Sopocie, drugim najbardziej zielonym miastem w Polsce. JejPo poszerzeniu granic miasta w 2015 tereny zielone zajmują 55 proc. powierzchni miasta. Z tego najważniejszymi terenami zielonymi są lasy okalające miasto. Parki zajmują jedynie 0,12 proc. powierzchni Zielonej Góry<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2020-07-28 |opublikowany = zielonagora.wyborcza.pl |url = https://zielonagora.wyborcza.pl/zielonagora/7,35182,25060602,cala-prawda-o-zieleni-w-zielonej-gorze-czy-naprawde-mamy-jej.html?disableRedirects=true}}</ref>. [[Plik:Millenium Park in Zielona Góra.jpg|mały|[[Park Tysiąclecia (Zielona Góra)|Park Tysiąclecia]]]]
* [[Park Piastowski (Zielona Góra)|Park Piastowski]] – jeden z największych parków w Zielonej Górze; występują w nim liczne pomniki przyrody, a bliski kontakt z lasem powoduje, że jest zamieszkiwany przez wiewiórki.
* [[Park Świętej Trójcy]] – teren byłego cmentarza niemieckiego; znajduje się w centrum miasta, wśród wielu współczesnych bloków mieszkalnych;
Linia 577 ⟶ 580:
Ponadto na terenie miasta swoją siedzibę mają m.in. [[Cinkciarz.pl]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Wielowalutowe usługi finansowe |data dostępu = 2020-02-11 |opublikowany = Cinkciarz.pl |url = https://cinkciarz.pl/ |język = pl}}</ref>, [[eobuwie.pl]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Modne buty damskie, męskie, dziecięce oraz torebki {{!}} eobuwie.pl |data dostępu = 2020-02-11 |opublikowany = eObuwie |url = https://www.eobuwie.com.pl/ |język = pl}}</ref> czy [[Denley.pl]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Moda męska – odzież męska – sklep online {{!}} Denley.pl |data dostępu = 2020-02-11 |opublikowany = www.denley.pl |url = https://www.denley.pl/main-pol.html}}</ref>.
 
Od 2005 na terenie miasta znajduje się utworzona przez władze [[Strefa Aktywności Gospodarczej „Spalony Las” w Zielonej Górze|Strefa Aktywności Gospodarczej „Spalony Las”]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Strefa Aktywności Gospodarczej |data dostępu = 2020-02-07 |opublikowany = Inwestycje Zielona Góra |url = https://inwestycjezielonagora.pl/inwestycje/strefa-aktywnosci-gospodarczej |język = pl}}</ref> oraz od 2010 w dzielnicy Nowy Kisielin [[Lubuski Park Przemysłowo-Technologiczny]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Geneza powstania {{!}} Lubuski Park Przemysłowo-Technologiczny |data dostępu = 2020-02-07 |opublikowany = lppt.pl |url = http://lppt.pl/geneza-powstania/}}</ref>, którego część jest podstrefą [[Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna|Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej]]<ref>{{Cytuj |tytuł = LPPT – strefa ekonomiczna w Nowym Kisielinie |data dostępu = 2020-02-07 |opublikowany = Inwestycje Zielona Góra |url = https://inwestycjezielonagora.pl/inwestycje/lppt-strefa-ekonomiczna-w-nowym-kisielinie |język = pl}}</ref>. Tu działa m.in. zielonogórska firma [[Ekoenergetyka|Ekoenergetyka -Polska spS.A.|Ekoenergetyka-Polska z oS.oA.]], która jest europejskim liderem w projektowaniu i produkcji stacji szybkiego ładowania autobusów elektrycznych<ref>{{Cytuj |tytuł = Strona główna |data dostępu = 2020-02-10 |opublikowany = Ekoenergetyka-Polska Sp. z o.o. |url = https://ekoenergetyka.com.pl/pl/ |język = pl}}</ref>. W lutym 2020 przy siedzibie firmy został otwarty [[Ekoen]] – pierwsza w Polsce, najnowocześniejsza w Europie stacja paliw alternatywnych dla samochodów elektrycznych<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2020-02-10 |opublikowany = zielonagora.wyborcza.pl |url = https://zielonagora.wyborcza.pl/zielonagora/7,35182,25672349,glosna-inwestycja-w-zielonej-gorze-dziala-juz-pierwsza-w-polsce.html?disableRedirects=true}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Ekoenergetyka otwiera Ekoen. Nowe podejście do ładowania pojazdów EV |data dostępu = 2020-02-10 |opublikowany = www.transport-publiczny.pl |url = https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/ekoenergetyka-otwiera-ekoen-nowe-podejscie-do-ladowania-pojazdow-ev-zdjecia-63793.html |język = pl}}</ref>.
 
W 2019 w Zielonej Górze powstał oddział Centrum Badań Kosmicznych PAN<ref>{{Cytuj |tytuł = W Lubuskiem powstanie Park Technologii Kosmicznych i oddział CBK PAN |data dostępu = 2020-02-07 |opublikowany = www.urania.edu.pl |url = https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/w-lubuskiem-powstanie-park-technologii-kosmicznych-i-oddzial-cbk-pan |język = pl}}</ref>, którego celem ma być wykształcenia kadry naukowej, na której będzie się opierać działalność laboratoriów badawczych powstającego w mieście Parku Technologii Kosmicznych. W jego ramach powstanie siedem laboratoriów, które mają być gotowe do końca 2021 roku<ref>{{Cytuj |tytuł = Pierwsza firma w Parku Technologii Kosmicznych już jest. Co dalej? |data = 2019-09-11 |data dostępu = 2020-02-07 |opublikowany = plus.gazetalubuska.pl |url = https://plus.gazetalubuska.pl/pierwsza-firma-w-parku-technologii-kosmicznych-juz-jest-co-dalej/ar/c1-14416111 |język = pl}}</ref>.
Linia 637 ⟶ 640:
== Edukacja ==
[[Plik:Zielona Góra, ul. Licealna 9 (rektorat).jpg|mały|Budynek rektoratu [[Uniwersytet Zielonogórski|Uniwersytetu Zielonogórskiego]]]]
Na terenie Zielonej Góry funkcjonuje 31 publicznych przedszkoli prowadzonych przez miasto oraz 6 oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w publicznych szkołach podstawowych prowadzonych przez miasto<ref>{{cytuj stronę| url = http://bip.zielonagora.pl/akty/1/11436/w_sprawie_ustalenia_sieci_publicznych_przedszkoli_i_oddzialow_przedszkolnych_w_szkolach_podstawowych_prowadzonych_przez_Miasto_Zielona_Gora/| tytuł =bip.zielonagora.pl |autor =|opublikowany = |data = |język = |data dostępu = 2019-11-07}}</ref>, ponadto działa 25 publicznych szkół podstawowych w tym: Szkoła Mistrzostwa Sportowego oraz Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I stopnia, a także 25 publicznych szkół ponadpodstawowych w tym: 9 liceów ogólnokształcących, 5 techników, 4 branżowe szkoły I stopnia, 2 branżowe II stopnia i 7 szkół policealnych prowadzonych przez Miasto Zielona Góra<ref>{{cytuj stronę| url = http://bip.zielonagora.pl/akty/1/11084/w_sprawie_ustalenia_planu_sieci_publicznych_szkol_podstawowych_oraz_okreslenia_granic_obwodow_publicznych_szkol_podstawowych_od_dnia_1_wrzesnia_2019_roku__EF_BB_BF/| tytuł =bip.zielonagora.pl |autor =|opublikowany = |data = |język = |data dostępu = 2019-10-30}}</ref><ref>{{cytuj stronę| url = http://bip.zielonagora.pl/akty/1/11397/w_sprawie_ustalenia_planu_sieci_publicznych_szkol_ponadpodstawowych_i_specjalnych_majacych_siedzibe_na_obszarze_Miasta_Zielona_Gora/| tytuł =bip.zielonagora.pl |autor =|opublikowany = |data = |język = |data dostępu = 2019-10-30}}</ref>.
 
Największą szkołą wyższą funkcjonującą w mieście jest [[Uniwersytet Zielonogórski]] powstały w 2001 r. z połączenia [[Politechnika Zielonogórska|Politechniki Zielonogórskiej]] i [[Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze|Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego]].
Linia 701 ⟶ 704:
=== Bachusiki ===
[[Plik:Ciekawek.jpg|left|thumb|Bachusik Ciekawek]]
[[Plik:Ratuno21w.jpg|mały|Stary Rynek i [[Ratusz w Zielonej Górze|Ratusz]] nocą]]
Odsłonięcie [[Pomnik Bachusa w Zielonej Górze|pomnika Bachusa]] w 2010 zapoczątkowało serię bachusikiów – małych figurek ustawianych w różnych częściach miasta. Są jednym z głównych produktów turystycznych Zielonej Góry. Mają propagować jej tradycje winiarskie. W Visit Zielona Góra – Centrum Informacji Turystycznej można otrzymać mapkę bachusików, która doprowadzi do wszystkich figurek<ref>{{Cytuj |tytuł = Visit Zielona Góra |data dostępu = 2020-07-15 |opublikowany = www.cit.zielona-gora.pl |url = http://www.cit.zielona-gora.pl/article,pl,99,bachusiki.html}}</ref>. Podróż szlakiem bachusików jest także dobrym sposobem na zwiedzenie miasta.