MV Montevideo Maru: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
całkowicie nowy artykuł
 
→‎Zatopienie: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 71:
28 maja 1942 roku „Montevideo Maru” wypłynął z [[Surabaja|Surabaji]] na [[Jawa|Jawie]], by 9 czerwca zacumować w [[Rabaul]]u<ref name="DS"/>. Trzynaście dni później na statek załadowano ponad tysiąc [[Australia|Australijczyków]]: żołnierzy i cywilów, których Japończycy wzięli do niewoli po zdobyciu [[Nowa Brytania|Nowej Brytanii]] i [[Nowa Irlandia|Nowej Irlandii]]<ref name ="NAU">{{Cytuj stronę|url=https://www.news.com.au/news/dark-days-of-wwii-in-rabaul-retold/news-story/b8f12ff90eb725be1485ce335d63c254?sv=58f8f03980f12b9f93e4dec5183c9919|tytuł= Dark days of WWII in Rabaul retold|opublikowany= news.com.au|data=2009-10-06|data dostępu=2020-11-14|język=en}}</ref>. Mimo że „Montevideo Maru” przewoził jeńców wojennych, Japończycy nie wystąpili do [[Alianci (II wojna światowa)|aliantów]] o zagwarantowanie jednostce bezpiecznego przejścia, nie zapewnili jej także eskorty<ref name="AWM"/>, ani stosownych oznaczeń<ref name ="NAU"/>.
 
Po wyjściu z Rabaulu „Montevideo Maru” minął od wschodu [[Filipiny|Archipelag Filipiński]], po czym obrał kurs na wyspę [[Hajnan]]<ref name="AWM"/>. 30 czerwca, krótko po godzinie 22:00, nieopodal północno-zachodniego wybrzeża [[Luzon]]u, zygzakujący i zaciemniony statek został dostrzeżony przez [[United States Navy|amerykański]] [[okręt podwodny]] [[USS Sturgeon (SS-187)|USS „Sturgeon”]]. Przez blisko cztery godziny amerykańska jednostka nie była w stanie dogonić szybko płynącego statku, jednakże w pewnym momencie „Montevideo Maru” zwolnił, co pozwoliło „Sturgeonowi” zbliżyć się na odległość strzału<ref name="DS"/>. 1 lipca o godzinie 2:29 nad ranem dwie z czterech wystrzelonych [[Torpeda|torped]] dosięgły japońską jednostkę. Dzieła zniszczenia dopełniła eksplozja zbiornika paliwa na rufie. Statek zatonął po jedenastu minutach. Nie ocalał żaden z australijskich jeńców i internowanych, którym japońska załoga najprawdopodobniej nawet nie próbowała udzielić pomocy. Spośród 88 Japończyków{{u|uwaga2}}, którzy znajdowali się na statku, siedemnastu przeżyło katastrofę i późniejszy marsz przez filipińską [[Dżungla|dżunglę]]<ref name="AWM"/>. Yoshiaki Yamaji, japoński marynarz który przeżył katastrofę, wspominał po latach, że unoszący się na falach Australijczycy do końca zachowali ducha, śpiewając ''[[Auld Lang Syne]]'' tonącym w ładowniach kolegom<ref name ="ALS">{{cytuj stronę|url=https://www.smh.com.au/world/still-haunted-by-song-of-doomed-diggers-20091110-i7iz.html|autor=John Huxley|tytuł=Still haunted by song of doomed diggers|opublikowany=smh.com.au|data dostępu=2020-11-19|data=2009-11-11|język=en}}</ref>.
 
Po zakończeniu wojny australijski śledczy, mjr Harold S. Williams, odnalazł i przetłumaczył na język angielski zapisaną w [[Katakana|katakanie]] listę pasażerów „Montevideo Maru”, którą Cesarska Marynarka Wojenna przekazała 6 stycznia 1943 roku Biuru ds. jeńców wojennych przy japońskim Ministerstwie Wojny. Z raportu, który Williams przesłał do Australii, wynikało, że na pokładzie statku znajdowało się 845 jeńców (178 podoficerów i 667 szeregowców) oraz 208 cywilów – łącznie 1053 osoby. W ciągu kolejnych kilkudziesięciu lat liczba ta była wielokrotnie przywoływana w publikacjach poświęconych losom statku i przewożonych nim jeńców. Z dokładnej analizy oryginalnych dokumentów, które rząd Japonii przekazał do Australii w 2012 roku, wynika jednak, że japońska lista zawierała dane 209 cywilów, co oznaczałoby, że na statek zaokrętowano w rzeczywistości 1054 Australijczyków<ref name="NAA">{{cytuj stronę|url=http://montevideomaru.naa.gov.au/about/|tytuł=About the list|opublikowany=montevideomaru.naa.gov.au|data dostępu=2020-11-17|język=en}}</ref>. Zarówno liczba, jak i personalia australijskich pasażerów wciąż nie mogą być jednak uznane za ostatecznie potwierdzone<ref name="AWM"/><ref name="NAA"/>. Zatopienie „Montevideo Maru” jest uznawane za największą katastrofę morską w historii Australii<ref name="DS"/><ref name ="NAU"/><ref name ="SMH">{{Cytuj stronę|url= https://www.smh.com.au/national/mick-and-bill-and-the-others-remembered-20070127-gdpc62.html|autor=Alan Ramsey|tytuł= Mick and Bill and the others remembered |opublikowany=smh.com.au|data=2007-01-27|data dostępu=2020-11-14|język=en}}</ref>.