Breda (przedsiębiorstwo): Różnice pomiędzy wersjami

'''Breda''' (pełna nazwa: '''Ing. Ernesto Breda e C.''', od 1899 roku '''Società Italiana Ernesto Breda per Costruzioni Meccaniche''', od 1952 roku '''Finanziaria Ernesto Breda S.p.A.''') – wielobranżowe [[Włochy|włoskie]] wielobranżowe przedsiębiorstwo działające głównie w [[przemysł ciężki|przemyśle ciężkim]]. W trakcie swojego ponad stuletniego istnienia zajmowało się się m.in. produkcją lokomotyw i, wagonów, samolotów, samochodów ciężarowych, motocykli, maszyn rolniczych i budowlanych, przemysłem metalurgicznym, stoczniowym i zbrojeniowym. Siedziba firmy mieściła się w [[Mediolan]]ie.

Przedsiębiorstwo bardzo szybko rozszerzyło działalność, podejmując się budowy [[lokomotywa|lokomotyw]]. Zostało jednym z pierwszych, a zarazem największym producentem tych maszyn na terenie Włoch. Ernesto Breda w tym celu znacznie rozbudował przedsiębiorstwo, tworząc nowe zakłady oraz inwestując w nowe technologie i specjalistyczne linie produkcyjnemaszyny, dzięki czemu uniezależnił się od poddostawców. W 1891 roku zakłady Bredy wygrały swój pierwszy zagraniczny przetarg na dostawę 22 lokomotyw do [[Rumunia|Rumunii]], przełamując monopol na europejskim rynku budowy i sprzedaży tych maszyn ze strony firm niemieckich i angielskich.

Pod koniec XIX wieku Breda, wciąż dywersyfikując ofertę swojego przedsiębiorstwa, rozpoczął produkcję wagonów kolejowych oraz tramwajów. Przewidując rychłynadchodzącą proces mechanizacji włoskiegomechanizację rolnictwa, przystąpił także do produkcji maszyn rolniczych, takich jak [[młocarnia|młocarnie]] i [[lokomobila|lokomobile]].

W 1904 roku przedsiębiorstwo zatrudniało już koło 4000 robotników, co oznaczało dziesięciokrotny wzrost zatrudnienia w ciągu niecałych dwudziestu lat. Zakład w Mediolanie obejmował 20 sekcji, w których łącznie działało 631 maszyn. Rozwój przedsiębiorstwa wymagał pilnej rozbudowy infrastruktury, w związku z czym Ernesto Breda w 1905 roku zakupił grunty w okolicach położonych pod Mediolanem miejscowości [[Niguarda]] i [[Sesto San Giovanni]]. Powstały tam wkrótce dwa nowe zakłady, które były głównym zapleczem produkcyjnym przedsiębiorstwa aż do końca jego istnienia. W 1908 roku firma świętowała wyprodukowanie swojej tysięcznej lokomotywy. Choć głównym odbiorcą stały siębyły włoskie koleje państwowe, Breda realizowała także dostawy lokomotyw do Belgii, Danii i Serbii.

Podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] Breda stała się dla włoskiego państwa przedsiębiorstwem strategicznym. Produkcja lokomotyw i taboru kolejowego została utrzymana, ale w pozostałym zakresie firma przestawiła się na wytwarzanie uzbrojenia i materiałów dla wojska. Fabryka w Mediolanie podjęła produkcję [[obrabiarka|obrabiarek]], a później armat, haubic i moździerzy, a wreszcie torped. Fabryki w Sesto San Giovanni i NiguardzieNiguarda, które znacznie powiększono, zajęły się głównie produkcją wszelkiego rodzaju amunicji, bomb lotniczych i pocisków artyleryjskich. W Sesto San Giovanni uruchomiono nową stalownię z dwoma piecami oraz zespołem walcowni, która produkowała stal do produkcji broni i pocisków. Pod koniec wojny Breda zaczęła budować okręty (po przejęciu stoczni Marghera pod [[Wenecja|Wenecją]]), a także na podstawie licencji samoloty [[Caproni]] oraz silniki lotnicze [[Fiat]]a, osiągając miesięczną produkcję około 100 samolotów. Zakłady Bredy zatrudniały ówcześnie około 10 000 pracowników.

W momencie wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] przedsiębiorstwo podzielone było na osiem oddziałów: I w Sesto San Giovanni zajmował się elektromechaniką oraz produkcją lokomotyw, maszyn i pojazdów, II w Sesto San Giovanni zajmował się produkcją taboru kolejowego, III w Sesto San Giovanni stanowiłzajmował kuźniesię [[Obróbka metali|obróbką metali]], IV w Sesto San Giovanni zajmował się hutnictwem i wyrobem stali, V w [[Bresso]], [[Cinisello Balsamo]], Niguarda i Sesto San Giovanni zajmował się produkcją samolotów, VI w [[Brescia|Brescii]] zajmował się produkcją broni, VII w Torre Gaia pod [[Rzym]]em zajmował się produkcją broni, VIII w Merghera pod Wenecją zajmował się produkcją okrętów.

Zakończenie II wojny światowej oznaczało radykalny spadek zamówień, konieczność przejścia z produkcji wojennej na produkcję czasów pokoju oraz pilną potrzebę odbudowy fabryk ze zniszczeń spowodowanych alianckimi nalotami. Breda wpadła w poważne kłopoty finansowe, co oznaczało konieczność restrukturyzacji przedsiębiorstwa. W ciągu kilku lat po wojnie Breda sprzedała stocznię podw WenecjąWenecji oraz zamknęła swoje zakłady lotnicze.

W 1952 roku Breda oraz poszczególne jej oddziały zostały przekształcone w spółki akcyjne, tworzące [[holding]] pod nazwą '''"Finanziaria Ernesto Breda S.p.A."'''. W związku z utrzymującymi się problemami finansowymi ostatecznie przedsiębiorstwo zostało przejęte przez państwo, wchodząc w 1962 roku w skład kontrolowanego przez włoski skarb państwa wielkiego holdingu przemysłowego EFIM. Podstawowa działalność przedsiębiorstwa była nadal skoncentrowana na przemyśle zbrojeniowym, nie mniej ważną jej częścią była jednak także produkcja środków transportu publicznego, w tym pojazdów szynowych, autobusów i trolejbusów.

Spółki wchodzące w skład holdingu Breda, jak i całego EFIM, mimo pomocy państwa okazały się trwale nierentowne, a ich zadłużenie stale rosło, co skutkowało w latach 80. XX wieku zmniejszaniem zatrudnienia oraz ograniczaniem produkcji i wielkości zakładów. Kolejne spółki były stopniowo zamykanelikwidowane lub sprzedawane. Ostatecznie włoskie ministerstwo skarbu w 1994 roku podjęło decyzję o likwidacji EFIM, co wiązało się także z likwidacją Bredy. W toku postępowania likwidacyjnego jej majątek wholdingu większościBreda został nabytysprywatyzowany. przezNajwiększą jego część, tj. spółki zajmujące się produkcją taboru kolejowego, środków transportu publicznego, silników przemysłowych oraz uzbrojenia, zostały sprzedane grupie [[Leonardo S.p.A.|Finmeccanica]]. Mediolańskie fabryki i zakłady Bredy, tworzące największy kompleks przemysłowy miasta, w końcuwiększości zostały zamknięte. Pozostał po nich rozległy postindustrialny obszar, który wod początku XXI wieku stopniowo jest przekształcanyzagospodarowywany m.in. pod budownictwo mieszkaniowe.