Konflikt w Tigraju: Różnice pomiędzy wersjami

Od zakończenia [[Wojna domowa w Etiopii|wojny domowej w Etiopii]] krajem rządził [[Etiopski Ludowo-Rewolucyjny Front Demokratyczny]], będący koalicją kilku mniejszych partii. Wybijającym się ugrupowaniem oraz trzonem koalicji był [[Tigrajski Ludowy Front Wyzwolenia]], którego członkowie, często weterani wojny domowej, zajmowali prominentne stanowiska w rządzie i dominowali na arenie krajowej<ref>{{cytuj stronę| url=https://www.bbc.com/news/world-africa-54826875 | tytuł=Tigray crisis: Why there are fears of civil war in Ethiopia | opublikowany=BBC | język=en |data dostępu=2020-11-16}}</ref>. Od momentu wyboru na premiera [[Abiy Ahmed Ali|Abiya Ahmeda Aliego]], wywodzącego się z ludu [[Oromowie|Oromo]], TFLD zaczął tracić na znaczeniu. Tigrajscy urzędnicy skarżyli się na marginalizowanie oraz niesłuszne oskarżenia o [[Korupcja|korupcję]]. Oliwy do ognia dolał sam premier, gdy lata 1991–2018 nazwał „27-leciem ciemności”<ref>{{cytuj stronę| url=https://www.nytimes.com/2020/11/05/world/africa/ethiopia-war-tigray.html | tytuł=Ethiopia Escalates Fight Against Its Powerful Tigray Region | język=en | opublikowany=nytimes.com| data dostępu=2020-11-16}}</ref>. Dodatkowo pod koniec 2019 r. powołał do życia nową partię, mającą zastąpić istniejącą koalicję. W skład partii weszło większość ugrupowań koalicyjnych, jednakże TFLW nie zgodził się na połączenie i po raz pierwszy od 1991 znalazł się poza rządem<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.aljazeera.com/opinions/2019/12/5/why-abiy-ahmeds-prosperity-party-could-be-bad-news-for-ethiopia |tytuł = Why Abiy Ahmed’s Prosperity Party could be bad news for Ethiopia |opublikowany = [[Al-Dżazira]] |język = en |data dostępu = 2020-11-11}}/.</ref>. Napięcia pomiędzy rządem a władzami TLFW zaczęły narastać we wrześniu 2020, gdy władze [[Tigraj]]u zdecydowały się przeprowadzić regionalne referendum pomimo sprzeciwu premiera, wynikającego z trwania [[Pandemia COVID-19|pandemii koronawirusa]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.aljazeera.com/news/2020/11/6/ethiopia-on-the-edge-as-conflict-breaks-out-in-tigray |tytuł = Ethiopia on the edge as conflict breaks out in Tigray |opublikowany = [[Al-Dżazira]] |język = en |data dostępu = 2020-11-11}}</ref>. 3 listopada parlament federalny zaproponował uznanie TLFW za [[Terroryzm|organizację terrorystyczną]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.bbc.com/news/world-africa-54805088 |tytuł = Tigray crisis: Ethiopia orders military response after army base seized |język = en |opublikowany = [[BBC]] |data dostępu = 2020-11-11}}</ref>.

4 listopada premier [[Abiy Ahmed Ali]] poinformował o rozpoczęciu interwencji militarnej, jako odpowiedź rządu na zajęcie bazy wojskowej przez zbrojnę ramię TFLW<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.reuters.com/article/us-ethiopia-conflict/ethiopia-sends-army-into-tigray-region-heavy-fighting-reported-idUSKBN27K0ZS?il=0 |tytuł = Ethiopia sends army into Tigray region, heavy fighting reported |język = en |opublikowany = [[Reuters]] |data dostępu = 2020-11-11}}</ref>. Przejęta miała zostać baza wojskowa w ponad 300-tysięcznym [[Mekelie]], położonym niedaleko granicy z [[Erytrea|Erytreą]]. Premier informował, że siły TFLW przejęły m.in. składy amunicji artyleryjskiej<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.defence24.pl/etiopia-wojskowa-odpowiedz-w-bogatym-regionie-kraju-komentarz |tytuł = Etiopia: wojskowa odpowiedź w bogatym regionie kraju |autor = Jacek Raubo |opublikowany = defence24.pl |język = pl |data dostępu = 2020-11-14}}</ref>. W regionie ogłoszony został stan wyjątkowy na okres sześciu miesięcy<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.aljazeera.com/news/2020/11/4/ethiopia-declares-state-of-emergency-in-opposition-tigray-region |tytuł = Ethiopia declares state of emergency in opposition-ruled Tigray |opublikowany = Al-Dżazira |język = en |data dostępu = 2020-11-14}}</ref>. Zamknięte zostały wszystkie lotniska oraz węzły komunikacyjne. Zablokowany został dostęp do internetu[[internet]]u oraz sieci telefonicznej. Na prośbę rządu w [[Addis Abeba|Addis Abebie]], Sudan zamknął granicę z Etiopią, odcinając Tigraj od pomocy z zewnątrz<ref name="koflikty">{{cytuj stronę |url = https://www.konflikty.pl/aktualnosci/wiadomosci/etiopia-tigraj-zagranice-jatrzenie/ |tytuł = Etiopia chce rozbroić Tigraj, oskarża zagranicę o jątrzenie |autor = Konrad Gadera |opublikowany = konflikty.pl |data dostępu = 2020-11-14}}</ref>. Dwa dni później premier Ali poinformował o rozpoczęciu nalotów na region<ref>{{cytuj stronę |url = https://apnews.com/article/abiy-ahmed-ethiopia-airstrikes-tigray-7a392abc35ea28ecc6566dece1264733 |tytuł = Ethiopian PM announces airstrikes in country’s Tigray region |język = en |opublikowany = apnews.com |data dostępu = 2020-11-14}}</ref>. 8 listopada służby prasowe powiązane z rządem poinformowały o zwolnieniu szefa MSZ, szefa sztabu armii oraz szefa wywiadu. Nowym szefem sztabu został generał-porucznik [[Birhanu Jula Gelalcha]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://polskieradio24.pl/5/1223/Artykul/2616640,Etiopii-grozi-wojna-domowa-Premier-zwalnia-najwazniejszych-urzednikow |tytuł = Etiopii grozi wojna domowa. Premier zwalnia najważniejszych urzędników |język = pl |opublikowany = polskieradio.pl |data dostępu = 2020-11-14}}</ref>. 9 listopada źródła wojskowe poinformowały o „setkach zabitych”. Przedstawiciele wojskowi poinformowali o ponad 500 ofiarach po stronie sił Tigraju<ref name="ofiary">{{cytuj stronę |url = https://www.defence24.pl/etiopia-setki-ofiar-ofensywy-w-tigraju |tytuł = Etiopia: setki ofiar ofensywy w Tigraju |język = pl |opublikowany = defence24.pl |data dostępu = 2020-11-14}}</ref>. Jednocześnie pracownicy [[Amnesty International]] poinformowali o możliwej masakrze, która miała dokonać się w miejscowości [[Mai-Kadra]]. Zasztyletowanych zostało „dziesiątki, a może setki” osób<ref>{{cytuj stronę |url = https://wiadomosci.wp.pl/etiopia-amnesty-international-donosi-o-setkach-zmasakrowanych-cywilow-w-tigraju-6575092180503520a |tytuł = Etiopia. Amnesty International donosi o setkach zmasakrowanych cywilów w Tigraju |język = pl |opublikowany = wp.pl |data dostępu = 2020-11-14}}</ref>. 12 listopada Ali poinformował o „wyzwoleniu zachodniego Tigraju”. Jednocześnie stwierdził, że znaleziono ciała żołnierzy etiopskich zabitych przez wojska Tigraju<ref>{{cytuj stronę |url = https://tvn24.pl/swiat/etiopia-tigraj-premier-abiy-ahmed-zachod-regionu-zdobyty-4748995 |tytuł = Setki ofiar, oskarżenia o egzekucje. „Zachodni Tigraj został wyzwolony” |opublikowany = tvn24.pl |język = pl |data dostępu = 2020-11-14}}</ref>. Dzień później władze Tigraju poinformowały o ostrzelaniu rakietowym dwóch lotnisk w regionie [[Amhara]]. Zaatakowane zostały porty lotnicze w miastach [[Gondra]] i [[Bahyr Dar]]. Podczas ataku zginąć miały dwie osoby, zaś 15 zostało rannych<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.aljazeera.com/news/2020/11/14/ethiopia-says-tigray-forces-fired-into-neighbouring-region |tytuł = Ethiopia: Tigray forces target airports, threaten Eritrea |język = en |opublikowany = Al-Dżazira |data dostępu = 2020-11-14}}</ref>.

W niedzielę 15 listopada władca Tigraju [[Debretsion Gebremichael]] poinformował o ostrzelaniu rakietowym lotniska w sąsiedniej Erytrei, zlokalizowanego w pobliżu stolicy kraju [[Asmara|Asmary]]. Była to odpowiedź na pomoc, jaką wojska Erytrei miały udzielić Etiopii. Gebremichael powiedział agencji [[Reuters]], że jego oddziały od kilku dni walczyły z 16 dywizjami erytrejskiej armii. Jednocześnie zdementował informacje o wkroczeniu wojsk TFLW-u do Erytrei<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.aljazeera.com/news/2020/11/15/rockets-fired-from-ethiopias-tigray-region-hit-eritrean-capital |tytuł = Ethiopia: Tigray leader confirms bombing Eritrean capital |opublikowany = Al-Dżazira |język = en |data dostępu = 2020-11-15}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url = https://www.bbc.com/news/world-africa-54942546 |tytuł = Ethiopia Tigray crisis: Rockets hit outskirts of Eritrea capital |język = en |opublikowany = BBC |data dostępu = 2020-11-15}}</ref>. Dodatkowo władze TFLW oskarżyły [[Zjednoczone Emiraty Arabskie]] o wysłanie nad terytorium konfliktu [[Bezzałogowy statek powietrzny|bezzałogowych statków powietrznych]] z miejscowości [[Asab]] w Erytrei, które miały wspomagać siły rządowe<ref>{{cytuj stronę| url=https://www.defence24.pl/rakiety-z-tigraj-spadly-w-tolicy-erytrei | tytuł=Rakiety z Tigraj spadły w stolicy Erytrei | opublikowany=defence24.pl| język=pl | data dostępu=2020-11-16}}</ref>. Tego samego dnia wojska rządowe wyzwoliły miasto [[Alamata]], położone w zachodniej części regionu. Siły TFLW uciekły z miasta "zabierając ze sobą około 10 tys więźniów<ref>{{cytuj stronę| url=https://www.aljazeera.com/news/2020/11/15/thousands-cross-into-sudan-to-escape-ethiopia-violence | tytuł=Ethiopia says new town seized in Tigray | język=en | data dostępu=2020-11-16 |opublikowany=Al-Dżazira}}</ref>.

Niestabilna sytuacja polityczna w sąsiednich państwach oraz trwające od lat konflikty, spowodowały, że Etiopia stała się jednym z największych ośrodków azylowych dla uchodźców na świecie. Na początku 2020 r. w kraju przebywało 735 204 uchodźców, głównie z [[Sudan Południowy|Sudanu Południowego]]. Tigraj był jednym z regionów, który gościł większą liczbę uchodźców<ref>{{cytuj stronę| url=https://reliefweb.int/report/ethiopia/ethiopia-country-refugee-response-plan-2020-2021 | tytuł=Ethiopia Country Refugee Response Plan 2020–2021 | opublikowany=eliefweb.int | autor=[[Wysoki komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców|UNHCR]]| język=en | data dostępu=2020-11-16}}</ref>. Wybuch konfliktu odwrócił diametralnie rolę: to obywatele Etiopii stali się [[Uchodźca|uchodźcami]]. Według danych [[Wysoki komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców|UNHCR]] z 13 listopada, ponad 14,5 tys dzieci, kobiet oraz mężczyzn uciekło przed wojną do Sudanu Południowego. Dodatkowo wielu Etiopczyków opuściło swoje domy i przedostało się w głąb kraju, gdzie nie toczą się walki. Jednocześnie znacznie pogorszyła się sytuacja 96 tysięcy uchodźców z Erytrei przebywających w Tigraju<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.unhcr.org/news/briefing/2020/11/5fae4aec4/humanitarian-crisis-deepens-amid-ongoing-clashes-ethiopias-tigray-region.html# | tytuł=Humanitarian crisis deepens amid ongoing clashes in Ethiopia’s Tigray region | data dostępu=2020-11-16 |opublikowany=unhcr.org | język=en fr es}}</ref>. 17 listopada dane UNHCR mówiły już o 27 tys uchodźców<ref name"unhcr">{{cytuj stronę| url=https://www.unhcr.org/news/briefing/2020/11/5fb391214/pace-ethiopian-refugee-arrivals-sudan-unseen-decades.html| tytuł=Pace of Ethiopian refugee arrivals in Sudan unseen in the last two decades | język=en fr| data dostępu=2020-11-17 | opublikowany=unhcr.org.pl}}</ref>. Ponad 600 osób, głównie obcokrajowców z organizacji międzynarodowych, zostało przewiezionych w dwóch [[Konwój|konwojach]] z Tigraju do stolicy państwa [[Addis Abeba|Addis Abeby]]<ref name="reuters17.11" />.