Kanonik: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m lit. |
|||
Linia 1:
[[Plik:Sint-Salvatorskapittel Bruges Precious Blood 2008.JPG|thumb|Kanonicy kapituły kolegiackiej w rodzajowych strojach chórowych]]
[[Plik:Dystynktorium kanonicki Gennadij Jerszow.JPG|thumb|Krzyż kanonicki [[Kościół św. Ignacego Loyoli w Gdańsku|Kapituły Kolegiackiej Staroszkockiej]] z wizerunkiem [[Święty Wojciech|Św. Wojciecha]], autor [[Giennadij Jerszow]]]]
'''Kanonik''' ([[łacina|łac.]] ''canonicus'') – [[średniowiecze|wczesnośredniowieczna]] nazwa [[duchowieństwo|duchownych]], żyjących według [[Reguły kanoniczne|reguł kanonicznych]] przy kościołach biskupich ([[katedra]]ch); obecnie kapłan uhonorowany tą godnością za szczególne zasługi dla [[diecezja|Kościoła lokalnego]], zobowiązany do sprawowania określonych obrzędów liturgicznych wraz z innymi kanonikami lub miejscowym [[biskup]]em<ref>{{cytuj stronę
Dawniej od kanoników nie wymagano posiadania [[Sakrament święceń|święceń]], lecz jedynie [[tonsura|tonsury]] (tzw. [[Kanonik świecki|kanonicy
Kanonicy tworzą [[Kapituła|kapituły]] katedralne oraz [[Kolegiata|kolegiackie]]. Zasadniczo dzielą się na:
* kanoników gremialnych (inaczej rzeczywistych, czyli tytularnych)
* kanoników ponadliczbowych (bez [[Prebenda|prebendy]])
* kanoników honorowych<ref>{{cytuj książkę |tytuł = Encyklopedia Katolicka, t. 8
== Strój ==
Prawo kanoniczne od 1972 roku odbiera kanonikom następujące przywileje dotyczące [[Strój chórowy|stroju chórowego]], dotychczas niekiedy stosowane<ref>{{Cytuj |tytuł = Per Instructionem |data dostępu = 2017-06-12 |opublikowany = www.shetlersites.com |url = http://www.shetlersites.com/clericaldress/perinstructionem.html}}</ref>: mantolet, pas z frędzlami, czerwone skarpety, buty z klamrami, fioletowe ''ferraiolone'', rokieta, mitra, pastorał, pierścień i pektorał. Ponadto zabroniony jest fioletowy mucet, chyba że kanonik jest biskupem – niebędący nimi kanonicy mają nosić mucety czarne lub szare z fioletowymi obszyciami. Strój chórowy kanonika według prawa kanonicznego określony jest tylko jako komża nałożona na sutannę właściwą jego randze (zupełnie czarna dla prezbitera bez dodatkowych godności, czarna z fioletowymi obszyciami i guzikami dla Kapelana Jego Świątobliwości
Powszechnie kojarzona z kanonikami sutanna [[Prałat|Kapelana Honorowego Jego Świątobliwości]] (z fioletowymi guzikami, obszyciami i pasem) oraz biret z fioletowym pomponem należą do elementów przewidzianych w statutach konkretnych kapituł, nie są zaś ani nieodzownymi ani obowiązkowymi elementami stroju kanonika patrząc pod kątem prawa kanonicznego. W przypadku, gdy dana kapituła nie miałaby w swym statucie określonych przywilejów co do stroju chórowego, kanonik będący prezbiterem bez dodatkowych godności nosiłby całkowicie czarną sutannę, czarny biret z czarnym pomponem, komżę, czarny lub szary mucet obszyty fioletowym sznurkiem oraz dystynktorium kapituły. Kanonikami gremialnymi i honorowymi mogą być jednak również [[Prałat|prezbiterzy z godnościami papieskimi]] (kapelani Jego Świątobliwości, prałaci honorowi Jego Świątobliwości, protonotariusze apostolscy nadliczbowi). Wówczas ważniejszy jest strój kanonika, jednakże wyłącznie przy czynnościach liturgicznych pełnionych w obrębie obowiązków kanonickich na terenie kapituły; poza jej terenem strój chórowy kanonika bez dodatkowych godności nie różni się od stroju zwykłego prezbitera i składa z czarnego biretu oraz komży. Analogicznie, kapłani z godnościami papieskimi w liturgii poza obrębem kapituły ubierają strój chórowy właściwy dla swojej godności, bez elementów stroju kanonika (mucetu, dystynktorium oraz ewentualnego biretu z kolorowym pomponem). Kanonikom honorowym danej kapituły przysługują te same przywileje dotyczące stroju, co kanonikom gremialnym, na takich samych zasadach.
Linia 23:
{| class="wikitable"
|colspan="2"| [[Plik:Canons - choir dresses.svg|center|940px]]
|-
|Przykłady strojów chórowych różnych kapituł kanoników, od lewej:
| |||