Bitwa pod Białołęką: Różnice pomiędzy wersjami

|konflikt = [[powstaniePowstanie listopadowe]]

|czas = [[24 lutego|24]]-–[[25 lutego]] [[1831]]

|miejsce = okolice [[Warszawa|WarszawyBiałołęka]]

|terytorium = [[Królestwo KongresowePolskie (kongresowe)|Królestwo Polskie]]

|strona1 = {{państwo|POL|powstanie[[Powstanie listopadowe}}|Powstańcy listopadowi]]

|strona2 = {{państwo|RUS|1858}}[[Imperium Rosyjskie]]

|straty1 = 450 -– I dzień<br />320 -– II dzień

|straty2 = 650 – I dzień<br />430 -– II dzień

|współrzędne = 52° 11′ 34.44″ N, 20° 53′ 22.92″ E

Zdecydowana postawa Polaków w [[I bitwa pod Wawrem|I bitwie]] pod [[Wawer|Wawrem]] w dniu [[19 lutego]] oraz w czasie pierwszego starcia w [[Bitwa o Olszynkę Grochowską|Olszynce Grochowskiej]] ([[20 lutego]]) zaskoczyła głównodowodzącego rosyjskiego, [[Iwan Dybicz Zabałkański|Iwana Dybicza Zabałkańskiego]]. Zdecydował się on użyć części swoich sił do uderzenia od tyłu na armię polską rozlokowaną w okolicach [[Grochów (Warszawa)|Grochowa]]. Wyznaczona została do tego zadania grupa wojsk (11 tys.tysięcy ludzi, 56 dział) pod dowództwem generała [[Iwan Szachowski|Iwana Szachowskiego]]. Miała ona za zadanie ruszyć na [[Białołęka|Białołękę]], a następnie na [[Bródno]].

Ze strony polskiej zadanie rozpoznania sił oraz zamiarów Szachowskiego, w dniu 23 lutego, wyznaczono pułkownikowi [[Antoni Jankowski|Antoniemu Jankowskiemu]]. Dowodził oddziałem w sile 2700 jazdy oraz 1200 piechoty. Pod [[Nieporęt]]em doznał on porażki i musiał się wycofać.

[[24 lutego]] w kierunku Białołęki wysłana została II Brygada 1. Dywizji Piechoty na czele z gen.generałem [[Kazimierz Małachowski|Kazimierzem Małachowskim]] (4200 piechoty, 6 dział). Zadanie dla niej było takie samo jak dla Jankowskiego, poza tym, Małachowski miał ubezpieczać odwrót dla sił poprzednika. Rosjanie zaatakowali Białołękę obsadzoną połączonymi siłami II brygady i grupy Jankowskiego ok.około godziny godz.&nbsp;14:00. Polacy mężnie przeciwstawiali się przeważającym siłom nieprzyjaciela, jednak ostatecznie zostali wyparci ze wsi.

Dowództwo polskie wysłało dla wsparcia grupy Małachowskiego brygadę generała [[Antoni Giełgud (1792-18311792–1831)|Antoniego Giełguda]] a naczelne dowództwo nad ugrupowaniem oddano w ręce generała [[Jan Krukowiecki|Jana Krukowieckiego]]. Siły te przybyły na plac boju przed zmierzchem. Nasilenie walk spadło. Utarczki pojedynczych grup żołnierzy trwały przez całą noc.

Dowództwo polskie podejrzewając, że gen.generał Krukowiecki dysponuje mniejszymi siłami niż Szachowski, rozkazuje mu strzec szlaków komunikacyjnych, nie podejmować działań zaczepnych, walczyć jedynie w przypadku gdyby Rosjanie zamierzali kontynuować marsz na główne siły polskie. Podobne rozkazy otrzymał od [[feldmarszałek|feldmarszałka]] Dybicza książę Szachowski. Miał on nie wznawiać walki, a w wypadku ataku przeważających sił polskich natychmiast się wycofać.

Nad ranem Szachowski oceniając, że Polacy dysponują przewagą liczebną zarządził odwrót w kierunku [[Marki|Marek]]. Ok.Około godziny godz.&nbsp;8.:00 kilka dział polskich ostrzelało sztab Szachowskiego aby uniemożliwić mu obserwację własnych pozycji. Rwące się do walki oddziały polskie uznały te wystrzały za początek bitwy. Pułki stojące w pierwszej linii przystąpiły do ataku. Naprzeciw siebie mieli już tylko część, nie wycofanych jeszcze, sił rosyjskich. Ogień Polskipolski zmusił je do pospiesznego odwrotu do Białołęki. Również we wsi skłębione wojsko rosyjskie nie było w stanie przeciwstawić się natarciu polskiemu. Rosjanie zostali odrzuceni w kierunku Nieporętu.

* {{Cytuj książkę | imię = Edmund | nazwisko = Callier | autor link = Edmund Callier | tytuł = Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831 | wydawca = Drukarnia Dziennika Poznańskiego | miejsce = Poznań | data = 1887 | strony = 22 | url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=6083&from=publication | odn = tak}}

* Wiesław Majewski, BKD, „Grochów 1831”, Wydawnictwo MON, Warszawa 1972.