Wikipedysta:Mariusz Swornóg/brudnopis/szybki atak: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
rozbudowa
rozbudowa
Linia 2:
[[Plik:Szybki atak (4).jpg|thumb|Utworzony przez zawodników ''trójkąt ataku'' powstający podczas przewagi 3 na 2. Zawodnik w pasie środkowym ma piłkę i stanowi dla przeciwników potrójne zagrożenie – może podać do zawodnika w pasie lewym bocznym, podać do zawodnika w pasie prawym bocznym lub samodzielnie oddać rzut.]]
 
'''Szybki atak''' (lub '''kontratak''') – jedna z form [[atak (koszykówka)|ataku]] w [[koszykówka|koszykówce]], polegająca na bardzo szybkim przemieszczeniu [[zawodnik (koszykówka)|zawodników]] atakujących w kierunku kosza przeciwnika w celu uzyskania liczebnej lub taktycznej przewagi i oddania rzutu z pozycji gwarantującej wysokie prawdopodobieństwo celności<ref name="Arlet161"/><ref name="Pozn62"/><ref name="GKKF"/><ref name="taktyka63"/>. Poprawnie wykonany kontratak stanowi jedną z najskuteczniejszych metod zdobywania punków w koszykówce<ref name="Arlet161"/><ref name="GKKF"/>. Ze względu na swą dynamikę, nieprzewidywalność oraz częstą agresywność, szybki atak jest uznawany za najbardziej widowiskową formę ataku w koszykówce<ref name="TK142"/><ref name="Arlet161"/>. Szybki atak może być niezorganizowany (intuicyjny) lub zorganizowany (jako element taktyki profesjonalnych koszykarzy)<ref name="PZK104"/>. Szybki atak jest uznawany za najbardziej naturalny, intuicyjny styl gry ofensywnej, z tego powodu jest często preferowany przez młodych, początkujących koszykarzy<ref name="Pozn62"/><ref name="PZK104"/>. W formie mocno zdyscyplinowanej stosowany jest również przez profesjonalne drużyny<ref name="Pozn62"/><ref name="PZK104"/>.
 
Głównym celem wykonywania szybkiego ataku jest uzyskanie przewagi liczebnej atakujących na połowie boiska przeciwnika, czego efektem ma być znacznie obniżona skuteczność wszelkich taktyk obronnych przeciwnika<ref name="TK142"/> lub ograniczenie możliwości zorganizowania przez przeciwnika jakiejkolwiek obrony<ref name="PZK104"/><ref name="taktyka63"/> i w rezultacie umożliwienie uzyskania przez atakujących najdogodniejszej pozycji do oddania celnego [[rzut (koszykówka)|rzutu]], której uzyskanie byłoby bardzo trudne lub niemożliwe podczas równowagi sił<ref name="Arlet161"/><ref name="taktyka63"/>. Najważniejszą cechą charakteryzującą szybki atak jest jak najszybsze przemieszczanie się piłki w kierunku kosza przeciwnika<ref name="taktyka63"/>.
 
Szybki atak może być rozpoczęty w dowolnym miejscu [[boisko (koszykówka)|boiska]]<ref name="Arlet161"/><ref name="PZK104"/> natychmiast po wejściu [[drużyna (koszykówka)|drużyny]] w [[posiadanie piłki]], a najkorzystniejszą sytuacją do rozpoczęcia tej formy ataku jest zebranie piłki z własnego [[konstrukcja do koszykówki|kosza]] po niecelnym [[rzut (koszykówka)|rzucie]] przeciwnika lub przechwycenie [[podanie (koszykówka)|podania]] przeciwnika<ref name="Pozn62"/> – lecz nie są to jedyne sytuacje mogące rozpocząć kontratak<ref name="Arlet161"/><ref name="Pozn62"/><ref name="PZK104"/><ref name="taktyka64"/>.
 
Według statystyk, szybki atak wykonywany jest najczęściej po wejściu w posiadanie piłki w wyniku zebrania piłki z tablicy lub przechwycenia podania<ref name="Arlet162"/>., Najczęścieja najczęściej występującą przewagą uzyskaną w wyniku kontrataku jest przewaga 3 na 2<ref name="Pozn65"/><ref name="Zdzisia67"/>.
 
== Cechy i struktura kontrataku ==
Szybki atak rozpoczyna się natychmiast po wejściu drużyny w [[posiadanie piłki]]<ref name="TK142"/><ref name="taktyka63"/>. Atakujący biegną w kierunku kosza przeciwnika najszybciej jak potrafią<ref name="Arlet161"/><ref name="PZK105"/><ref name="taktyka65"/>, cały czas uważnie obserwując [[piłka do koszykówki|piłkę]]<ref name="PZK105"/><ref name="taktyka65"/>. W szybkim ataku piłka przemieszcza się przede wszystkim w formie dalekich [[podanie (koszykówka)|podań]] (lecz ich zbyt duża liczba może spowolnić kontratak<ref name="PZK105"/>), a ewentualne [[kozłowanie]] odbywa się w formie ''[[kozłowanie#Rodzaje kozła|kozłowania przyspieszającego]]''<ref name="Arlet161"/><ref name="GKKF"/>, lecz początkowe akcje nie powinny opierać się na kozłowaniu<ref name="PZK105"/>. Wszystkie chwyty i podania piłki powinny odbywać się w pełnym biegu, z maksymalnym nakładem energii<ref name="Pozn66"/><ref name="PZK105"/>. Kierunek prowadzenia kontrataku powinien być nastawiony na wyprowadzenie piłki z obszaru o największym skupieniu liczby przeciwników<ref name="Zdzisia66"/>.
 
Na połowie przeciwnika szybki atak powinien być rozegrany sprawnie i szybko – liczba podań na połowie przeciwnika nie powinna przekroczyć dwóćh<ref name="Zdzisia68"/><ref name="PZK105"/>. W przeciwnym wypadku akcja będzie trwała zbyt długo i do obrony zdążą wrócić pozostali zawodnicy drużyny przeciwnej<ref name="Zdzisia68"/>.
Linia 17:
Szybki atak nie może być chaotyczny, powinien stanowić dobrze zorganizowane, przemyślane działanie, oparte na określonych regułach<ref name="TK144"/>. Taki atak nie może być jednak zbyt szczegółowo opracowany, ponieważ nie jest [[atak pozycyjny|atakiem pozycyjnym]] – musi pozostawić pewne elementy losowości, aby nie został przez przeciwnika rozpracowany i unieszkodliwiony<ref name="TK144"/>. Struktura szybkiego ataku składa się z czterech faz:
 
# '''przygotowanie ataku''' (opanowanie piłki i wykonanie pierwszego podania po wejściu zawodnika w [[posiadanie piłki]]);
# '''rozwinięcie ataku''' (odpowiednie rozmieszczenie i przemieszczenie zawodników oraz przeprowadzenie piłki przez linię środkową);
# '''zakończenie ataku''' (wykorzystanie przewagi i wykonanie rzutu do kosza);
# '''przedłużenie ataku''' (kontynuacja ataku i walka o ofensywny odskok)<ref name="taktyka64"/><ref name="Arlet161"/><ref name="Pozn62"/>.
 
[[Plik:Szybki atak (5).jpg|thumb|Pasy działań – pas lewy boczny, pas środkowy i pas prawy boczny.]]
[[Plik:Szybki atak (6).jpg|thumb|Przykładowy szybki atak w przewadze 3 na 2, z zaznaczonym podziałem na pasy działań.]]
Kluczowym elementem decydującym o skuteczności kontrataku jest faza pierwsza<ref name="Arlet162"/><ref name="Pozn63"/><ref name="PZK105"/>. Zawodnik, który wszedł w posiadanie piłki powinien natychmiast powiadomić o tym swoją drużynę, używając ustalonego wcześniej słownego sygnału, np. „moja”, „mam” lub „piłka”, co poinformuje pozostałych [[członek drużyny (koszykówka)|członków drużyny]] o potrzebie jak najszybszego ruszenia do szybkiego ataku<ref name="Arlet162"/>. Zawodnik, który przejął posiadanie piłki, powinien wykonać [[piwot]] w kierunku kosza przeciwnika<ref name="Arlet162"/>, może również rozpocząć przemieszczanie się na wolną pozycję wysuniętą jak najdalej w kierunku kosza przeciwnika<ref name="TK144"/>. Pierwsze podanie powinno być wykonane jak najszybciej, ponieważ czas upływający do wykonania pierwszego podania jest odwrotnie proporcjonalny do prawdopodobieństwa uzyskania przewagi liczebnej<ref name="Arlet162"/><ref name="PZK105"/>. Najkorzystniejszą sytuacją jest wykonanie podania długiego bezpośrednio pod sam kosz przeciwnika do zawodnika wbiegającego na [[dwutakt]]<ref name="Arlet162"/><ref name="Zdzisia68"/>, choć powinno być wykonywane wyłącznie w sytuacji całkowicie pozbawionego przeciwników przedpola, ponieważ bardzo długie podania narażone są na skuteczną interwencję przeciwnika w lot piłki<ref name="GKKF"/>. Jeżeli takie podanie nie jest możliwe, należy wykonać podanie do zawodnika biegnącego w tym samym pasie działania, w którym znajduje się zawodnik posiadający piłkę, unikając podań do pasa środkowego<ref name="Arlet162"/><ref name="TK145"/><ref name="Pozn63"/><ref name="GKKF"/><ref name="Zdzisia67"/><ref name="PZK105"/>. Ważne jest, aby zawodnik ten znajdujący się w bocznym pasie działania nie zbliżył się zanadto do linii ograniczającej boisko<ref name="TK145"/>. Rolą znajdujących się najbliżej zawodników bez piłki jest jak najszybsze wyjście na wolną pozycję, umożliwiając graczowi z piłką wykonanie szybkiego i nienarażonego na przechwycenie podania<ref name="TK144"/>, taki zawodnik powinien znaleźć się w bocznym pasie działania w obszarze boiska pomiędzy przedłużeniem linii rzutów wolnych a linią środkową boiska<ref name="Pozn63"/>. W ostateczności, jeżeli takie podanie również nie jest możliwe, posiadający piłkę zawodnik powinien rozpocząć kozłowanie<ref name="Arlet162"/><ref name="TK145"/>.
 
=== Faza pierwsza (przygotowanie ataku) ===
W drugiej fazie atakujący biegną najszybciej jak potrafią w kierunku kosza przeciwnika, zajmując dwa skrajne (w przypadku przewagi 2 na 1) lub wszystkie trzy pasy działań (w przypadku przewagi 3 na 2)<ref name="Arlet163"/><ref name="GKKF"/><ref name="Zdzisia67"/> – dzięki ułożeniu atakujących w dużych odległościach od siebie jeden obrońca nie będzie w stanie skutecznie przeciwdziałać dwóm atakującym<ref name="GKKF"/>. Szybki bieg w kierunku kosza przeciwnika zazwyczaj skutkuje uzyskaniem przewagi liczebnej, ponieważ przeciwnik chcąc skutecznie bronić swojego kosza zmuszony jest do tego, aby biec tyłem, przez co obrońcy nie mogą nadążyć za tempem ataku<ref name="Pozn64"/>. Przy przewadze 3 na 2 zawodnik z piłką powinien znaleźć się na środkowym pasie działania (zawodnik, który otrzymał pierwsze podanie może wbiec z piłką w pas środkowy lub wykonać drugie podanie do zawodnika już znajdującego się w tym pasie), a pozostali dwaj zawodnicy powinni przemieszczać się jak najszerzej pasem lewym bocznym i prawym bocznym<ref name="Arlet163"/><ref name="TK145"/><ref name="Pozn64"/><ref name="Zdzisia67"/>, poruszając się po trajektorii łuku<ref name="Pozn64"/>. Atakujący posiadający piłkę powinien kontynuować agresywne i zdecydowane przemieszczanie się pasem środkowym aż do wysokości linii rzutów wolnych na polu ataku<ref name="TK145"/><ref name="Zdzisia68"/>. W ten sposób do samego końca akcji zagraża obrońcom potrójnie: może podać do atakującego na pasie lewym bocznym, podać do atakującego na pasie prawym bocznym lub samodzielnie wykonać rzut<ref name="TK145"/><ref name="Pozn66"/><ref name="Zdzisia68"/> i od tej pory na nim spoczywa główna odpowiedzialność za powodzenie kontrataku<ref name="Zdzisia68"/>.
Kluczowym elementem decydującym o skuteczności kontrataku jest faza pierwsza<ref name="Arlet162"/><ref name="Pozn63"/><ref name="PZK105"/>. Zawodnik, który wszedł w posiadanie piłki powinien natychmiast powiadomić o tym swoją drużynę, używając ustalonego wcześniej słownego sygnału, np. „moja”, „mam” lub „piłka”, co poinformuje pozostałych [[członek drużyny (koszykówka)|członków drużyny]] o potrzebie jak najszybszego ruszenia do szybkiego ataku<ref name="Arlet162"/>. Zawodnik, który przejął posiadanie piłki, powinien wykonać [[piwot]] w kierunku kosza przeciwnika<ref name="Arlet162"/>, może również rozpocząć przemieszczanie się na wolną pozycję wysuniętą jak najdalej w kierunku kosza przeciwnika<ref name="TK144"/>.
 
Kluczowym elementem decydującym o skuteczności kontrataku jest faza pierwsza<ref name="Arlet162"/><ref name="Pozn63"/><ref name="PZK105"/>. Zawodnik, który wszedł w posiadanie piłki powinien natychmiast powiadomić o tym swoją drużynę, używając ustalonego wcześniej słownego sygnału, np. „moja”, „mam” lub „piłka”, co poinformuje pozostałych [[członek drużyny (koszykówka)|członków drużyny]] o potrzebie jak najszybszego ruszenia do szybkiego ataku<ref name="Arlet162"/>. Zawodnik, który przejął posiadanie piłki, powinien wykonać [[piwot]] w kierunku kosza przeciwnika<ref name="Arlet162"/>, może również rozpocząć przemieszczanie się na wolną pozycję wysuniętą jak najdalej w kierunku kosza przeciwnika<ref name="TK144"/>. Pierwsze podanie powinno być wykonane jak najszybciej, ponieważ czas upływający do wykonania pierwszego podania jest odwrotnie proporcjonalny do prawdopodobieństwa uzyskania przewagi liczebnej<ref name="Arlet162"/><ref name="PZK105"/>. Najkorzystniejszą sytuacją jest wykonanie podania długiego bezpośrednio pod sam kosz przeciwnika do zawodnika wbiegającego na [[dwutakt]]<ref name="Arlet162"/><ref name="Zdzisia68"/>, choć powinno być wykonywane wyłącznie w sytuacji całkowicie pozbawionego przeciwników przedpola, ponieważ bardzo długie podania narażone są na skuteczną interwencję przeciwnika w lot piłki<ref name="GKKF"/>. Jeżeli takie podanie nie jest możliwe, należy wykonać podanie do zawodnika biegnącego w tym samym pasie działania, w którym znajduje się zawodnik posiadający piłkę, unikając podań do pasa środkowego<ref name="Arlet162"/><ref name="TK145"/><ref name="Pozn63"/><ref name="GKKF"/><ref name="Zdzisia67"/><ref name="PZK105"/><ref name="taktyka66"/>. Ważne jest, aby zawodnik ten znajdujący się w bocznym pasie działania nie zbliżył się zanadto do linii ograniczającej boisko<ref name="TK145"/>. Rolą znajdujących się najbliżej zawodników bez piłki jest jak najszybsze wyjście na wolną pozycję, umożliwiając graczowi z piłką wykonanie szybkiego i nienarażonego na przechwycenie podania<ref name="TK144"/>, taki zawodnik powinien znaleźć się w bocznym pasie działania w obszarze boiska pomiędzy przedłużeniem linii rzutów wolnych a linią środkową boiska<ref name="Pozn63"/>. Jeśli przejęcie piłki nastąpiło w pasie bocznym, obowiązek wyjścia na wolną pozycję spoczywa na zawodniku bez piłki znajdującym się w tym samym pasie działania<ref name="taktyka66"/>. Jeżeli piłka została przejęta w pasie środkowym, zobowiązany do tego powinien czuć się zawodnik w pasie bocznym, do którego podanie zawodnik z piłką wykonywałby swoją silniejszą ręką<ref name="taktyka66"/>. Jeśli wolny byłby zawodnik po stronie ręki słabej, takie podanie należy wykonać oburącz<ref name="taktyka66"/>. W ostateczności, jeżeli takie podanie również nie jest możliwe, posiadający piłkę zawodnik powinien rozpocząć kozłowanie<ref name="Arlet162"/><ref name="TK145"/>.
 
Istnieje również możliwość, aby drużyna ustaliła stałego zawodnika, który zawsze będzie otrzymywał pierwsze podanie w kontrataku – prawdopodobnie [[rozgrywający (koszykówka)|rozgrywający]]<ref name="taktyka66"/>.
 
=== Faza druga (rozwinięcie ataku) ===
W drugiej fazie atakujący biegną najszybciej jak potrafią w kierunku kosza przeciwnika, zajmując dwa skrajne (w przypadku przewagi 2 na 1) lub wszystkie trzy pasy działań (w przypadku przewagi 3 na 2)<ref name="Arlet163"/><ref name="GKKF"/><ref name="Zdzisia67"/><ref name="taktyka65"/> – dzięki ułożeniu atakujących w dużych odległościach od siebie jeden obrońca nie będzie w stanie skutecznie przeciwdziałać jednocześnie dwóm atakującym<ref name="GKKF"/>. Szybki bieg w kierunku kosza przeciwnika zazwyczaj skutkuje uzyskaniem przewagi liczebnej, ponieważ przeciwnik chcąc skutecznie bronić swojego kosza zmuszony jest do tego, aby biec tyłem, przez co obrońcy nie mogą nadążyć za tempem ataku<ref name="Pozn64"/>. Przy przewadze 2 na 1 piłka może być prowadzona pasem bocznym<ref name="taktyka66"/>. Przy przewadze 3 na 2 zawodnik z piłką powinien znaleźć się na środkowym pasie działania (zawodnik, który otrzymał pierwsze podanie może wbiec z piłką w pas środkowy lub wykonać drugie podanie do zawodnika już znajdującego się w tym pasie), a pozostali dwaj zawodnicy powinni przemieszczać się jak najszerzej pasem lewym bocznym i prawym bocznym<ref name="Arlet163"/><ref name="TK145"/><ref name="Pozn64"/><ref name="Zdzisia67"/><ref name="taktyka65"/><ref name="taktyka66"/>, poruszając się po trajektorii łuku<ref name="Pozn64"/><ref name="taktyka65"/>. Atakujący posiadający piłkę powinien kontynuować agresywne i zdecydowane przemieszczanie się pasem środkowym aż do wysokości linii rzutów wolnych na polu ataku<ref name="TK145"/><ref name="Zdzisia68"/>. W ten sposób do samego końca akcji zagraża obrońcom potrójnie: może podać do atakującego na pasie lewym bocznym, podać do atakującego na pasie prawym bocznym lub samodzielnie wykonać rzut<ref name="TK145"/><ref name="Pozn66"/><ref name="Zdzisia68"/> i od tej pory na nim spoczywa główna odpowiedzialność za powodzenie kontrataku<ref name="Zdzisia68"/>.
 
Istnieją różne koncepcje dotyczące drugiego podania w kontrataku<ref name="taktyka66"/>. Drugie podanie może być przedłużeniem podania pierwszego i kontynuowane jest wzdłuż linii bocznej i dopiero trzecie podanie następuje do pasa środkowego boiska<ref name="taktyka66"/>. Według innej koncepcji drugie podanie może nastąpić od razu do ścinającego ukośnie partnera w środkowym pasie działania<ref name="taktyka66"/>. Inny jest również rezultat tych taktyk – w pierwszym przypadku atak jest kontynuowany zazwyczaj dynamicznymi, krótkimi podaniami, a w drugim przypadku opiera się na kozłowaniu przyspieszającym zawodnika znajdującego się w środkowym pasie działania<ref name="taktyka67"/>.
=== Faza trzecia (zakończenie ataku) ===
 
Faza trzecia polega na skorzystaniu z osiągniętej przewagi<ref name="TK147"/>. Atakujący nie powinni w żadnym wypadku przerywać biegu w kierunku kosza przeciwnika, jednocześnie starając się sprowokować obrońców do opuszczenia ''otwartej'' pozycji obronnej i doskoczenia do wybranego atakującego<ref name="TK147"/>. Zawodnicy w pasach bocznych biegną pod kosz i jeśli nie są kryci, dobiegają pod sam kosz, dostają w tamtym miejscu piłkę i wykonują rzut spod kosza, a jeśli obrońcy do nich doskoczyli, to w wyniku przewagi liczebnej oznacza to, że zawodnik z piłką nie jest kryty i to on może zbliżyć się do kosza i oddać celny rzut z dogodnej pozycji<ref name="TK147"/><ref name="Pozn66"/>. Jeżeli kontratak nie doprowadził do przewagi liczebnej (np. 3 na 2), lecz doprowadził do równowagi sił (np. 2 na 2), atakujący mogą zastosować taktykę polegającą na podaniu piłki do zawodnika w pasie bocznym i wbiegnięciu pod kosz celem otrzymania piłki na dwutakt<ref name="TK147"/>.
=== Faza czwarta (kontynuacja ataku) ===
 
W czwartej fazie atakujący powinni pamiętać o tym, że zwieńczający szybki atak rzut do kosza może być niecelny<ref name="Zdzisia67"/><ref name="PZK105"/><ref name="taktyka68"/>. Ostatnia faza szybkiego ataku polega na udziale jednej części drużyny w walce o utrzymanie posiadania piłki po niecelnym rzucie i drugiej częsci drużyny – w asekurowaniu obronnym na wypadek niepowodzenia<ref name="taktyka68"/>. Najkorzystniejsze jest, by atakujący utworzyli trójkąt z zawodnika w pasie środkowym oraz dwóch zawodników w bocznych pasach działań, wysuniętych nieco przed zawodnika środkowego<ref name="Zdzisia67"/>. Takie rozmieszczenie zawodników zwiększa szanse na zebranie piłki z kosza oraz utrudnienie przeciwnikowi przejęcia posiadania piłki<ref name="Zdzisia67"/>. Pozostali zawodnicy, którzy zostali z tyłu, również powinni sprawnie powrócić na połowę przeciwnika, aby po ewentualnym niecelnym rzucie i zbiórce piłki z kosza, drużyna mogła rozpocząć [[atak pozycyjny]]<ref name="Zdzisia67"/><ref name="taktyka67"/> oraz by zabezpieczyć drużynę przed ewentualnym przejęciem piłki przez przeciwników i ich kontratakiem<ref name="PZK105"/>.
 
== Podstawowe formy szybkiego ataku ==
Linia 48 ⟶ 59:
== Źródła skuteczności szybkiego ataku ==
 
Skuteczność szybkiego ataku wynika z kilku faktów – po pierwsze, szybki atak skrajnie ogranicza możliwości ofensywne przeciwnika<ref name="TK143"/>. Szybki atak rozpoczyna się dla przeciwnika w niespodziewanym momencie, w związku z czym przeciwnik nie jest przygotowany na przestawienie się z ataku na obronę<ref name="TK143"/><ref name="Zdzisia66"/>. Po drugie – jeśli drużyna zdobyła posiadanie piłki w wyniku zbiórki z kosza, przeciwnik może być zaangażowany w podwojenie lub potrojenie zbierającego, co umożliwi zdobycie przewagi na drugiej połowie boiska<ref name="TK143"/><ref name="Zdzisia66"/>. Po trzecie – szybki atak może zostać przeprowadzony również po celnym rzucie przeciwnika, ponieważ częstym zjawiskiem jest chwilowe „rozluźnienie” drużyny, która właśnie zdobyła punkty i ten brak koncentracji może być łatwo wykorzystany do przeprowadzenia szybkiej akcji ofensywnej<ref name="TK143"/>. Po czwarte – drużyna regularnie stosująca dobrze zorganizowane kontrataki zmusza przeciwnika do gry bardziej asekuracyjnej, mniej ofensywnej, w wyniku czego nawet w ataku przeciwnik musi wkładać wysiłek w zabezpieczanie swojej połowy boiska<ref name="taktyka63"/>. Po piąte – efektywnie przeprowadzony szybki atak psychologicznie deprymuje przeciwnika, co rozstraja jego siły psychiczne do utrzymania skutecznej gry<ref name="TK143"/>. Po piąteszóste – kontratak pozytywnie wpływa na psychikę drużyny go przeprowadzającej, ponieważ często umożliwia zdobycie punktów zawodnikom piastującym [[koszykówka#Pozycje koszykarskie|pozycje]] rzadko umożliwiające wykonanie rzutu, co podbudowuje ich psychologiczne poczucie przydatności i przynależności do drużyny, w konsekwencji zwiększając motywację do zaangażowania w dalszą część [[mecz (koszykówka)|meczu]]<ref name="TK143"/>. Po siódme – wielokrotnie powtarzany kontratak wpływa negatywnie na kondycję fizyczną przeciwnika, co może dać przewagę drużynie stosującej szybkie ataki pod koniec meczu<ref name="taktyka63"/>.
 
Wyjątkowo wysoka skuteczność ataku szybkiego jest znana już od dziesięcioleci. W publikacji ze wczesnych lat pięćdziesiątych można przeczytać:
 
{{CytatD|Mistrzowie Europy w koszykówce żeńskiej i męskiej, drużyny Związku Radzieckiego opierają swą grę prawie wyłącznie na atakowaniu szybkim. (...) zdobywają najwięcej punktów w wyniku tego sposobu atakowania. Rozgrywki naszych Klas Państwowych w koszykówce wykazują, że drużyny opierające się na taktyce szybkiego atakowania mają lepsze wyniki od drużyn stosujących grę wolną.|W. Kłyszejko, 1951<ref name="GKKF"/>}}
W latach sześćdziesiątych [[Polski Związek Koszykówki]] również podkreślał niebywałą skuteczność ataku szybkiego i wyraźnie zalecał, aby szybki atak był podstawą szkolenia taktycznego koszykarzy w Polsce<ref name="PZK104"/>.
 
== Obrona przeciwko szybkiemu atakowi ==
Linia 59 ⟶ 70:
[[Plik:Pressing1.png|thumb|Pressing jest obroną najskuteczniej przeciwdziałającą przeprowadzeniu szybkiego ataku.]]
 
Ze względu na wysoki poziom nieprzewidywalności szybkiego ataku oraz uzyskiwaną w jego wyniku przewagę liczebną atakujących, do kontrataku nie jest przyporządkowany żaden konkretny [[obrona (koszykówka)|system obrony]]<ref name="TK142"/>, a szybki atak skutecznie przeciwdziała wszelkich systemom obronnym<ref name="taktyka63"/>. Najmniej skuteczną formą obrony przeciwko kontratakowi jest [[obrona strefowa]], ponieważ jej skuteczność wynika z zagęszczenia liczby obrońców na określonym obszarze boiska, co nie jest możliwe przy przewadze liczebnej atakujących<ref name="TK142"/><ref name="taktyka64"/>. Najbardziej skuteczną formą obrony przeciwko kontratakowi jest pressing na całym boisku<ref name="Arlet151"/><ref name="kosz266"/>.
 
Istnieją jednak pewne ogólne zasady obrony przeciwko szybkiemu atakowi<ref name="Arlet151"/>. Jeśli kontratak nastąpił w wyniku przechwycenia podania, skuteczna obrona jest prawie niemożliwa, ponieważ dla drużyny jest to całkowicie zaskakująca zamiana roli i jedyną możliwością jest jak najszybszy powrót zawodników na swoją połowę boiska<ref name="Arlet151"/><ref name="kosz266"/>. Jeżeli przeciwnik wszedł w posiadanie piłki w wyniku zebrania piłki z kosza, to rolą obrońców jest doskoczenie do zawodnika, który zebrał piłkę (nawet [[podwojenie (koszykówka)|podwajając krycie]]), kryjąc go krótko i agresywnie oraz [[odcięcie (koszykówka)|odcięcie]] zawodnika, który najprawdopodobniej miałby otrzymać pierwsze podanie<ref name="Arlet151"/><ref name="TK158"/><ref name="PZK105"/><ref name="kosz266"/>. Kryjący zawodnika z piłką powinni zwrócić szczególną uwagę na jego silniejszą rękę, aby zablokować możliwość długich podań na drugi koniec boiska<ref name="TK158"/>. Pozostali zawodnicy powinni najszybciej jak potrafią biec na swoją połowę boiska środkowym pasem działania<ref name="Arlet151"/><ref name="TK158"/><ref name="kosz266"/>. Zawodnicy na polu obrony mogą zakończyć bieg i zająć ustaloną pozycję dopiero, gdy minięta przez nich zostanie wysokość na której znajduje się piłka<ref name="Arlet151"/>. Jeśli atakujący przemieszczają piłkę w kierunku kosza, zadaniem obrońców jest uniemożliwienie przedostania się piłki na środkowy pas działania, w szczególności pod kosz<ref name="Arlet151"/><ref name="TK158"/>. Zawodnik kozłujący piłkę powinien być przez obrońców „spychany” w kierunku [[Oznaczenia poziome na boisku do koszykówki|linii ograniczających boisko]]<ref name="Arlet151"/><ref name="TK158"/>.
Linia 121 ⟶ 132:
<ref name="kosz268">Halina Oszast, Marcin Kasperzec, ''Koszykówka'', Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Kraków 1991; s. 268</ref>
<ref name="kosz269">Halina Oszast, Marcin Kasperzec, ''Koszykówka'', Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Kraków 1991; s. 269</ref>
 
<ref name="taktyka63">Władysław Maleszewski, ''Taktyka koszykówki'', Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1976; s. 63</ref>
 
<ref name="taktyka64">Władysław Maleszewski, ''Taktyka koszykówki'', Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1976; s. 64</ref>
 
<ref name="taktyka65">Władysław Maleszewski, ''Taktyka koszykówki'', Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1976; s. 65</ref>
 
<ref name="taktyka66">Władysław Maleszewski, ''Taktyka koszykówki'', Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1976; s. 66</ref>
 
<ref name="taktyka67">Władysław Maleszewski, ''Taktyka koszykówki'', Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1976; s. 67</ref>
 
<ref name="taktyka68">Władysław Maleszewski, ''Taktyka koszykówki'', Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1976; s. 68</ref>
 
}}
Linia 133 ⟶ 156:
* Józef Pachla, ''Materiały do nauczania koszykówki'', [[Polski Związek Koszykówki]], Warszawa 1965
* Halina Oszast, Marcin Kasperzec, ''Koszykówka'', Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Kraków 1991
 
* Władysław Maleszewski, ''Taktyka koszykówki'', Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1976