Stanisław Skalski (lotnik): Różnice pomiędzy wersjami

'''Stanisław Skalski''' (ur. [[27 listopada]] [[1915]] w [[Kodyma (miasto)|Kodymie]], zm. [[12 listopada]] [[2004]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[podporucznik]] [[pilotaż (lotnictwo)|pilot]] [[Lotnictwo wojskowe II RP|lotnictwa wojskowego II RP]], [[major]] pilot [[Polskie Siły Powietrzne|Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie]], [[podpułkownik]] ([[Język angielski|ang.]] ''[[Stopnie wojskowe w lotnictwie brytyjskim|wing commander]]'') [[Royal Air Force|Królewskich Sił Powietrznych]], [[generał brygady]] pilot [[Ludowe Wojsko Polskie|ludowego Wojska Polskiego]], [[as myśliwski]] okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] o najwyższej liczbie zestrzeleń wśród polskich pilotów. Odznaczony m.in. Krzyżem Złotym i Krzyżem Srebrnym [[Order Virtuti Militari|Orderu Wojennego Virtuti Militari]]. Po 1989 [[polityk]], współtwórca partii politycznej [[Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej|Przymierze Samoobrona]], wcześniej m.in. działacz [[Związek Bojowników o Wolność i Demokrację|Związku Bojowników o Wolność i Demokrację]], a także [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]], sygnatariusz [[List 59|''Listu 59'']].

Dokładnie rok po opuszczeniu Wielkiej Brytanii, 4 czerwca 1948 zawiadomiony przez żonę innego pilota z okresu wojny, [[Władysław Śliwiński (pilot)|Władysława Śliwińskiego]], o jego zniknięciu, rozpoczął jego poszukiwania. W ich trakcie został aresztowany przy [[Ulica Filtrowa w Warszawie|ulicy Filtrowej w Warszawie]] przez funkcjonariuszy [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego]] pod fałszywym zarzutem szpiegostwa na rzecz Wielkiej Brytanii we współpracy ze Śliwińskim<ref name="wp"/>. Początkowo Skalski był przetrzymywany w areszcie w siedzibie MBP przy ulicy Koszykowej, a od 25 lipca w [[Areszt Śledczy Warszawa-Mokotów|areszcie na Rakowieckiej]]. Od października 1948 do lipca 1949 podczas śledztwa był brutalnie torturowany przez oficerów MBP, m.in. [[Józef Różański|Józefa Różańskiego]] i [[Adam Humer|Adama Humera]]. 7 kwietnia 1950, po błyskawicznie krótkiej rozprawie, został skazany przez sędziego mjra [[Mieczysław Widaj|Mieczysława Widaja]] na [[kara śmierci|karę śmierci]] w tzw. [[proces kiblowy|procesie kiblowym]]. Tuż po tym Stanisław Skalski odmówił skorzystania z możliwości napisania prośby o ułaskawienie. Po otrzymaniu wiadomości o skazaniu syna, ojciec Skalskiego zmarł w wyniku zawału serca, zaś matka wpadła pod tramwaj, jednak doznała tylko niegroźnych obrażeń. 4 stycznia 1951 [[Najwyższy Sąd Wojskowy]] zatwierdził wyrok kary śmierci. 24 stycznia 1951 prezydent [[Bolesław Bierut]] wydał ułaskawienie S. Skalskiego, o co starała się matka skazanego, w wyniku czego kara śmierci została zamieniona na dożywocie (Stanisław Skalski został powiadomiony o tym 7 kwietnia 1951, co oznacza, że przez równo rok przebywał w celi oczekując na wykonanie kary śmierci). Był więziony w [[Zakład Karny Rawicz|Zakładzie Karnym w Rawiczu]], od grudnia 1953 w [[Zakład Karny Wronki|Zakładzie Karnym we Wronkach]]. Podczas uwięzienia spisywał swoje wspomnienia. Na początku 1954 roku prokuratora wojskowa podjęła działania weryfikujące oskarżenie Skalskiego. W 1955 adwokat Skalskiego składa wniosek o przyśpieszenie rewizji wyroku. 31 marca 1956 roku do Najwyższego Sądu Wojskowego wpłynął wniosek o rewizję sprawy Skalskiego wniesiony przez Naczelnego Prokuratora Wojskowego gen. Zarakowskiego. Prokurator wnosił o złagodzenie kary więzienia Skalskiemu do 12 lat<ref>„Świat” nr 25/1956, s. 15.</ref>. Sąd nie zgodził się z wnioskiem i postanowieniem [[Najwyższy Sąd Wojskowy|Najwyższego Sądu Wojskowego]] z 11 kwietnia 1956 Skalski został uwolniony z więzienia w dniu 20 kwietnia tego roku. Przyznano mu odszkodowanie w wysokości 79 tys. zł. W czerwcu 1956 roku w piśmie „Świat” ukazał się duży reportaż dotyczący fałszywych oskarżeń wobec Skalskiego<ref>„Świat” nr 25/1956, s. 14, 15.</ref>.

W okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] pozostawał bezpartyjny. Był wieloletnim członkiem Rady Naczelnej oraz Zarządu Głównego [[Związek Bojowników o Wolność i Demokrację|Związku Bojowników o Wolność i Demokrację]], a także [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]] (w kadencji 1988–1990 oraz 1990–1992)<ref>[https://web.archive.org/web/20151117085436/http://www.radaopwim.gov.pl/media/pliki/sklad_Rady_OPWIM_1988_2011.pdf ''Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011''] radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06].</ref>. 20 maja 1968 w stopniu [[pułkownik]]a został sekretarzem generalnym [[Aeroklub Polski|Aeroklubu PRL]]. W styczniu 1971 roku wszedł w skład Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie na czele z I sekretarzem KW PZPR Józefem Kępą<ref>„Stolica” 6/1971, s. 10.</ref>. W grudniu 1975 roku był sygnatariuszem [[List 59|Listu 59]], który wyrażał sprzeciw polskich intelektualistów przeciwko zmianie [[Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej|Konstytucji PRL]] i wpisaniu do niej kierowniczej roli [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]] i wieczystego sojuszu z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]].<ref>Kultura 1976/01/340 – 02/341 Paryż 1976, s. 236.</ref>. W latach 80. zaangażował się w działalność [[Zjednoczenie Patriotyczne „Grunwald”|Zjednoczenia Patriotycznego „Grunwald”]]<ref name="wp">{{Cytuj |autor = Ewa Koszowska |tytuł = Tragiczny koniec polskiego asa przestworzy. „To było coś strasznego” |data = 2017-05-05 |data dostępu = 2019-07-18 |opublikowany = opinie.wp.pl |url = https://opinie.wp.pl/tragiczny-koniec-polskiego-asa-przestworzy-to-bylo-cos-strasznego-6118830362470529a |język = pl}}</ref>. 21 marca 1988 stanął na czele Komitetu Honorowego spotkania weteranów lotniczej służby, który został powołany z okazji 60-lecia [[Dęblin|dęblińskiej]] „Szkoły Orląt”.

W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1991 roku|wyborach parlamentarnych w 1991]] kandydował bez powodzenia do Sejmu z ramienia [[Chrześcijańska Demokracja (koalicja)|Chrześcijańskiej Demokracji]] w [[WojewództwoOkręg bielskiewyborczy nr 34 do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (1991–1993)|województwieokręgu bielskim]] (otrzymał 3052 głosy). Wspierał protesty [[Związek Zawodowy Rolnictwa „Samoobrona”|Związku Zawodowego „Samoobrona”]]. W 1992 był współzałożycielem partii [[Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej|Przymierze Samoobrona]]<ref>[http://www.samoobrona.org.pl/pages/02.Partia/00.Aktualnosci/index.php?document=956.html ''Pożegnaliśmy wielkiego bohatera II wojny światowej oraz współtwórcę Samoobrony''] samoobrona.org.pl, 20 listopada 2004.</ref>. W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1993 roku|wyborach parlamentarnych w 1993]] kandydował bezskutecznie z 1. miejsca listy utworzonego przez nią komitetu Samoobrona – Leppera do [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejmu]] w [[Okręg wyborczy nr 19 do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej|okręgu warszawskim]] (otrzymał 5020 głosów). Był członkiem założonego w 1993 przez [[Andrzej Lepper|Andrzeja Leppera]] „Komitetu Samoobrony Narodu”. Napisał również przedmowę do jego książki ''Samoobrona. Dlaczego? Przed czym?''<ref>[http://www.samoobrona.org.pl/pages/07.Publikacje/04.Samoobrona/ ''Samoobrona. Dlaczego. Przed czym?'']</ref>.

Prasa donosiła, że w ostatnich latach życia, jako człowiek schorowany i uzależniony od pomocy osób trzecich, został okradziony przez swoich opiekunów, którzy przejęli mieszkanie i oszczędności<ref name="wp"/>. Ostatnie miesiące życia spędził w domu pomocy społecznej. Zmarł 12 listopada 2004<ref>{{Cytuj stronę |url = http://wiadomosci.wp.pl/zmarl-bohater-bitwy-o-anglie-stanislaw-skalski-6037048606876289a |tytuł = Zmarł bohater „Bitwy o Anglię” – Stanisław Skalski |opublikowany = wp.pl |data = 12 listopada 2004}}</ref>. Został pochowany na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym na Powązkach]] (kwatera A29-tuje-3)<ref>[http://www.cmentarzekomunalne.com.pl/mapa/mapa.php?cment=PWZKI&rzad=TUJE&kwatera=A%2029&grob=3&dane=+imie=Stanis%C5%82aw+nazwisko=Skalski+check_nazwisko=on+check_ur=+rok=1800+miesiac=1+dzien=1+rok2=2020+miesiac2=4+dzien2=14+check_zg=+rok_zg1=1800+miesiac_zg1=1+dzien_zg1=1+rok_zg2=2020+miesiac_zg2=4+dzien_zg2=14+cmentarz=#kotwica Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. W pogrzebie uczestniczył m.in. były prezydent RP na uchodźstwie [[Ryszard Kaczorowski]] oraz przewodniczący [[Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej|Samoobrony RP]] [[Andrzej Lepper]]. W imieniu żołnierzy Wojska Polskiego, zmarłego pożegnał ówczesny zastępca dowódcy [[Siły Powietrzne|Sił Powietrznych]] gen. dyw. pil. [[Stanisław Targosz]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://wiadomosci.wp.pl/pogrzeb-asa-polskiego-lotnictwa-6039114669257345a |tytuł = Pogrzeb asa polskiego lotnictwa |opublikowany = wp.pl |data = 19 listopada 2004}}</ref>.