Cmentarz Brętowski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Historia: drobne techniczne
Nie podano opisu zmian
Linia 30:
'''Cmentarz Brętowski''' – [[cmentarz]] w [[Gdańsk]]u [[Wrzeszcz Górny|Wrzeszczu Górnym]], przy [[Ulica Juliusza Słowackiego w Gdańsku|ul. Słowackiego]] 80. Powierzchnia wynosi 2,5 [[Hektar|ha]]<ref>{{Cytuj stronę |url= https://cmentarze-gdanskie.pl/chapter_77054.asp |tytuł=''Gdańskie cmentarze'' |opublikowany=cmentarze-gdanskie.pl |data= |data dostępu=2020-12-14}}</ref>.
 
== Historia Cmentarza ==
Założony został w 1904. Na terenie cmentarza istniała początkowo [[kaplica]], którą następnie rozbudowano i utworzono tutaj samodzielną [[Parafia|parafię]]. [[ParafiaNa Matkicmentarzu Boskiejod Nieustającej1947 Pomocynie wsą już chowani zmarli<ref>{{Cytuj Gdańsku|Parafiatytuł Matki= BoskiejCMENTARZ NieustającejW Pomocy]]BRĘTOWIE została erygowanaEncyklopedia 1Gdańska kwietnia|data 1929<ref>{{Cytujdostępu = 2019-02-06 |opublikowany = gedanopedia.pl |url = httphttps://warszawawww.naszemiastogedanopedia.pl/artykulindex.php?title=CMENTARZ_W_BR%C4%98TOWIE}}</ekshumacja-szczatkow-dawnych-gdanszczan-w-bretowie-co-zref>,2769118,artgal,t,id,tm.html |tytuł=został Ekshumacjazamknięty szczątkóww dawnych1956<ref>{{Cytuj gdańszczan|tytuł w= Brętowie.Zaniedbana Cogdańska z resztą?nekropolia |opublikowany = naszemiasto.plGdańsk Strefa Prestiżu |data dostępu = 20162020-0601-2318 |językpraca = plgdanskstrefa.com |url = https://www.gdanskstrefa.com/zaniedbana-gdanska-nekropolia/}}</ref>. Groby są dobrze utrzymane jedynie od strony ul. Słowackiego. Na części dawnych grobów stoi nowy kościół, garaże oraz dom parafialny. Część cmentarza znajdującą się za domem parafialnym, na stoku wzgórza Ślimak (miejsce pochówków dzieci) zarósł las. Groby na tym obszarze są w bardzo złym stanie, większość inskrypcji na płytach uległa już całkowitemu zatarciu i nie jest możliwa do odczytania.
 
== Historia Parafii ==
[[Parafia Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Gdańsku|Parafia Matki Boskiej Nieustającej Pomocy]] została erygowana 1 kwietnia 1929<ref>{{Cytuj |url = http://warszawa.naszemiasto.pl/artykul/ekshumacja-szczatkow-dawnych-gdanszczan-w-bretowie-co-z,2769118,artgal,t,id,tm.html |tytuł= Ekshumacja szczątków dawnych gdańszczan w Brętowie. Co z resztą? |opublikowany = naszemiasto.pl |data dostępu = 2016-06-23 |język = pl}}</ref>. Stary kościół istniał do 1988, gdy został rozebrany. Nowy kościół (projekt tzw. „skoczni”) powstał na terenie północnej części cmentarza, u podnóża wzniesienia [[Ślimak (Gdańsk)|Ślimak]]. [[Kamień węgielny]] pod nowy kościół został wmurowany 11 lipca 1983. Poświęcenie dolnego kościoła odbyło się 24 grudnia 1983. Nowy kościół budowany jest od 1988, wciąż nie jest ukończony. Msze święte odbywają się w jego dolnej części. W 1999, w wyniku pożaru, rozebrano konstrukcję dachu. Później wymieniono wieżę. Proboszczem parafii od 1989 jest ksiądz Tadeusz Chajewski<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.diecezja.gda.pl/parafie/357 | tytuł = Parafia rzymskokatolicka pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy | data = | opublikowany = diecezja.gda.pl | data dostępu = 2020-12-18}}</ref>.
 
Na cmentarzu od 1947 nie są już chowani zmarli<ref>{{Cytuj |tytuł = CMENTARZ W BRĘTOWIE – Encyklopedia Gdańska |data dostępu = 2019-02-06 |opublikowany = gedanopedia.pl |url = https://www.gedanopedia.pl/index.php?title=CMENTARZ_W_BR%C4%98TOWIE}}</ref>. cmentarz został zamknięty w 1956<ref>{{Cytuj |tytuł = Zaniedbana gdańska nekropolia |opublikowany = Gdańsk Strefa Prestiżu |data dostępu = 2020-01-18 |praca = gdanskstrefa.com |url = https://www.gdanskstrefa.com/zaniedbana-gdanska-nekropolia/}}</ref>. Groby są dobrze utrzymane jedynie od strony ul. Słowackiego. Na części dawnych grobów stoi nowy kościół, garaże oraz dom parafialny. Część cmentarza znajdującą się za domem parafialnym, na stoku wzgórza Ślimak (miejsce pochówków dzieci) zarósł las. Groby na tym obszarze są w bardzo złym stanie, większość inskrypcji na płytach uległa już całkowitemu zatarciu i nie jest możliwa do odczytania.
 
== Nagrobek Horsta Mellera ==
Wśród dzieci pochowanych na cmentarzu jest Horst Meller (1929–1936), uwieczniony w powieści [[Paweł Huelle|Pawła Huelle]] „[[Weiser Dawidek]]”. Grób tego dziecka znajduje się bezpośrednio za domem parafialnym. 31 października 2001 Piotr Jakubiak na grobie postawił krzyż wraz z tabliczką z danymi<ref>{{Cytuj |url = http://www.tygodnik.com.pl/numer/279505/trzcinski.html |tytuł= Rysy na akwaforcie
|opublikowany = tygodnik.com.pl |data dostępu = 2019-09-17 |język = pl}}</ref>. Zniknęły one w styczniu 2016, jednak jeszcze w tym samym miesiącu zostały odnalezione<ref>{{Cytuj |url = http://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Dewastacja-grobu-w-Bretowie-n97835.html |tytuł= Dewastacja grobu w Brętowie |opublikowany = trojmiasto.pl |data dostępu = 2016-01-09 |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj | url=http://strefahistorii.pl/article/2822-zdewastowano-grob-horsta-mellera-w-bretowie-uwiecznil-go-huelle| tytuł=Zdewastowano grób Horsta Mellera w Brętowie. Uwiecznił go Huelle| opublikowany= strefahistorii.pl |data dostępu=2016-06-09 |język = pl}}</ref>. W lutym tego samego roku powróciły na grób<ref>{{Cytuj |url = https://picasaweb.google.com/110329641924983614684/KrzyzZTabliczkaNaGrobieHorstaMellera11Lutego2016Roku |tytuł= Krzyż z tabliczką na grobie Horsta Mellera - 11 lutego 2016 roku |opublikowany = picasaweb.google.pl |data dostępu = 2016-02-11 |język = pl}}</ref>. 26 czerwca 2016 odsłonięty został nowy nagrobek Horsta Mellera. W uroczystości wzięli udział, m.in.: Paweł Huelle, inicjatorzy rekonstrukcji nagrobka mieszkaniec Strzyży Piotr Jakubiak oraz radny dzielnicy [[Oliwa (Gdańsk)|Oliwa]] [[Mikołaj Sobczak (ur. 1985)|Mikołaj Sobczak]], wikariusz miejscowej parafii ksiądz Mikołaj Dacko, przewodniczący Zarządu Dzielnicy Oliwa i dziennikarz portalu staraoliwa.pl [[Tomasz Strug]] oraz rzecznik [[Pomorska Kolej Metropolitalna (przedsiębiorstwo)|Pomorskiej Kolei Metropolitalnej]] [[Tomasz Konopacki]]. Rekonstrukcji nagrobka podjął się [[Leon Czerwiński (rzeźbiarz)|Leon Czerwiński]]<ref>{{Cytuj |url = http://staraoliwa.pl/aktualnosci/item/3108-odtworzono-nagrobek-horsta-mellera.html |tytuł= Odtworzono nagrobek Horsta Mellera |opublikowany = staraoliwa.pl |data dostępu = 2016-10-05 |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://www.gdansk.pl/urzad-miejski/Nagrobek-Horsta-Mellera-odsloniety-po-rekonstrukcji,a,56530 |tytuł= Nagrobek Horsta Mellera odsłonięty po rekonstrukcji |opublikowany = gdansk.pl |data dostępu = 2016-06-27 |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|url= http://ibedeker.pl/na-goraco/cmentarz-w-bretowie-nagrobek-horsta-mellera-z-powiesci-pawla-huelle-weiser-dawidek/ |tytuł= ''Cmentarz w Brętowie. Nagrobek z powieści Pawła Huelle „Weiser Dawidek”'' |nazwisko= Kowalska |imię =Ewa |opublikowany =ibedeker.pl |data=2016-11-08 | data dostępu=2017-04-15}}</ref>. W ramach cyklu „Weekend z PKM” Dziennik Bałtycki wyemitował w lipcu 2018 odcinek pt.: „Pomorskie atrakcje na weekend. Historyczny spacer śladami Weisera Dawidka.”<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.dziennikbaltycki.pl/turystyka/a/pomorskie-atrakcje-na-weekend-historyczny-spacer-sladami-weisera-dawidka-kolejny-odcinek-cyklu-weekend-z-pkm,13348635/ | tytuł = Pomorskie atrakcje na weekend. Historyczny spacer śladami Weisera Dawidka. Kolejny odcinek cyklu "Weekend z PKM" | data = 2018-07-19 | opublikowany = dziennikbaltycki.pl | data dostępu = 2018-07-19}}</ref>.