Wikipedia

Alfabet grecki: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
m Wycofano edycje użytkownika 89.79.40.26 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to InternetArchiveBot.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 14:
|systemy potomne = [[alfabet gocki]], [[głagolica]], [[cyrylica]], [[alfabet koptyjski]], [[alfabet ormiański]], [[alfabet łaciński]], [[pisma gruzińskie|pismo gruzińskie]]
|unikod = 0370–03FF
|iso15924 = <code>Grek</code>
|commons = Τhat,sGreek Greatalphabet
}}
|twórca=|wikisłownik=|www=}}
'''Alfabet grecki''' – pismo powstałe około IX w. p.n.e., służące do zapisu [[język grecki|języka greckiego]], oraz niektórych innych języków ludów znajdujących się pod wpływem kultury greckiej. Litery alfabetu służyły [[Grecy|Grekom]] także do zapisu liczb oraz jako [[notacja muzyczna]]. Alfabet stworzono pod wpływem kontaktów z ludami [[Lewant]]u. Alfabet grecki wywodzi się z [[alfabet fenicki|alfabetu fenickiego]]. We wczesnej starożytności istniało wiele lokalnych form alfabetu greckiego, wypartych w okresie klasycznym przez formę jońską, której w niezmienionej postaci używa się do dziś do zapisu [[język nowogrecki|języka nowogreckiego]]. Alfabet grecki stosowany jest też w matematyce i fizyce, między innymi do oznaczania kątów.
{| class="wikitable"▼
 
! rowspan="2" | Litera▼
== Litery ==
! colspan="3" | Nazwa▼
▲{| class="wikitable"
! colspan="2" | Wymowa▼
▲! rowspan="2" | Litera
! rowspan="2" | Odpowiednik literowy<br />z [[alfabet fenicki|alfabetu fenickiego]]<br />▼
▲! colspan="3" | Nazwa
! rowspan="2" | [[Transliteracja]]▼
▲! colspan="2" | Wymowa
▲! rowspan="2" | Odpowiednik literowy<br />z [[alfabet fenicki|alfabetu fenickiego]]<br />
▲! rowspan="2" | [[Transliteracja]]
|-
!Grecka (klasyczna)
Linia 30 ⟶ 33:
!Nowogrecka
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Α α}}
|{{j|grc|ἄλφα}} (wym. alpha)
|alpha (wym. alfa)
Linia 36 ⟶ 39:
|[{{IPA|a}}] [{{IPA|aː}}]
|[{{IPA|a}}]
| [[Plik:Phoenician aleph.png|20px]] {{unicode|[[Alef]]}}
| Alfa
|a
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Β β}}
|{{j|grc|βῆτα}} (wym. beta)
|bēta
Linia 45 ⟶ 48:
|[{{IPA|b}}]
|[{{IPA|v}}]
| [[Plik:Phoenician beth.png|20px]] {{unicode|[[Bet]]}}a
|b
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Γ γ}}
|{{j|grc|γάμμα}} (wym. gamma)
|gamma
Linia 54 ⟶ 57:
|[{{IPA|ɡ}}]
|[{{IPA|ʝ}}] przed [{{IPA|e̞}}] lub [{{IPA|i}}];<br />w innych wypadkach [{{IPA|ɣ}}]
| [[Plik:Phoenician gimel.png|20px]] {{unicode|[[Gimel]]}}
| Gamma
|g
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Δ δ}}
|{{j|grc|δέλτα}} (wym. delta)
|delta
Linia 63 ⟶ 66:
|[{{IPA|d}}]
|[{{IPA|ð}}]
| [[Plik:Phoenician daleth.png|20px]] {{unicode|[[Dalet]]}}
| Deta
|d
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Ε ε}}
|{{j|grc|ἒ ψιλόν}} (wym. epsilon)
|epsīlon
Linia 72 ⟶ 75:
|[{{IPA|e}}]
|[{{IPA|e̞}}]
| [[Plik:Phoenician he.png|20px|He (litera)]] {{unicode|[[He (litera)|He]]}}
| Σπσιλον
|e
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Ζ ζ}}
|{{j|grc|ζῆτα}} (wym. dzeta)
|dzeta (wym. dzeta lub zeta)
Linia 81 ⟶ 84:
|[{{IPA|zd}}] albo [{{IPA|ʣ}}], później [{{IPA|zː}}]
|[{{IPA|z}}]
| [[Plik:Phoenician zayin.png|20px]] {{unicode|[[Zajin]]}}
| Zeta
|z
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Η η}}
|{{j|grc|ἦτα}} (wym. eta)
|ēta
Linia 90 ⟶ 93:
|[{{IPA|ɛː}}]
|[{{IPA|i}}]
| [[Plik:Phoenician heth.png|20px]] {{unicode|Eta[[Chet]]}}
|e, ē
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Θ θ}}
|{{j|grc|θῆτα}} (wym. theta)
|thēta (wym. teta)
Linia 99 ⟶ 102:
|[{{IPA|tʰ}}]
|[{{IPA|θ}}]
| [[Plik:Phoenician teth.png|20px]] Omivcron{{unicode|[[Tet]]}}
|th
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Ι ι}}
|{{j|grc|ἰῶτα}} (wym. iota)
|iōta
Linia 108 ⟶ 111:
|[{{IPA|i}}] [{{IPA|iː}}]
|[{{IPA|i}}], [{{IPA|j}}]
| [[Plik:Phoenician yodh.png|20px|Jod (litera)]] {{unicode|[[Jod (litera)|Jod]]}}
| Jota
|i
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Κ κ}}
|{{j|grc|κάππα}} (wym. kappa)
|kappa
Linia 120 ⟶ 123:
|k
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Λ λ}}
|{{j|grc|λάμβδα}} (wym. lambda), {{j|grc|λάβδα}} (wym. labda)
|lambda
Linia 129 ⟶ 132:
|l
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Μ μ}}
|{{j|grc|μῦ}} (wym. my)
|my (wym. mi)
Linia 138 ⟶ 141:
|m
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Ν ν}}
|{{j|grc|νῦ}} (wym. ny)
|ny (wym. ni)
Linia 147 ⟶ 150:
|n
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Ξ ξ}}
|{{j|grc|ξῦ}} (wym. ksy), {{j|grc|ξῖ}} (wym. ksi), {{j|grc|ξεῖ}} (wym. ksej)
|xy (wym. ksi), xi
Linia 156 ⟶ 159:
|ks, x
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Ο ο}}
|{{j|grc|ὂ μικρόν}} (wym. o mikron)
|omicron (wym. omikron)
Linia 165 ⟶ 168:
|o
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Π π}}
|{{j|grc|πῖ}} (wym. pi), {{j|grc|πεῖ}} (wym. pej)
|pi
Linia 174 ⟶ 177:
|p
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Ρ ρ}}
|{{j|grc|ῥῶ}} (wym. rho)
|rho (wym. ro)
Linia 183 ⟶ 186:
|r, rh
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Σ σ ς}}
|{{j|grc|σίγμα}}, {{j|grc|σῖγμα}} (wym. sigma)
|sigma
Linia 192 ⟶ 195:
|s
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Τ τ}}
|{{j|grc|ταῦ}} (wym. tau)
|tau
Linia 201 ⟶ 204:
|t
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Υ υ}}
|{{j|grc|ὖ ψιλόν}}, {{j|grc|ὒ ψιλόν}} (wym. ypsilon)
|ypsīlon (wym. ipsilon)
Linia 210 ⟶ 213:
|y
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Φ φ}}
|{{j|grc|φῖ}} (wym. phi), {{j|grc|φεῖ}} (wym. phej)
|phi (wym. fi)
Linia 219 ⟶ 222:
|ph, f
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Χ χ}}
|{{j|grc|χῖ}} (wym. khi), {{j|grc|χεῖ}} (wym. khej)
|chi
Linia 228 ⟶ 231:
|kh
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Ψ ψ}}
|{{j|grc|ψῖ}} (wym. psi), {{j|grc|ψεῖ}} (wym. psej)
|psi
Linia 237 ⟶ 240:
|ps
|-
| style="font-size:133%;" | {{j|grc|Ω ω}}
|{{j|grc|ὦ μέγα}} (wym. o mega)
|oměga
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Alfabet_grecki”