Karol Olszewski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Życie i badania: - korekta fragmentu o pierwszym zdjęciu rentgenowskim + źródło do tego
Nie podano opisu zmian
Linia 50:
Wraz z [[Zygmunt Wróblewski|Zygmuntem Wróblewskim]] dokonał 5 kwietnia 1883 (według innych źródeł 29 marca) pierwszego na świecie [[Ciekły tlen|skroplenia tlenu]], zaś 13 kwietnia 1883 [[Ciekły azot|azotu]]. Później obaj uczeni zestalili także [[dwutlenek węgla]] i [[metanol]]. Użyli do tego celu [[Kaskadowa metoda skraplania|kaskadowej metody skraplania]] gazów pod zmniejszonym ciśnieniem, w której kolejne skroplone i wrzące gazy obniżały temperaturę dla kolejnych skropleń w niższych temperaturach. W 1895 skroplił i zestalił [[argon]]. Dzięki badaniom obu uczonych Kraków był w owym czasie jednym z niewielu ośrodków europejskich, w których osiągano temperatury poniżej –100 stopni{{r|Przewodnik}}. Początkowo osiągali oni temperaturę –105 stopni Celsjusza, a po udoskonaleniu aparatury zwiększyli zakres uzyskiwanych temperatur do –160 stopni{{r|Orlowski}}.
 
Karol Olszewski wraz z profesorem [[Alfred Obaliński|Alfredem Obalińskim]] byli prawdopodobnie pierwszymi osobami w Polsce, które wykonały zdjęcie rentgenowskie. Nastąpiło to w styczniu 1896 r, w Katedrze Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego tuż po publikacji odkryciaopisu falmetody Xwykonywania takich zdjęć przez [[Wilhelm Röntgen|Röntgena]].<ref>{{Cytuj |autor = Telewizja Polska S.A |tytuł = Tablica upamiętniająca pierwsze w Polsce badanie rentgenowskie. Broniszów |data dostępu = 2021-01-23 |opublikowany = rzeszow.tvp.pl |url = https://rzeszow.tvp.pl/51908177/tablica-upamietniajaca-pierwsze-w-polsce-badanie-rentgenowskie-broniszow |język = pl}}</ref>
 
Zmarł 24 marca 1915 w Krakowie<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Nekrologia. Karol Olszewski | czasopismo = [[Czas (dziennik)|Czas]] | strony = 2 | wolumin = nr 170 |data = 26 marca 1915 | url = http://mbc.malopolska.pl/publication/48024|data dostępu=2018-08-11}}</ref>. Uroczystości żałobne odbyły się 27 marca w gmachu „[[Collegium Chemicum w Krakowie|Collegium Chemicum]]” z udziałem władz miasta i UJ. Został pochowany na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim w Krakowie]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Pogrzeb ś. p. prof. Karola Olszewskiego | czasopismo = [[Czas (dziennik)|Czas]] | strony = 1 | data = Nr 173 z 28 marca 1915 | url = http://mbc.malopolska.pl/publication/47926}}</ref> (kwatera 9)<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Karolina Grodziska|Karolina Grodziska–Ożóg]] | tytuł = Cmentarz Rakowicki w Krakowie | wydawca = [[Wydawnictwo Literackie]] | miejsce = Kraków | data = 1987 | strony = 130 | isbn = 83-08-01428-3 | rozdział = Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939)}}</ref>. 19 października 2018 jego prochy zostały przeniesione do [[Panteon Narodowy w Krakowie|Panteonu Narodowego w Krakowie w kościele św. Piotra i Pawła]]<ref>{{Cytuj stronę|url = https://dzieje.pl/aktualnosci/krakow-szczatki-prof-karola-olszewskiego-zlozono-w-panteonie-narodowym|tytuł = Kraków: szczątki prof. Karola Olszewskiego złożono w Panteonie Narodowym|autor = Małgorzata Wosion-Czoba|opublikowany = dzieje.pl|data = 2018-10-19}}</ref>.