Wikipedysta:Wojsław Brożyna/Weles: Różnice pomiędzy wersjami

Domniemuje się [[fallicyzm|falliczny]] charakter słowiańskiego Wołosa (Welesa) poprzez odniesienia do [[język polski|polskiego]] ''wał'' (wulg. „członek męski”){{odn|Kempiński|1993|s=137}}.

 

Źródła pisane (''[[Powieść minionych lat]]'') podają, że podczas zawierania traktatów przysięgała na niego „cała Ruś” (oprócz wojowników, którzy w tym czasie klęli się na [[Perun]]a). Karą za niedotrzymanie przysięgi miało być „wyzłocenie jak złoto” ([[skrofuloza]]). Określenie w ''[[Słowo o wyprawie Igora|Słowie o wyprawie Igora]]'' wieszcza [[Bojan (postać)|Bojana]] jako „wnuka Welesowego” wskazuje na związek boga z magią i poezją (a więc z [[wołchw]]ami). O Welesie wspominają również późniejsze źródła ruskie (m.in. apokryficzne ''[[Chożdienije Bogorodicy po mukam|Chodzenie Bogarodzicy po mękach]]''), zagadkowym jest jednak brak Welesa w spisie bóstw, którym [[Włodzimierz I Wielki]] postawił w 980 posągi w [[Kijów|Kijowie]].

 

=== Zwyczajowe ofiary ===

 

Po przyjęciu chrześcijaństwa na Rusi Welesa zidentyfikowano ze św. Błażejem (Własem), na zachodzie zaś, z diabłem (czes. ''k velesu'' = ''k diasu'' „do diabła” – ślady władzy nad zaświatami), ale i [[Mikołaj z Miry|św. Mikołajem]] oraz Michałem, Stanisławem, Florem i Laurem (ze względu na opiekę nad bydłem) – wszyscy oni byli, w wierzeniach ludowych, m.in. opiekunami bydła.

 

W ludowych wierzeniach zestawia się Świętych Mikołaja i Jerzego razem, jako oponentów, co jest reminiscencją dualistycznej pary Perun-Weles. Również w parze Mikołaj-Święty utożsamiający gromowładcę występują zestawienie z prorokiem [[Eliasz]]em. Częstokroć też [[Mikołaj z Miry|św. Mikołaja]] stawia się na równi z Bogiem, który zastępuje w pierwotnej parze Peruna, a Mikołaj stoi na równi z nim i nawet jest w stanie mu się przeciwstawić. We wschodniej, prawosławnej kulturze ludowej, to nie [[apostoł Piotr]] ma klucze do nieba, lecz św. Mikołaj, co pokazuje, że funkcja pana zaświatów przeszła z Welesa na tego właśnie świętego.

 

[[Gromada otwarta]] [[Plejady|Plejad]] zwana jest w mitologii słowiańskiej [[Wołosożary|Wołosożarami]], Vlašici (Wołoszycy, po [[Język serbsko-chorwacki|serbsku]] „synowie Velesa”). Echem bydlęcego kultu Welesa może być [[Turoń]].