Zaraza w Atenach: Różnice pomiędzy wersjami

Zapanowało zupełne bezprawie – ludzie przestali przestrzegać prawa, spodziewając się niechybnej śmierci. Wiele majątków bogaczy po ich śmierci było przejmowanych przez biednych, którzy szybko je roztrwaniali<ref>Tukidydes: ''Wojna peloponeska'' (tłum. Kazimierz Kumaniecki). Wrocław 2004, s. 116.</ref>. Mieszkańcy masowo porzucali normy społeczne i wyzbywali się swoich przekonań religijnych. Powszechnie uważano, że [[Apollo (mitologia)|Apollo]], uważany przez ludzi za źródło zarazy, pokazał w ten sposób poparcie dla Sparty w prowadzonej wojnie<ref name=":0" />. Zmarłych palono bez ceremoniału pogrzebowego lub chowano w masowych grobach, z których jeden odnaleziono w 1994 r.<ref>{{Cytuj |tytuł = Plague Victims Found: Mass Burial in Athens – Archaeology Magazine Archive |data dostępu = 2021-01-09 |opublikowany = archive.archaeology.org |url = https://archive.archaeology.org/online/news/kerameikos.html}}</ref> Szacuje się, że zaraza spowodowała śmierć ok. 25% ludności Aten, a także od 1/3 do 2/3 mieszkańców Attyki<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Cztery epidemie, które zmieniły bieg dziejów |data = |data dostępu = 2021-01-09 |opublikowany = TwojaHistoria.pl |url = https://twojahistoria.pl/2020/03/22/cztery-epidemie-ktore-zmienily-bieg-dziejow/ |język = pl}}</ref>. Wśród ofiar znalazł się twórca greckiej demokracji [[Perykles]] (którego autorytet podkopała pandemia), zachorował też Tukidydes, choć nie umarł. Wielu historyków uważa, że zaraza ta była jedną z najważniejszych przyczyn ostatecznej klęski Aten w wojnie ze Spartą. Choć Spartanie odstąpili od oblężenia Aten z powodu epidemii, sytuacja wojsk ateńskich była tragiczna. W pewnym momencie [[Eklezja|Zgromadzenie Ludowe]] wysłało do Sparty posłańca z propozycją pokoju<ref name=":2" />. Zgodnie z szacunkami zmarła 1/3 ateńskich żołnierzy<ref name=":0" /> (ok. 4400 hoplitów i 30 jeźdźców (hippeis))<ref name=":2" />. W czasie samej wyprawy pod [[Potidaja|Potidaję]] zmarło ponad tysiąc żołnierzy, a zaraza zdziesiątkowała obóz pod miastem<ref name=":2" /><ref>Jennifer Tolbert Roberts, ''The Plague of War. Athens, Sparta and the Struggle for Ancient Greece'', Oxford University Press 2017.</ref>. Nawoływania Peryklesa, by stawiać wierność ojczyzny ponad własne zdrowie, nie przechodziły bez echa, ale w większości przypadków ludzie nie byli aż do ok. [[415 p.n.e.]] zdolni do prowadzenia działań wojennych<ref name=":0" />. Przegrana w wojnie peloponeskiej spowodowała upadek potęgi tego polis, z którego miasto już się nie podniosło<ref>{{Cytuj |autor = Javier Martínez |tytuł = Political consequences of the Plague of Athens |czasopismo = Graeco-Latina Brunensia |data = 2017 |data dostępu = 2021-01-09 |issn = 1803-7402 |wolumin = 22 |numer = 1 |s = 135–146 |doi = 10.5817/GLB2017-1-12 |url = https://digilib.phil.muni.cz/handle/11222.digilib/136470}}</ref>.