Wikipedysta:Nous/brudnopis7: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian |
|||
Linia 147:
To właśnie wywodzący się z chłopstwa sejmenowie, którzy po zakończonej kampanii tracili zatrudnienie w armii, tworzyli trzon rebelii celalî. Chcąc z nią walczyć, rząd centralny przyznał bejlerbejom prawo do samodzielnego ściągania lokalnych podatków, z których miały być opłacane oddziały sejmenów, oraz zezwolił miejscowej ludności na formowanie [[milicja|milicji]]. Te posunięcia doprowadziły jednak tylko do dalszej anarchizacji Anatolii, bowiem zarówno oddziały sejmenów na żołdzie bejlerbejów, z reguły nieregularnie opłacane, jak i lokalne milicje, często przechodziły na stronę rebeliantów. W trakcie rebelii zaczęto także rozlokowywać garnizony w prowincjonalnych miastach. Ci żołnierze, nawet jeśli formalnie byli zaliczani do janczarów, otrzymywali wyjątkowo niski żołd i utrzymywali się z handlu lub wykonywania innych zawodów. W ich szeregi zaczęli też przenikać rzemieślnicy, chcący skorzystać z przysługujących sługom państwa zwolnień podatkowych. W rezultacie większość oddziałów wojska zaczęła przypominać raczej miejską milicję, niż regularną armię, chociaż część z tych żołnierzy regularnie zasilała wojska sułtana{{odn|Fierro|2011|s=377 - 378}}{{odn|İnalcık|2006|s=62 - 63}}.
W 1602 wojska rządowe pokonały najważniejszego przywódcę celalî [[Abdülhalim Karayazıcı|Karayazıcıego]], rebelia jednak wybuchła z nową siłą, gdy w 1605 bunt podniósł przywódca [[Kurdowie|kurdyjskiego]] klanu z [[Kilis]] [[Dżanbulat Ali Pasza]]. Dopiero w 1607 został on pokonany przez wielkiego wezyra [[Kuyucu Murad Paşa|Murada Paszę]] i ostatecznie w 1610 stracony. Walki z rebeliantami uniemożliwiły Osmanom zmobilizowanie pełni sił przeciwko szachowi Abbasowi, który tymczasem odnosił kolejne sukcesy na wschodzie{{odn|Fierro|2011|s=377, 423}}{{odn|İnalcık|2006|s=62}}{{odn|Smurzyński|2010|s=629 - 630}}. W 1616 ukończono [[Błękitny Meczet]] wzniesiony na polecenie [[Ahmed I|Ahmeda I]] (1603 - 1617), który wpisywał się w tradycję wcześniejszych „sułtańskich” meczetów, podniosły się jednak głosy, że Ahmed nie miał prawa stawiać budowli tego typu, w przeciwieństwie do swoich poprzedników nie odniósł bowiem żadnego wielkiego zwycięstwa nad niewiernymi{{odn|Fierro|2011|s=384}}. Najważniejszym wydarzeniem panowania [[Osman II|Osmana II]] (1618 - 1622) była [[Wojna polsko-turecka (1620–1621)|wojna z Polską]] (1620 - 1621), jednak planowana osmańska inwazja została powstrzymana [[Bitwa pod Chocimiem (1621)|pod Chocimiem]]. Rok później sułtan został zamordowany przez janczarów{{odn|Reychman|1973|s=97 - 98}}{{odn|Fierro|2011|s=380}}, co stanowiło „zanegowanie świętego charakteru władcy, centralnego dla osmańskiego sułtanatu co najmniej od czasów [[Mehmed II Zdobywca|Mehmeda Zdobywcy]]”{{odn|Fierro|2011|s=380 - 381}}.
=== Ewolucja instytucji sułtanatu i dominacja wielkich rodów ===
| |||