Imperium Osmańskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nous (dyskusja | edycje)
m →‎Bibliografia: drobne merytoryczne
Nous (dyskusja | edycje)
Linia 149:
W 1602 wojska rządowe pokonały najważniejszego przywódcę celalî [[Abdülhalim Karayazıcı|Karayazıcıego]], rebelia jednak wybuchła z nową siłą, gdy w 1605 bunt podniósł przywódca [[Kurdowie|kurdyjskiego]] klanu z [[Kilis]] [[Dżanbulat Ali Pasza]]. Dopiero w 1607 został on pokonany przez wielkiego wezyra [[Kuyucu Murad Paşa|Murada Paszę]] i ostatecznie w 1610 stracony. Walki z rebeliantami uniemożliwiły Osmanom zmobilizowanie pełni sił przeciwko szachowi Abbasowi, który tymczasem odnosił kolejne sukcesy na wschodzie{{odn|Fierro|2011|s=377, 423}}{{odn|İnalcık|2006|s=62}}{{odn|Smurzyński|2010|s=629 - 630}}. W 1616 ukończono [[Błękitny Meczet]] wzniesiony na polecenie [[Ahmed I|Ahmeda I]] (1603 - 1617), który wpisywał się w tradycję wcześniejszych „sułtańskich” meczetów, podniosły się jednak głosy, że Ahmed nie miał prawa stawiać budowli tego typu, w przeciwieństwie do swoich poprzedników nie odniósł bowiem żadnego wielkiego zwycięstwa nad niewiernymi{{odn|Fierro|2011|s=384}}. Najważniejszym wydarzeniem panowania [[Osman II|Osmana II]] (1618 - 1622) była [[Wojna polsko-turecka (1620–1621)|wojna z Polską]] (1620 - 1621), jednak planowana osmańska inwazja została powstrzymana [[Bitwa pod Chocimiem (1621)|pod Chocimiem]]. Rok później sułtan został zamordowany przez janczarów{{odn|Reychman|1973|s=97 - 98}}{{odn|Fierro|2011|s=380}}, co stanowiło „zanegowanie świętego charakteru władcy, centralnego dla osmańskiego sułtanatu co najmniej od czasów [[Mehmed II Zdobywca|Mehmeda Zdobywcy]]”{{odn|Fierro|2011|s=380 - 381}}.
 
=== Wojna z Ligą Świętą ===
{{osobny artykuł|V wojna austriacko-turecka}}
[[Plik:Anonym Entsatz Wien 1683.jpg|thumb|[[Bitwa pod Wiedniem]] w 1683]]
[[Bitwa pod Wiedniem|Zwycięstwo Jana III Sobieskiego nad oblegającą Wiedeń armią turecką w 1683]] zapoczątkowało serię klęsk Turcji. W 1699 (na mocy [[Traktat w Karłowicach|pokoju w Karłowicach]]) Polska odzyskała część Ukrainy prawobrzeżnej i [[Podole]] (zajęte przez Turcję 1672), Habsburgowie otrzymali prawie całe Węgry, Wenecja – Moreę ([[Peloponez]]), Wyspy Egejskie i niektóre twierdze dalmatyńskie, Rosja – [[Azow]] i [[Zaporoże (kraina)|Zaporoże]].