Błyszczak tęczowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: zmiana szablonu {{IUCN/stary}} na {{IUCN}}
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, poprawki przypisów, mapka
Linia 3:
|nazwa łacińska = ''Lamprotornis iris''
|TSN = 915892
|zoolog = ([[EmileÉmile Oustalet|Oustalet]], 1879)
|okres istnienia =
|grafika = Iris Glossy Starling - side.jpg
Linia 17:
|podrodzina = [[szpaki]]
|rodzaj = ''[[Lamprotornis]]''
|gatunek = '''błyszczak tęczowy'''
|synonimy = ''Coccycolius iris'' <small>Oustalet, 1879</small>
|status IUCN = LC
|IUCN id = 22710642
|mapa występowania = Afrika Verbreitungsgebiet Lamprotornis iris (Coccycolius iris).png
|opis mapy występowania =
|wikispecies = Lamprotornis iris
|commons = Category:Lamprotornis iris
}}
[[Plik:Iris Glossy Starling - side color.jpg|thumb|240px|]]
'''Błyszczak tęczowy'''{{r|Mielczarek&Kuziemko}} (''Lamprotornis iris'') – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny [[szpakowate|szpakowatych]] (Sturnidae). Występuje w okolicach obszaru na południe od zachodniego [[Sahel (region geograficzny)|Sahelu]]. Posiada status zagrożenia „najmniejszej troski”.
 
== Taksonomia ==
Po raz pierwszy gatunek opisał [[EmileÉmile Oustalet]] w 1879, przydzielił mu [[binominalne nazewnictwo gatunków|nazwę]] ''Coccycolius iris''. Opis ukazał się na łamach ''Bulletin de la Société philomathique de Paris''. [[Holotyp]] pochodził według autora z wysp [[Los (wyspy)|Los]]{{r|oryg}}, prawdopodobnie jest to błąd i holotyp odłowiono w kontynentalnej części [[Gwinea|Gwinei]]. Niektórzy autorzy umieszczają błyszczaka tęczowego w [[takson monotypowy|monotypowym]] rodzaju ''Coccycolius''{{r|hbwa}}. [[Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny]] umieszcza gatunek w rodzaju ''[[Lamprotornis]]'' i uznaje go za gatunek monotypowy{{r|Gill&Donskerioc}}.
 
== Morfologia ==
[[Plik:Iris Glossy Starling - side color.jpg|thumb|240px|]]
Wymiary holotypu: długość ciała 210 mm, w tym ogona 85 mm i dzioba 18 mm (wzdłuż górnej krawędzi), długość skrzydełskrzydła 110 mm, [[skok (anatomia)|skoku]] – 23 mm{{r|oryg}}. [[Anton Reichenow]] podaje długość skrzydła 105 mm, skoku – 25 mm{{r|reich}}. Ogół upierzenia złocistozielony. Policzki, [[pokrywy (ornitologia)|pokrywy]] uszne i brzuch fioletowe. Dziób delikatnie zgięty. Nogi czarne{{r|oryg}}.
 
== Zasięg występowania ==
Linia 37 ⟶ 39:
 
== Ekologia ==
Środowiskiem życia błyszczaków tęczowych jest zadrzewiona sawanna{{r|hbwa}}, do tego zamieszkuje również zakrzewienia w [[sad]]ach. Unika lasowlasów, niekiedy jednak bywa spotykany na obrzeżu [[las galeriowy|lasu galeriowego]]. Żywi się głównie owocami, m.in. [[figowiec|figowca]] i ''[[Harungana madagascariensis]]''{{r|hbwa}}, zjada również nasiona i owady, zwłaszcza [[mrówkowate|mrówki]]{{r|birdlife}}. W Sierra Leone okres lęgów przypada na marzec. W niewoli gniazduje kooperatywnie, możliwe, że podobne zachowania występują również w naturze{{r|hbwa}}.
 
== Status zagrożenia ==
Od 2015 [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] nadaje błyszczakowi tęczowemu status gatunku „najmniejszej troski” (LC, ''Least Concern''). Wcześniej, od 2000 miał on status „niedostateczne dane” (DD, ''Data Deficient''), a od 1988 – „najmniejszej troski”. WOd latachlat 1981–1984 duże ilości tych ptaków przetrzymywano w [[Monrovia|Monrovii]], sprzedając je po cenie 50 [[Funt szterling|funtów]] za parę. Nie wiadomo, czy i w jaki sposób nielegalny handel odbija się na populacji. Nie jest znany również stopień wrażliwości gatunku na zmiany w środowisku{{r|birdlife}}.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name=hbwa>{{cytuj stronę | url = http://www.hbw.com/species/emerald-starling-lamprotornis-iris | autor = Craig, A. & Feare, C. | rok = 2009 | tytuł = Emerald Starling (''Lamprotornis iris'') | praca = <em>del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014).</em> Handbook of the Birds of the World Alive | dataarchiwum dostępu= https://archive.is/Cz25S | zarchiwizowano = 18 lipca 2015}}</ref>
<ref name="iucn">{{IUCN |id = 22710642 |nazwa = Lamprotornis iris |autor = BirdLife International |iucn rok = 2016 |wersja = 2019-2 |data dostępu = 2019-10-29}}</ref>
<ref name=hbwa>{{cytuj stronę | url = http://www.hbw.com/species/emerald-starling-lamprotornis-iris | autor = Craig, A. & Feare, C. | rok = 2009 | tytuł = Emerald Starling (''Lamprotornis iris'') | praca = del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive | data dostępu = 18 lipca 2015}}</ref>
<ref name=birdlife>{{cytuj stronę | url = http://www.birdlife.org/datazone/speciesfactsheet.php?id=6770 | tytuł = Emerald Starling ''Coccycolius iris'' | opublikowany = BirdLife International | data dostępu = 18 lipca 2015}}</ref>
<ref name="Mielczarek&Kuziemko">Systematyka i nazewnictwo polskie za: {{cytuj stronę |autor = P. Mielczarek, & M. Kuziemko |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/passerines4.html#Sturninae |tytuł = Podrodzina: Sturninae Rafinesque, 1815 - szpaki (wersja: 20182020-0611-2417) |opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata |data dostępu = 20192021-1002-2922}}</ref>
<ref name="Gill&Donskerioc">{{Cytuj stronę |autor = F. Gill, D. Donsker |url = httphttps://www.worldbirdnames.org/bow/nuthatch/ | tytuł = Nuthatches, Wallcreeper, treecreepers, mockingbirds, starlings, oxpeckers | autor = F. Gill, D. Donsker & oxpeckersP. Rasmussen (red.) | opublikowany = IOC World Bird List: Version 6(v11.1) | język = en | data dostępu = 20162021-0402-1022}}</ref>
<ref name=oryg>{{cytuj pismo | url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/31660130#page/90/mode/1up | tytuł = Description d'une nouvelle espèce de Merle Bronzé | autor = M. E. Oustalet | rok = 1879 | wolumin = ser 7 v. 3. | czasopismo = Bulletin de la Société philomathique de Paris | strony = 84}}</ref>
<ref name=reich>{{cytuj książkę | autor = [[Anton Reichenow]] | url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/13795449#page/725/mode/1up | tytuł = Die Vögel Afrikas | tom = 2 | rok = 1902-1903 | strony = 695}}</ref>
Linia 54 ⟶ 55:
 
== Linki zewnętrzne ==
* [{{Cytuj stronę | url = https://wwwebird.hbw.com/ibcorg/species/emerald-starling-lamprotornis-irisemesta1 | tytuł = Zdjęcia i materiałynagrania audiowizualne dot.| praca = eBird | opublikowany = Cornell Lab of gatunkuOrnithology w| Internetjęzyk Bird= Collection]en}}
 
[[Kategoria:Szpakowate]]