24 935
edycji
Perła w koronie: Różnice pomiędzy wersjami
rozbudowa
(→Odbiór: rozbudowa) |
(rozbudowa) |
||
|
Bardziej sceptyczny wobec ''Perły w koronie'' był [[Krzysztof Teodor Toeplitz]], pisząc na łamach „[[Miesięcznik Literacki (1966–1990)|Miesięcznika Literackiego]]”, iż reżyser instrumentalnie pomija perspektywę państwa polskiego: „Ani przez chwilę nie widzimy tu nikogo, kto by reprezentował centralną władzę polską ani nawet polską administrację, jeśli nie liczyć oddziałów policji otaczających strajkującą kopalnię”<ref name=":1" />. Toeplitz krytykował również promowanie przez reżysera [[Patriarchalizm|patriarchalnego]] modelu rodziny, ze zdumieniem zauważając, że „w rodzinie narysowanej przez Kutza nie do pomyślenia jest jakikolwiek z kłopotów trapiących dzisiejsze społeczeństwo, a więc »konflikt pokoleń« czy »konflikt płci« wynikający z dążeń [[Emancypacja|emancypacyjnych]] kobiet”<ref name=":1" />. Gracjana Miller z „[[Żołnierz Wolności|Żołnierza Wolności]]” jako wadę ''Perły w koronie'' wskazywała sztuczność gwary śląskiej używanej przez bohaterów oraz niezręczną scenę erotyczną, jednak ceniła film za to, że „Kutz z wyczuciem potrafi scenę rozładować, a jednocześnie spotęgować wrażenie”<ref name=":1" />. [[Rafał Marszałek]] z „[[Literatura (tygodnik)|Literatury]]” był odmiennego zdania na temat sceny erotycznej, podkreślając przy tym, że ''Perła w koronie'' sprawdza się jako „film o strajku, a jednocześnie opowieść miłosna. Miłość nie ta z plakatu: nie pastelowy chłopiec z błękitnooką dziewczyną, w czułym uścisku sprzymierzeni. Miłość u Kutza zawsze jest w zawieszeniu, w napięciu, w oczekiwaniu”<ref name=":1" />.
== Znaczenie ==
Rangę filmu po latach podkreślała Maria Lipok-Bierwiaczonek w „[[Kwartalnik Filmowy|Kwartalniku Filmowym]]”, twierdząc, iż reżyser przywrócił ''Perłą w koronie'' godność Ślązakom, zmuszając ich do zamysłu nad własną zaniedbaną kulturą:<blockquote>pokazał samym Ślązakom ich własną ziemię, pokazał fragment historii, znanej jednym lepiej, innym gorzej, uzmysłowił wartość i koloryt obyczaju. „Potrząsnął” trochę zapracowanymi i zajętymi codziennością ziomkami, skłonił do refleksji, zachęcił, żeby sami szukali dalej wokół siebie znaków swojej rodzimej kultury. Dowartościował gwarę (a dotąd naśmiewano się z niej, tępiono w szkole). Zaoferował klucz do śląskiego kodu kulturowego{{Odn|Lipok-Bierwiaczonek|1997|s=53}}.</blockquote>▼
▲Rangę filmu po latach podkreślała Maria Lipok-Bierwiaczonek w „[[Kwartalnik Filmowy|Kwartalniku Filmowym]]”, twierdząc, iż reżyser przywrócił ''Perłą w koronie'' godność Ślązakom, zmuszając ich do zamysłu nad własną zaniedbaną kulturą:<blockquote>pokazał samym Ślązakom ich własną ziemię, pokazał fragment historii, znanej jednym lepiej, innym gorzej, uzmysłowił wartość i koloryt obyczaju. „Potrząsnął” trochę zapracowanymi i zajętymi codziennością ziomkami, skłonił do refleksji, zachęcił, żeby sami szukali dalej wokół siebie znaków swojej rodzimej kultury. Dowartościował gwarę (a dotąd naśmiewano się z niej, tępiono w szkole). Zaoferował klucz do śląskiego kodu kulturowego{{Odn|Lipok-Bierwiaczonek|1997|s=53}}.</blockquote>W podobnym stylu wypowiadał się [[Andrzej Gwóźdź]], który podkreślał, że:<blockquote>Kutz stworzył Śląsk na nowo, bo zobaczył to, czego inni nie dostrzegali (albo nie tak widzieli): frapujące piękno biedaszybów dających schronienie bezrobotnym, księżycowy pejzaż towarzyszący Jasiowi w drodze z kopalni do domu, urodę rytuału powitania ojca po szychcie w domu, wyłaniającą się z mroku kopalni czarną maź… Zobaczył i uczynił z tego miarę wyobraźni o tym skrawku świata zarówno dla swoich, którzy ten świat zamieszkiwali, jak i dla obcych{{Odn|Gwóźdź|2018}}.</blockquote>
== Nagrody ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj |autor =
*{{Cytuj |autor = Bożena Janicka |tytuł = Perła w koronie. O filmie opowiada reżyser |czasopismo = Kino |data = 1972 |data dostępu = 2021-02-24 |numer = 1 |s = 6-13 |url = https://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/perla-w-koronie-o-filmie-opowiada-rezyser/132 |odn = tak}}
* {{Cytuj |autor = Aleksandra Klich |tytuł = Cały ten Kutz. Biografia niepokorna |data = 2019 |miejsce = Kraków |wydawca = Znak |odn = tak}}
*{{Cytuj |autor = Maria Lipok-Bierwiaczonek |tytuł = Śląsk według Kutza |czasopismo = Kwartalnik Filmowy |data = 1997 |data dostępu = 2021-02-24 |numer = 18 |s = 46-58 |url = https://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/slask-wedlug-kutza/478 |odn = tak}}
| |||