Zakłady Chemiczne „Tarnowskie Góry”: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, WP:SK+ToS+mSI+Bn
Linia 105:
 
== Wpływ na środowisko ==
{{Grafika rozwinięta
[[Plik:Stoła w Czarnej Hucie (1).jpg|thumb|Zrekultywowana Stoła przepływająca przez teren zakładów (2018)]]
| położenie = right
| kierunek = horizontal
| tytuł =
| grafika1 = Rzeka Stoła pomiędzy zwałowiskami nr 3 i 3a.jpg
| opis1 = Rzeka Stoła przepływająca pomiędzy zwałowiskami nr 3 i 3a, lata 90. XX w.
 
| grafika2 = Stoła w Czarnej Hucie (1).jpg
[[Plik:Stoła| wopis2 Czarnej Hucie (1).jpg|thumb| = Zrekultywowana Stołarzeka przepływająca przez ten sam teren zakładóww (2018)]]
| szerokość2 = 250
}}
Efektem 75 lat działalności zakładów chemicznych było nagromadzenie ogromnej, szacowanej na około 1,5 mln m³ (2,5 mln [[megagram|Mg]]), ilości odpadów, składowanych bez żadnych zabezpieczeń bezpośrednio na gruncie. Odpady płynne wylewane były przez wiele lat do nieuszczelnionych osadników ziemnych{{odn|Makowski|2009b}}. W wyniku takiego działania nastąpiło zanieczyszczenie środowiska, w tym skażenie wód triasowego [[Poziom wodonośny|poziomu wodonośnego]] [[Główny zbiornik wód podziemnych|głównych zbiorników wód podziemnych]] (GZWP): przede wszystkim gliwickiego (nr 330; do którego infiltrują zanieczyszczenia z południowej części zakładów) i lubliniecko-myszkowskiego (nr 327; do którego przenikają zanieczyszczenia z części północnej){{odn|Makowski|2009b}}, a także bytomskiego (nr 329){{odn|Marciniak|2000b|s=574}}. Po wprowadzeniu w roku 1991 monitoringu wód podziemnych i powierzchniowych stwierdzono nawet kilkusetkrotne przekroczenie dopuszczalnych stężeń silnie trujących rozpuszczalnych związków [[Bar (pierwiastek)|baru]] oraz szkodliwych związków [[bor]]u, [[cynk]]u, [[Miedź|miedzi]], [[kadm]]u, [[ołów|ołowiu]], [[stront]]u, [[nikiel|niklu]], [[arsen]]u i [[mangan]]u{{odn|Makowski|2009a}}{{odn|Makowski|2009b}}{{odn|Marciniak|2000b|s=574}}. W wyniku badań przy użyciu [[piezometr]]ów rozmieszczonych na terenie zakładów i w ich okolicy, ilość przenikających zanieczyszczeń oszacowano na 400 ton/rok{{odn|Makowski|2009b}}. Z tego powodu z użytkowania wyłączono wszystkie ujęcia wody znajdujące się na terenie zakładów chemicznych oraz w strefie ich oddziaływania o powierzchni kilkuset hektarów{{odn|Makowski|2009a}}. W przypadku utworów czwartorzędowych wykazano, że część zanieczyszczeń ze zwałowisk pozakładowych spływa w kierunku północno-zachodnim w stronę potoku PA, a część w kierunku południowo-zachodnim i południowo-wschodnim do rzeki [[Stoła|Stoły]]{{odn|Makowski|2009b}}, co stwarza ryzyko przenoszenia zanieczyszczeń na dalsze tereny i do [[Mała Panew|Małej Panwi]]{{odn|Marciniak|2000b|s=574}}. W drugiej dekadzie XXI w. Stoła wciąż była jedną z najbardziej zanieczyszczonych rzek w Polsce, przy czym normy przekroczone są w niej nie tylko dla [[tal]]u i [[fluorki|fluorków]], ale też dla zasolenia, substancji biogennych i warunków tlenowych. Przekroczenie norm dla talu stwierdzono również w wodzie Małej Panwi. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych tym pierwiastkiem jest w Polsce poza tym rzadko stwierdzane{{r|ciecko}}.