Książek (Kłodzko): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
lit. |
Braniewiak (dyskusja | edycje) drobne redakcyjne |
||
Linia 52:
=== Nazewnictwo ===
Książkiem współcześnie określana jest część Kłodzka położona na południe od stadionu miejskiego. Mimo to na obszar ten składają się dwie jednostki osadnicze, które w ciągu dziejów wielokrotnie zmieniały swoje nazwy<ref name=autonazwa1/>. Są to położony na południu w miejscu w którym Bystrzyca Dusznicka dzieli się na kilka ramiom tworząc młynówkę – Książek właściwy oraz znajdujące się na północ od niego Pawłowo (zwane inaczej jako ''Pawłowa'')<ref>''Kłodzko. Plan miasta, 1:10 000'', wyd. 2, PPWK, Wrocław-Warszawa 1992.</ref>. Nazwy tych osad zmieniały się następująco<ref name=autonazwa1/>:
* '''Książek''' – po raz pierwszy w 1345 roku nazywany jest ''Pfaffenbergischen Mühle'', następnie w 1460 roku już tylko jako ''Pfaffenmühle'', a od 1490 roku jako ''Pfaffenmole''. W 1910 roku wrócono do poprzedniej nazwy używając ją zamiennie od lat 30. XX wieku z nazwą ''Pfaffendorf''<ref>Marek Šebela, Jiří Fišer, ''České Názvy hraničních Vrchů, Sídel a vodních toků v Kladsku'', (w:) "Kladský Sborník", t. 5 2003, s. 392.</ref>. Po 1945 roku przemianowany na ''Książek''<ref name=autonazwa3>[http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP19470370297/O/M19470297.pdf Nazwa "Książek" została ostatecznie usankcjonowana na podstawie ''Rozporządzenia Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości.''] [on-line] [dostęp: 22.10.2020]</ref>.
* '''Pawłowo''' – od końca XIV wieku figuruje pod nazwą ''Quergasse'' jako najdalej na południe wysunięte przedmieście Kłodzka. Po 1945 roku przemianowane na ''Pawłowo'' lub ''Pawłową'' od nazwy położonego w tym rejonie PGR-u<ref name=autonazwa1/>.
Linia 95:
Książek związany był z dawnym przedmieściem ''Quergasse'' (północna część ul. dra J. Korczaka, w pobliżu byłego PGR Pawłowo), z którym tworzył w późniejszym okresie jedną całość. Z czasem powstała tam mała osada, której zabudowania skupiały się wokół młyna. Na terenie Pawłowej zabudowa liczyła kilka domów i kaplicę. Sytuacja na terenie Książka nie zmieniała się nawet po przeprowadzeniu tędy [[linia kolejowa nr 309|linii kolejowej]] do [[Duszniki-Zdrój|Dusznik Zdroju]] w 1888 roku i zbudowaniu tu stacji kolejowej kilka lat później. Liczba ludności w 1910 roku wynosiła 50 mieszkańców<ref name=autonazwa1/>. Wraz z likwidacją [[twierdza kłodzka|twierdzy]] i zezwoleniem władz państwowych na swobodną rozbudowę Kłodzka, co miało miejsce w 1877 roku<ref>''Słownik geografii turystycznej Sudetów'', pod red. M. Staffa, t. 15, Wrocław 1994, s. 203.</ref>, obszar przedmieścia ''Quergasse'' został włączony administracyjnie w granice miasta. Pewnym jest, że musiało to nastąpić przed 1886 roku, skoro w tym roku, na tym obszarze władze miejskie przystąpiły do budowy nowoczesnego zakładu wodociągów<ref>''Kłodzko. Dzieje miasta'', pod red. R. Gładkiewicza, Kłodzko 1998, s. 114.</ref><ref>T. Broniewski, ''Kłodzko. Śląsk w zabytkach sztuki'', wyd. 2, Wrocław 1970, s. 29.</ref><ref>[https://klodzko.polska-org.pl/6229922,foto.html?idEntity=526640 ''Glatz und nächster Umgebung'', plan miasta z początku XX wieku stanowiący wkładkę do opracowania "Die Stadt Glatz in Worth und Bild"] [on-line] [dostęp: 23.10.2020]</ref>. Podobny los spotkał Książek właściwy w 1928 roku<ref>[http://territorial.de/ndschles/glatz/glatzsta.htm Miasto Kłodzko i zmiany administracyjne w przedwojennym powiecie kłodzkim w portalu "teritorial.de"] [on-line] [dostęp: 23.10.2020]</ref>. Ważnym wydarzeniem na terenie tej części miasta była budowa w latach 30. XX wieku na terenie Pawłowej na obszarze dawnego [[starorzecze|starorzecza]] Nysy Kłodzkiej stadionu miejskiego i basenów tuż przy samej rzece<ref>K.Marcinek, W. Prorok, ''Ziemia Kłodzka. Informator turystyczny'', s. 40.</ref>.
Po przejęciu Kłodzka przez [[Polska|Polskę]] w 1945 roku Książek nie rozwijał się<ref name=autonazwa2>''Słownik geografii turystycznej Sudetów'', pod red. M. Staffy, t. 15, Wrocław 1994, s. 255.</ref>. Włączona w 1928 roku do miasta osada ponownie uzyskała niezależność, co potwierdza wykaz Ministerstwa Ziem Odzyskanych, gdzie widnieje jako osobna wieś<ref name=autonazwa3/>. Sytuacja ta zmieniła się wraz z kolejną reformą administracyjną, kiedy to osadę tą ponownie włączono do Kłodzka w 1950 roku<ref>[https://klodzko.polska-org.pl/4338616,Klodzko,Dzielnica_Ksiazek.html Historia Książka na stronie "polska-org"] [on-line] [dostęp: 24.10.2020]</ref>. Po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w miejscowym młynie ulokowano ''Dolnośląskie zakłady Artykułów Technicznych'' (obecnie ''Zakłady Drzewne Przem. Terenowego''). Zlokalizowano na jego terenie dwa [[Państwowe gospodarstwo rolne|PGR-y]]: ''PGR Książek'' oraz ''PGR Pawłowa''. Od 2 połowy lat 90. XX wieku nastąpił nieznaczny rozwój Książka, głównie jeśli chodzi o prywatne budownictwo jednorodzinne w rejonie głównej ulicy<ref name=autonazwa2/>. W pierwszych dwóch dekadach XXI wieku trwa dalsza rozbudowa budownictwa jednorodzinnego w rejonie położonym
== Administracja ==
| |||