Antropologia kulturowa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Adding 1 book for Wikipedia:Weryfikowalność (20210122)) #IABot (v2.0.8) (GreenC bot |
|||
Linia 1:
'''Antropologia kulturowa''' ('''antropologia społeczna''') – dyscyplina [[nauki społeczne|nauk społecznych]] badająca organizację [[kultura|kultury]], rządzące nią prawa, historyczną zmienność i [[etniczność|etniczną]] różnorodność kultur w celu skonstruowania ogólnej teorii kultury. Jest to jeden z głównych działów szeroko rozumianej [[antropologia|antropologii]], zajmuje się badaniem [[Kultura|kultury]] we wszystkich jej przejawach.
Antropologia kulturowa to dziedzina [[antropologia|antropologii]] zajmująca się człowiekiem traktowanym jako indywiduum, jednostka ukształtowana przez społeczeństwo i twórca kultury<ref name="duke university - definicja antrop. kult.">{{cytuj stronę | url = http://culturalanthropology.duke.edu/undergraduate/what-is-cultural-anthropology | tytuł = What is Cultural Anthropology? | opublikowany = Duke University | język = en | data dostępu = 2013-06-15}}</ref>. Zajmuje się zatem ludzkimi kulturami, wierzeniami, praktykami, wartościami, ideami, technologiami, ekonomiami, życiem społecznym i organizacją poznania. Antropolodzy kulturowi korzystają przeważnie z jakościowych metod [[
W [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] określa się ją mianem antropologii społecznej ({{k|en|social anthropology}}), w [[Europa|Europie]] i [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] etnografią, etnologią lub antropologią kulturową<ref name="encyklopedia onetu">{{cytuj stronę | url = http://portalwiedzy.onet.pl/18658,,,,antropologia_kulturowa,haslo.html | tytuł = Antropologia kulturowa | opublikowany = Encyklopedia Onet.pl | język = pl | data dostępu = 2013-06-15}}</ref>. Regionalne nurty różnią się rodzajami podejmowanej tematyki, tendencjami metodologicznymi i ideologicznym zabarwieniem.
Linia 17:
W wyżej wymienionych społeczeństwach przedmiotem uwagi antropologii kulturowej stają się między innymi:
* sposoby adaptacji do środowiska, [[gospodarka]] i dystrybucja dóbr ([[własność]], [[dziedziczenie (prawo)|dziedziczenie]], [[kultura darów|dary]], wzajemność, wymiana oraz [[handel]]) – zobacz też [[antropologia ekonomiczna|antropologia gospodarcza]]
* życie społeczne (m.in. instytucje społeczne, systemy [[pokrewieństwo|pokrewieństwa]]: np. [[Patrylinearny system pokrewieństwa|patrylinearny]], [[Matrylinearny system pokrewieństwa|matrylinearny]], [[Podwójny system pokrewieństwa|podwójny]], [[Bilateralny system pokrewieństwa|bilateralny]], [[Unilinearny system pokrewieństwa|unilinearny]]; [[
* systemy [[Wyobrażenie|wyobrażeń]] o świecie (myślenie „pierwotne”, „prelogiczne”, „archaiczne”, „mityczne”, [[przekonanie|przekonania]], [[wierzenia]], [[wartości]], [[etnocentryzm]], [[
== Terminologia i podziały ==
Linia 109:
=== Strukturalizm ===
[[Strukturalizm (filozofia)|Strukturalizm w filozofii]], [[Strukturalizm (
Przedstawiciele tego nurtu traktowali kultury jako systemy i analizowali je pod kątem strukturalnych relacji pomiędzy ich elementami. Zgodnie z teorią Levi-Straussa, stałe elementy kultur wynikają z nieróżnorodności struktur ludzkich umysłów<ref name="britannica - strukturalizm">{{cytuj stronę | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/569633/structuralism | tytuł = Structuralism | praca = Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online Academic Edition | opublikowany = Encyclopædia Britannica Inc. | język = en | data dostępu = 2013-06-17}}</ref>.
Linia 150:
==== Antropologia postmodernistyczna ====
[[Antropologia postmodernistyczna]] to nurt, który narodził się w latach 80. XX wieku. Kolebką są [[Stany Zjednoczone]], z których pochodzą główni prekursorzy tegoż kierunku: [[George E. Marcus]], [[Michael M.J. Fischer]], [[
== Antropologia kulturowa w Polsce ==
W Polsce funkcjonuje kilka ośrodków zajmujących się tematyką antropologii kulturowej:
* Z ośrodkiem poznańskim ([[Instytut Antropologii i Etnologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu|Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu]]) związani są między innymi [[Aleksander Posern-Zieliński]], [[Michał Buchowski]], [[Waldemar Kuligowski]] (poprzednio był też [[Wojciech Burszta]] – obecnie profesor Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie).
* Z ośrodkiem krakowskim (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]]) związani są między innymi [[Janusz Barański]], [[Dariusz Czaja]], [[Zbigniew Libera (antropolog)|Zbigniew Libera]] i [[Czesław Robotycki]] (poprzednio był też [[Piotr Kowalski (folklorysta)|Piotr Kowalski]]).
* W Instytucie Kultury Polskiej na [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytecie Warszawskim]] pracują między innymi [[Paweł Dybel]], [[Leszek Kolankiewicz]] i [[Andrzej Mencwel]]. W Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]] wykładają między innymi [[Zbigniew Benedyktowicz]], [[Agnieszka Kościańska]], [[Lech Mróz]], [[Zofia Sokolewicz]], [[Jerzy Sławomir Wasilewski|Jerzy Wasilewski]], [[Anna Zadrożyńska]] i [[Magdalena Zowczak]]. W Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]] pracuje między innymi [[Jacek Kurczewski]] i [[Barbara Fatyga]]. W Zakładzie Antropologii Społecznej Instytutu Socjologii na [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytecie Warszawskim]] pracuje [[Ewa Nowicka-Rusek]].
* Na [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|UMK]] wykłada [[Ludwik Stomma]].
* Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Śląskiego (z siedzibą w Cieszynie)<ref name="www.weinoe.us.edu.pl">{{Cytuj stronę | url = http://www.weinoe.us.edu.pl/content/instytut-etnologii-i-antropologii-kulturowej/o-instytucie | tytuł = Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej (Cieszyn) | praca = Strona internetowa Instytutu | opublikowany = weinoe.us.edu.pl | język = pl | data dostępu = 2014-02-28}}</ref> – program badawczy oraz edukacyjny wynika z funkcjonowania ośrodka na pograniczu, kładzie nacisk na kształcenie kompetencji społecznych oraz umiejętności poruszania się w wielokulturowym, wielowyznaniowym i wielojęzykowym otoczeniu. Wykładają m.in. [[
* Ośrodek śląski (Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego<ref name="inksi.us.edu.pl">{{Cytuj stronę | url = http://inksi.us.edu.pl/ | tytuł = Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych | praca = Strona internetowa Instytutu | opublikowany = inksi.us.edu.pl | język = pl | data dostępu = 2014-02-28}}</ref>) – Zakład Teorii i Historii Kultury – [[Ewa Kosowska]]<ref name="OPI-Kosowska">{{ludzie nauki|68502|osoba=prof. dr hab. Ewa Kosowska|data dostępu=2014-02-28}}</ref> studia magisterskie i doktoranckie w zakresie antropologii kulturowej.
* [[Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego]] zajmuje się badaniami w Rumunii i w Litwie. Również na Żywiecczyźnie oraz Dolnym Śląsku są prowadzone badania w ramach praktyk studenckich. Katedra zajmuje się również tematyką gender studies, mniejszościami narodowymi, medycyną ludową, zwrotem retorycznym czy antropologią ciała ([[Adam Paluch]]<ref name="OPI-Paluch">{{ludzie nauki|27527|osoba=prof. dr hab. Adam Julian Paluch|data dostępu=2014-02-28}}</ref>).
|