Grabownica Starzeńska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 62694281 autorstwa 185.80.32.41 (dyskusja) – wygłup
Znacznik: Anulowanie edycji
Lowdown (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 120:
Pewne ożywienie gospodarcze nastąpiło w drugiej połowie XIX wieku i na początku wieku XX. Znacznie wzrosła świadomość społeczna, a także przywiązanie do tradycji narodowej. Wymownym tego przykładem był udział mieszkańca Grabownicy, Teodora Kurza, w [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]] (1863).<br />Wzmianka z 1858 roku informuje o tym, iż w Grabownicy był jeden dom murowany, którego właścicielem był hrabia Starzewski. Pozostałe domy w XIX i na początku XX wieku były drewniane i najczęściej pokryte słomą. Usytuowane były w ten sposób, iż stanowiły zwartą zabudowę wsi. W warunkach takich dochodziło często do pożarów. Aby zniwelować skutki pożarów do minimum, utworzono w 1888 roku w Grabownicy Ochotniczą Straż Pożarną. Inicjatorem i pierwszym naczelnikiem tej niewielkiej, bo liczącej dwanaście osób, drużyny był Piotr Trześniowski.
 
Po śmierci w 1889 r. [[Teofil Wojciech Ostaszewski|Teofila Wojciecha Ostaszewskiego]], majątek przejął jego syn [[Kazimierz Ostaszewski|Kazimierz]], który założył tu fabrykę powozów i stadninę koni. Po matce, [[Emma Ostaszewska|Emmie z Załuskich]], utalentowanej pianistce, wnuczce kompozytora [[Michał Kleofas Ogiński|Michała Kleofasa Ogińskiego]], odziedziczył pasję do muzyki. Skomponował szereg utworów na fortepian, wydane w latach 1996-1998 w Wielkiej Brytanii na płytach CD "Music of the Oginski Dynasty" (ed. Olympia, vol 1-2). W 1893 właścicielem posiadłości tabularnej w Grabownicy był Weryha Bolesław Darowski<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Obwieszczenie | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 10 | data = Nr 264 z 19 listopada 1893 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=19462}}</ref>. Ostatnim właścicielem Grabownicy był [[Paweł Tyszkowski]] z [[Huwniki|Huwnik]]. Zmarł 17 września 1920 roku. Uprzednio testamentem opatrzonym datą 19 października 1912 roku uczynił Krakowską Akademię Umiejętności jedyną dziedziczką i spadkobierczynią jego dóbr, obejmujących osiemnaście miejscowości.
 
29 września 1914 roku wkroczyły tutaj wojska rosyjskie z dwóch stron: od Sanoka i Dynowa. 5 października wkroczyli Austriacy, zaś 11 listopada ponownie wojska rosyjskie. Sytuacja taka trwała do 23 grudnia, kiedy do Grabownicy ponownie wkroczyły wojska austriackie. Austriacy ustawili armaty za murami budującego się kościoła. Stwarzało to wielkie niebezpieczeństwo dla powstającej świątyni. Dzięki prośbom organisty, Piotra Trześniowskiego, a także Wojciecha Boka i księdza Winnickiego, armaty zostały z tego miejsca usunięte. W nocy z 23 na 24 grudnia Austriacy opuścili Grabownicę, a wkroczyły ponownie wojska rosyjskie.