Idealizm (filozofia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dalsze uz.
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Idealizm poznawczy''' – pogląd [[epistemologia|epistemologiczny]] odrzucający możliwość [[poznanie|poznania]] rzeczywistości zewnętrznej wobec umysłu, stanowiący przeciwieństwo [[realizm epistemologiczny|realizmu epistemologicznego]]. Idealizm poznawczy nie istniał w filozofii starożytnej i średniowiecznej, a w filozofii współczesnej nie ma dużego znaczenia. Istniał głównie od XVII do XIX wieku, a jego nowość wobec koncepcji starożytno-sredniowiecznych stanowi jeden z głównych powodów grupowania ich we wspólną kategorię [[metafizyka klasyczna|filozofii klasycznej]].
 
Według idealistów [[podmiot poznania]] nie ma możliwości wykroczenia w [[akt poznawczy|aktach poznawczych]] poza własną sferę [[immanencja|immanentną]] - pogląd taki nazywamy '''idealizmem immanentnym''', lub poznanie nie dotyczy rzeczywitości zewnętrznej wobec [[umysł]]u ("[[rzeczy same w sobie|rzeczy samych w sobie]]"), ale wyłącznie własnych konstruktów umysłu - pogląd taki nazywamy '''idealizmem transcendentalnym'''. Za typowego przedstawiciela idealizmu immanentnego można uznać np. [[George'a Berkeley|George'a Berkeleya]], a za typowego przedstawiciela idealizmu transcendetalnego [[ImannuelImmanuel Kant|Immanuela Kanta]]. W skrajnej postaci idealizm poznawczy zakłada, że nie ma sposobu, aby wyjść poza własne ''"ja"'', a zatem dla każdego, jego świat składa się wyłącznie z niego samego.
 
==Zobacz też==