Historia Żydów w Gdańsku: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
YesiotR (dyskusja | edycje)
m kat.
Pietras1988 (dyskusja | edycje)
{{SDU}}
Linia 1:
{{SDU}}
 
Pierwsi, poświadczeni źródłowo kupcy [[Żydzi (naród)|żydowscy]] pojawiają się w [[Gdańsk]]u już w [[XI wiek|XI wieku]]. Panowanie książąt pomorskich z rodu [[Sobiesławicze|Sobiesławiców]] to okres osłabienia osadnictwa żydowskiego w mieście. Dopiero w [[1308]] [[zakon krzyżacki]] zezwolił kupcom żydowskim na osiedlanie się tutaj. Tak, że w [[1440]] istniała już osobna dzielnica żydowska ([[język niemiecki|niem.]]'' Judengasse''). W [[1454]], po przyłączenia Gdańska do [[Polska|Polski]], nastąpił napływ Żydów z [[Litwa|Litwy]] i Korony. Kupcy żydowscy w Gdańsku obsługiwali handel zbożem polskiej szlachty, która znalazła w nich swoich faktorów i pośredników w transakcjach z niemieckim patrycjatem miasta. W [[1616]] było w Gdańsku około 500 Żydów. W [[1724]] założono towarzystwa ''Chewra Kadisza'' i ''Bikur Chojlim''. Czynne były drukarnie żydowskie Rathke i Schrott ''Tiferet Jisroel''. W roku [[1816]] mieszkało w mieście 3798 Żydów. Do [[1883]] w Gdańsku powstało pięć gmin żydowskich ([[kahał]]ów). Od przedmieść i ulic, przy których je utworzono otrzymały one nazwy: Stare Szkoty, Winnica, Wrzeszcz, oraz ulice Szeroka i Szkopy. W latach [[1880]] - [[1890]] dokonano zjednoczenia dotychczasowych pięciu gmin oraz budowy [[Wielka Synagoga w Gdańsku|Wielkiej Synagogi]]. W [[1924]] założony został ''Jung-Juedischer Bund Danzig'', w latach [[1929]]-[[1939]] wydawano tu tygodnik ''Juedisches Wochenblatt'' (po niemiecku). W [[1929]] w granicach wielkiego Gdańska żyło 5873 Żydów (z tego 4311 osób w [[Sopot|Sopocie]]) na 235 000 ogółu mieszkańców.
[[Pogrom]]y niemieckie zaczęty się w [[1937]], a w listopadzie [[1938]] naziści zniszczyli 2 synagogi, 2 uszkodzili, dokonali kolejnych pogromów. Wielu Żydów emigrowało i do września [[1939]] roku zostało już tylko 1200 Żydów.