Związek rządu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
w języku niemieckim (tak wstępnie)
Linia 1:
'''Związek rządu''' (rekcja) – relacja między powiązanymi elementami zdania, w której jeden musi mieć pewną z góry ustaloną formę, niezależnie od formy drugiego. [[Związek główny]] [[Podmiot (językoznawstwo)|podmiotu]] logicznego z [[orzeczenie]]m jest związkiem rządu. Związek rządu typowy jest dla [[endocentryzm]]u – element centralny narzuca formę pozostałym elementom.
 
 
Pytaniami pomocnymi w ustalaniu związku rządu między wyrazami są pytania [[dopełnienie|dopełnienia]] (czyli pytania odmiany [[rzeczownik]]a bez [[Mianownik (przypadek)|mianownika]] i [[wołacz]]a), mianowicie: ''(kogo? czego?), (komu? czemu?), (kogo? co?), (z kim? z czym?), (o kim? o czym?)''. Związek rządu zachodzi również między rzeczownikami, gdy jeden jest wskazaniem własności drugiego; pytanie ''(czyj?)'' [[przydawka|przydawki]].
==W języku polskim==
PytaniamiW [[język polski|języku polskim]] [[związek główny]] [[Podmiot (językoznawstwo)|podmiotu]] logicznego z [[orzeczenie]]m jest związkiem rządu. Ponadto pytaniami pomocnymi w ustalaniu związku rządu między wyrazami są pytania [[dopełnienie|dopełnienia]] (czyli pytania odmiany [[rzeczownik]]a bez [[Mianownik (przypadek)|mianownika]] i [[wołacz]]a), mianowicie: ''(kogo? czego?), (komu? czemu?), (kogo? co?), (z kim? z czym?), (o kim? o czym?)''. Związek rządu zachodzi również między rzeczownikami, gdy jeden jest wskazaniem własności drugiego; pytanie ''(czyj?)'' [[przydawka|przydawki]].
 
'''zapamiętaj''' zw. rządu:
* czas. + dopełnienie, np. kupiłem czajnik;
* rzecz. + wyrażenie przyimkowe, np. sukienka w kropki;
* rzecz. + rzecz. (w przypadku innym niż mianownik), np. góra śmieci;
 
==Przykład=Przykłady===
* kot Ali – wyraz centralny ''kot'' narzuca [[dopełniacz]] pobocznemu wyrazowi ''Ali'',
* mają kota – centralne ''mają'' narzuca formę [[biernik]]a pobocznemu wyrazowi ''kota''.
 
==W języku niemieckim==
 
W [[język niemiecki|języku niemieckim]] terminem związek rządu (''Rektion'') określa się najczęściej wymóg użycia po danym czasowniku określonego [[przyimek|przyimka]], a po nim rzeczownika w określonym [[przypadek gramatyczny|przypadku gramatycznym]]. Na przykład czasownik ''warten'' ("czekać") wymaga użycia przyimka ''auf'' i rzeczownika w [[biernik]]u: ''Ich warte auf den Lehrer'' ("Czekam na nauczyciela"). Termin ten dotyczy jednak również innych konstrukcji analogicznych do tych w języku polskim.
 
==Zobacz też==