Rumunia podczas II wojny światowej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Rei-bot (dyskusja | edycje)
Mix321 (dyskusja | edycje)
Linia 3:
Po dwuletnim okresie nominalnej [[neutralność|neutralności]], rządzona przez [[Ion Antonescu|Iona Antonescu]] [[Rumunia]] dołączyła do [[Oś|Osi]] w [[czerwiec|czerwcu]] [[1941]]. W sierpniu [[1944]] roku kierowany przez króla [[Michał I Rumuński|Michała I]] zamach stanu doprowadził do usunięcia dyktatury Antonescu i sprawił, że kraj do końca wojny został po stronie [[Alianci|Aliantów]]. Mimo tego sojuszu i zwycięstw, ''[[Wielka Rumunia]]'' nie mogła przetrwać i utraciła część swego terytorium na rzecz [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] (obecnie [[Mołdawia]] i [[Ukraina]]) oraz [[Bułgaria|Bułgarii]].
==Początek wojny==
[[13 kwietnia]] [[1939]] [[Francja]] i [[Wielka Brytania]] zagwarantowały niezawisłość Rumunii, ale podobnego układu z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] nie udało się zawrzeć - rząd rumuński odmówił [[Józef Stalin|Józefowi Stalinowi]] zgody na przemarsz [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] przez swoje terytorium. [[23 sierpnia]] [[1939]] roku został podpisany [[pakt Ribbentrop-Mołotow]], który między innymi uwarunkował radzieckie roszczenia dotyczące [[Besarabia|Besarabii]]. Osiem dni później, [[1 września]] wojska [[Niemcy|niemieckie]] wkroczyły do [[Polska|Polski]]. Oficjalnie, państwo rumuńskie pozostawało neutralne, pozwolono w granicach kraju schronić się polskiemu rządowi. Gdy [[21 września]] zamordowano premiera Călinescu, król [[Karol II Rumuński|Karol II]] próbował utrzymać neutralność, ale klęska [[Francja|Francji]] i odwrót [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] pokazały, że gwarancje niepodległościowe straciły znaczenie.
 
W [[1940]] [[Rumunia]] utraciła część swego terytorium zarówno na wschodzie jak i na zachodzie. W [[lipiec|lipcu]] [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], po wystosowaniu wobec rumuńskiego rządu ultimatum, Związek Radziecki rozpoczął okupację [[Besarabia|Besarabii]]. <sup>2</sup>/<sub>3</sub> [[Besarabia|Besarabii]] zostały dołączone do niewielkiej [[Mołdawska Socjalistyczna Republika Radziecka|Mołdawskiej SRR]]. Pozostała część ([[Budziak]] i północna [[Bukowina]]) weszła w skład [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]]. Wkrótce później, [[30 sierpnia]], na mocy [[Drugi Arbitraż Wiedeński|Drugiego Arbitrażu Wiedeńskiego]] (''Dyktat Wiedeński'') zmuszona przez [[Niemcy]] i [[Włochy]] [[Rumunia]] ''zwróciła'' północną [[Kriszana|Kriszanę]], [[Maramureş]] oraz znaczną część [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]] [[Węgry|Węgrom]]. Ku niezadowoleniu Węgier, pozwolono Rumunii natomiast zatrzymać południową Transylwanię - czyli okolice [[Arad]]u, [[Deva|Devy]] i [[Sybin]]a. [[7 września]] w [[Krajowa|Krajowej]] zawarto [[traktat z Krajowej, 1940|porozumienie]], na mocy którego południowa [[Dobrudża]] (tzw. ''Cadrilater'') została odstąpiona [[Bułgaria|Bułgarii]] (była to całość ziem zdobytych przez Ruminię podczas [[druga wojna bałkańska|II wojny bałkańskiej]] w [[1913]]).
 
Rząd [[Ion Gigurtu|Iona Gigurtu]], powołany [[4 lipca]] [[1940]] był pierwszym, w którym znalazł się przedstawiciel [[Żelazna Gwardia|Żelaznej Gwardii]] - [[Horia Sima]]. Był on zagorzałym [[antysemityzm|antysemitą]], który stanął na czele tego ruchu po śmierci Cordeanu. Był jednym z nielicznych wystarczająco znacznych "gwardzistów", którzy przeżyli wojnę. Umarł w [[Madryt|Madrycie]] [[25 maja]] [[1993]].