Murzynowo (województwo mazowieckie): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Czesław Kacprzak to moja rodzina i mam prawa autorskie do tej strony... (Przemysław Kacprzak) |
Czesław Kacprzak to moja rodzina i mam prawa autorskie do tej strony... (Przemysław Kacprzak) |
||
Linia 35:
[[podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo płockie|województwa płockiego]].
Zobacz też: [[Murzynowo]], [[Murzynowo Kościelne]], [[Murzynowo Leśne]]
<!--
===Linki zewnętrzne===
Linia 52:
}}
-->
Murzynowo: wieś leżąca na Pojezierzu Chełmińsko Dobrzyńskim nad rzeką Wisłą, przy ujściu prawobrzeżnej Skrwy. Współrzędne geograficzne 52°36´ N i 19°31´ E. Administracyjnie wieś należy do gminy Brudzeń Duży, powiat płocki, woj.mazowieckie. Poprzednio było to woj.płockie, po 1945 r. woj.warszawskie.
Murzynowo leży na wschodnim krańcu historycznego terenu Ziemi dobrzyńskiej obejmującego obszar pomiędzy rzeką Drwęcą a prawobrzeżną Skrwą i graniczy z ziemią płocką.
Nazwa Murzynowo pochodzi prawdopodobnie z gwary kurpiowskiej z czasów pierwszych osadników na tych terenach i oznacza -zadymianie, snucie dymu z ognisk po kurpiowsku "murzenie" dym powstały po wypala- niu karczowisk leśnych i łąk. Powstałe miejsca służyły do budowy domostw lub jako grunty orne. Wśród zapisków historycznych wymienia się, że osada Murzynowo jest starożytną (starą) miejscowością i była wsią książęcą.
Wieś założona na początku w XII lub XIII w. Jak podają kroniki w 1245 r. bawił tu książę łęczycki Konrad(mógł być to Konrad I Mazowiecki póżniejszy władca Mazowsza). Natomiast w 1329 r. -Władysław książę łęczycki i dobrzański (prawdopodobnie póżniejszy król Polski Władysław Łokietek) nadał Murzynowo pod- komorzemu łęczyckiemu Pawłowi (Ogonowi ?) oraz jego braciom i ustanowił dla wsi prawo lokacyjne niemie-ckie- prawdopodobnie prawo chełmińskie – oraz zezwolił na założenie we wsi warownego zamku. W czasie najazdów krzyżackich w 1339 r. wieś została zniszczona.
Podczas wojny z Zakonem Krzyżackim w latach 1409 do 1414 r. przez Murzynowo mogły powracać z wypraw przeciwko Krzyżakom, wojska króla Władysława Jagiełły. Kroniki podają że w roku 1414 powrót z wyprawy odby- wał się po moście łyżwowym, łączącym brzegi Wisły we wsi Duninów. Miejscowosć ta leży naprzeciw wsi Mu- rzynowo na drugim brzegu Wisły. W Rocznikach Jana Długosza w księdze jedenastej opisującej rok 1422 jest wzmianka o staroście brzeskim Andrzeju Brochockim który w czasie wyprawy golubskiej króla Władysława Jagiełły miał bronić terenów Rzeczypospolitej przed najazdem Krzyżaków. Brochocki miał działać na obszarze między Mu- rzynowem a Orłowem. Obydwie miejscowości znajdują się na Ziemi Dobrzyńskiej w odległości od siebie około 20 do 35 km i mogły utrudniać dostęp wojsk krzyżackich do ziem Księstwa Płockiego od strony miejscowości Lipno i Golub-Dobrzyń.
W XVI w. Murzynowo należało do Murzynowskich herbu Ogończyk, tych samych z których pochodzi poeta doby średniowiecza Stanisław Murzynowski, autor rozprawki o polskiej ortografii oraz tłumacz polskiego przekładu Nowego Testamentu z języka łacińskiego. W tym czasie wieś podzielona była między trzech właścicieli: Paweł i Andrzej Murzynowscy mieli 1 łan ziemi, St. (Stanisław) oraz W. (Walenty) Murzynowski po 1 łanie ziemi. Miarą powierzchni ziemi w tamtym czasie był łan królewski lub rewizorski, jest to około 53,8649 hektara.
Badacz ziemi płockiej i ziemi dobrzyńskiej Hipolit Gawarecki w swoim opracowaniu z 1825 r. wspomina że we wsi Murzynowo były dwa dymy. Prawdopodobnie chodzi o dwa domostwa. Natomiast Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego wydany w 1885 r., podaje że we wsi w 1827 r. było 7 domostw oraz 153 mieszkań- ców. Natomiast w roku 1885, domów było 24, mieszkańców zaś 205 ciu. Do wsi należało także wybudowanie tzw. "rumunek" położony nad rzeką Skrwą istniejące pod nazwą Łęg. Nazwa rumunek wywodzi się od niemie- ckiego słowa" raum – wolne miejsce, przestrzeń" i oznacza w/g Oskara Kolberga wolny obszar po wykarczo- wanym lesie, gdzie powstały nowe pojedyncze zabudowania. (Oskar Kolberg" Mazowsze obraz etnograficzny – część IV – lipnowskie, dawna ziemia dobrzyńska")
Wieś dzieliła się na część folwarczną należącą do dóbr w Siecieniu i część wolną jako osada.
(Siecień) – gniazdo rodowe Siecieńskich – w tym czasie należał w I połowie XIX w. do Miaskowskich herbu Bończa następnie Turskich, w połowie XIX w. właścicielami byli Cieleccy następnie Duczymińscy do zakończenia II wojny światowej.)
Do części folwarcznej wsi Murzynowo należało jako grunty orne i ogrodnicze 466 mórg ziemi, jako łąki 97 mórg, jako pastwiska 11 mórg, las zajmował 156 mórg, natomiast nieużytków było 256 mórg. Zabudowania folwarczne składały się z budynków murowanych których było 6, oraz budynków drewnianych których było 7. Do folwarku należała też karczma Krakówka stojąca na ziemi dworskiej między wybudowaniem Łęg a Murzynowem.
Natomiast osada Murzynowo miała 24 domy oraz posiadała 103 morgi ziemi. Miarą powierzchni gruntów w okresie zaboru rosyjskiego był mórg nowopolski, równy 55,9872 arów lub obecnie 1 hektar = 1,7861 morgi.
Łącznie Murzynowo zajmowało obszar o powierzchni około 609,7075 ha
w części folwarcznej 986 mórg co równa się 552,04 ha
w części wolnej 103 mórg co równa się 57,6675 ha
Po upadku Powstania Styczniowego 1863 r., oraz po uwłaszczeniu chłopów po 1864 r., nastąpiła prawdopodo- bnie parcelacja części majątku siecieńskiego w dobrach murzynowskich. Mogły to być częściowo nieużytki fol- warczne. Na nowych parcelach powstawały nowe zabudowania gospodarcze. Część wsi otrzymała prawdopodo- bnie nową nazwę i zwała się Skarzeń. Osoby urodzone w tej części wsi w akcie urodzenia mają podaną miejscowość Skarzeń.
W czasie II wojny św. Murzynowo zostało wcielone w granice III Rzeszy i weszło w skład Prow. Prusy Wscho- dnie, Rejencja Ciechanowska. Obszar powiatu płockiego zwany był południowymi Prusami Wschodnimi. Granica między III Rzeszą a Prusami biegła środkiem Wisły.
W czasie okupacji na terenie Murzynowa i okolic działały grupy konspiracyjne skupione w strukturach AK inspe- ktoratu płocko-sierpeckiego placówka Brudzeń. W konspiracji udzielali się m.in. Władysław Lewandowski, Józef Majewski, Marian Derdzikowski, Eugeniusz Kacprzak, Czesław Żółtański. (więcej zobacz w książce Ireny i Jana Nowaków " Z dziejów Armi Krajowej w inspektoracie płocki sierpeckim " Płock 1994) W 1944 r. część osób zostaje aresztowana przez Niemców i przypłaca życiem swoją działalność konspiracyjną. Wyzwolenie Murzynowa z pod okupacji niemieckiej nastąpiło po ofensywie styczniowej I Frontu Białoruskiego Armii Czerwonej w 1945 r./ był to 20 lub 21 stycznia /
W czasach PRL-u podczas budowy zapory na Wiśle we Włocławku, wysoki stan wody po napełnieniu zbiornika spowodował zalanie części ziem należących do wsi Murzynowo. Część gospodarzy zamieszkałych na części terenu gdzie groziło niebezpieczeństwo zalania lub obsunięcia się gruntu, przeniosło swoje zabudowania na wyższy brzeg dalej od Wisły. Powódż zimy stulecia w latach 1981/1982 także spowodowała straty terenów nadbrzeżnych wsi.
Administracyjnie Murzynowo należało do powiatu lipnowskiego od czasu swojego powstania, przeprowadzona reforma administracji w II Rzeczypospolitej około 1935 r. przesunęła wieś do powiatu płockiego gdzie należy do dzisiaj.
Zmieniały się natomiast wielokrotnie granice województw, raz było to woj.brzesko-kujawskie, następnie inowrocławskie, w czasach przed i po II wojnie światowej woj.warszawskie, w latach 90. XX w. woj.płockie, obecnie woj.mazowieckie.
Administracja kościelna zaliczała Murzynowo do parafii rokickiej, dekanatu dobrzyńskiego diecezji płockiej. (przez pewien czas kościół rokicki był filią kościoła w Siecieniu)
{{mazowieckie stub}}{{Polska wieś kategoria stub}}
[[Kategoria:Gmina Brudzeń Duży]]
[[Kategoria:powiat płocki]]
| |||